Venedik Film Festivali, sinema dünyasının önde gelen isimlerini ağırlamaya devam ederken, Çinli usta yönetmen Jia Zhangke de düzenlediği kapsamlı masterclass ile festivalin en çok konuşulan figürlerinden biri oldu. Bu yılki festivalde, sadece Zhangke değil, aynı zamanda Kore sinemasının efsanevi isimlerinden Park Chan-wook'un 20 yıl sonra hayata geçirdiği 'No Other Choice' filmi de büyük ilgi gördü. Ayrıca, Hollywood'un yükselen aksiyon yıldızlarından **Alan Ritchson'ın, popüler dizisi 'Reacher'dan sonra** neredeyse tamamen diyalogsuz bir aksiyon-gerilim filmi olan 'Motor City' ile 82. Venedik Film Festivali'nde dünya prömiyerini yapması da büyük ses getirdi. Sinema dünyasının en özgün ve düşünmeye sevk eden isimlerinden Oscar ödüllü yönetmen Charlie Kaufman'ın merakla beklenen yeni kısa filmi 'How to Shoot a Ghost', 82. Venedik Film Festivali'nde yarışma dışı özel bir gösterimle dünya prömiyerini yapmaya hazırlanıyor. Özellikle psikolojik derinlikleri ve varoluşsal sorgulamaları işleyen filmleriyle tanınan Kaufman’ın bu son eseri hakkında daha fazla bilgiye Charlie Kaufman'ın 'How to Shoot a Ghost' fragmanı ve Venedik Film Festivali haberimizden ulaşabilirsiniz. Festivalin çarpıcı prömiyerleri, ilk eleştirileri ve yaklaşan ödül sezonunun ilk sinyallerini yakından takip etmek için Venedik Film Festivali 2025 haberimize göz atabilirsiniz. Kariyer yolculuğundan dağıtımcılık deneyimlerine, sinemanın teknolojiyle evriminden yapay zekanın geleceğine kadar pek çok konuya değinen Zhangke, dinleyicilere sadece bir yönetmenin değil, aynı zamanda bir vizyonerin perspektifini sundu.
Bir Yönetmenin Evrimi: Venedik'ten Dünya Sahnesine Jia Zhangke
Jia Zhangke'nin Venedik ile olan bağı, ikinci uzun metrajlı filmi "Platform" ile ilk kez katıldığı 2000 yılına dayanıyor. Ardından 2006'da "Still Life" ile Altın Aslan ödülünü kazanarak adını uluslararası alanda duyuran yönetmen, zamanla sadece kamera arkasında değil, Çin film endüstrisinin farklı katmanlarında da aktif rol almaya başladı. Zhangke, bu masterclass'ta yönetmenlik koltuğunun ötesindeki genişleyen rolünden samimiyetle bahsetti.
Unknown Pleasures Pictures: Çin'i Dünya Sinemasına Açan Kapı
2025'in başlarında deneyimli dağıtımcı Tian Qi ile birlikte Unknown Pleasures Pictures şirketini kuran Jia Zhangke, uluslararası sanat filmlerini Çin pazarıyla buluşturmayı hedefliyor. Dağıtım alanında herhangi bir geçmişi olmadığını belirten Zhangke, bu girişimin hem kişisel bir tutkudan hem de bir gereklilikten doğduğunu ifade etti:
"Dağıtım konusunda bilgim veya tecrübem yok ama ben de bir film hayranıyım. Çin'de 80.000'den fazla ekran var. Onları doldurmak için daha fazla harika filme ihtiyacımız var. Farklı kültürlerden eserleri Çinli izleyicilere ulaştırmak çok önemli, çünkü sinema evrensel bir kültürdür. Sadece kendi filmlerimize odaklanmamalı, dünyanın dört bir yanındaki insanların duygularını da paylaşmalıyız."
Bu vizyon doğrultusunda şirket, Apichatpong Weerasethakul'un "Memoria" filminin dünya çapında en yüksek gişe hasılatını elde ettiği Çin'de başarılı bir dağıtım gerçekleştirdi. Bunu takiben Paola Cortellesi'nin İtalyan yapımı hiti "There's Still Tomorrow" ve Charlie Chaplin'in "The Gold Rush" filminin 4K restore edilmiş versiyonunu sekiz farklı Çin şehrinde gösterime soktular. Zhangke, "1980'lerden beri Çin'de sessiz filmler pek gösterilmiyordu. Genç izleyicilerin 'Altına Hücum'dan 100 yıl sonra Chaplin'i yeniden görmesi çok anlamlıydı" sözleriyle bu kültürel köprünün önemini vurguladı.
Uluslararası Sanat Sinemasının Çin Pazarındaki Yükselişi ve Küresel Endüstri Dinamikleri
Jia Zhangke'nin dağıtımcılık girişimi, Çin'in devasa pazarının sadece gişe filmleriyle değil, aynı zamanda daha niş ve sanatsal yapımlarla da buluşma potansiyelini gözler önüne seriyor. Bu durum, hem Batılı sanat filmleri için yeni bir kapı aralıyor hem de Çinli izleyicilerin dünya sinemasına erişimini zenginleştiriyor. Ancak bu süreçte, kültürel farklılıkların ve yerel sansür mekanizmalarının uluslararası eserlerin içeriğini nasıl etkileyebileceği, sektördeki önemli tartışma konularından biri olmaya devam ediyor. Jia'nın vizyonu, bu engellere rağmen küresel kültürel alışverişin önemini vurguluyor.
Bu bağlamda, küresel sinema endüstrisindeki finansal zorluklar ve uluslararası işbirlikleri de dikkat çekiyor. Örneğin, Kore sinemasının usta ismi Park Chan-wook'un 'No Other Choice' filmi için tam 20 yıl finansman arayışı içinde beklemesi, büyük isimlerin bile bütçe denklemlerinin karmaşıklığıyla yüzleştiğini gösteriyor. Benzer şekilde, Arjantinli yönetmen Luis Ortega da Venedik Film Festivali'nde bir sonraki iddialı projesi 'Magnetized' için aktif olarak finansman arayışlarını sürdürüyor. Bu durum, Venedik Film Festivali'nin sadece büyük bütçeli yapımlara değil, aynı zamanda bağımsız ve sanat filmlerine de kapılarını açtığının önemli bir göstergesidir.
Bu yılki 82. Venedik Film Festivali'nin dünya prömiyerleri arasında, sinemaseverlerin heyecanla beklediği birçok iddialı yapım da yer aldı. Müzik dünyasının efsanevi isimlerinden Marianne Faithfull'ın yaşamına odaklanan 'Broken English' belgeseli, BAFTA adayı Iain Forsyth ve Jane Pollard yönetmenliğinde öne çıkarken; festivalin Altın Aslan yarışmasında Oscar ödüllü Macar yönetmen László Nemes'in 'Orphan' filmi ve Ildikó Enyedi'nin 'Silent Friend' adlı yapımı da dikkat çekti. Yorgos Lanthimos'un Emma Stone ve Jesse Plemons'ı bir araya getiren 'Bugonia'sı, Noah Baumbach'ın Hollywood'un iç yüzünü anlatan 'Jay Kelly'si, Guillermo del Toro'nun 'Frankenstein'ı ve İtalyan sinemasının usta ismi Paolo Sorrentino'nun festivalin resmi açılışını yapan 'La Grazia'sı gibi filmler, festivalin güçlü programının sadece birkaç örneğini oluşturdu. Festival, bu çeşitlilikle büyük bütçeli yapımların yanı sıra bağımsız ve sanatsal filmlere de kapılarını açarak sinema dünyasına geniş bir perspektif sundu.
İtalyan sinemasının uluslararasılaşma çabaları kapsamında, İtalyan yapım ve dağıtım şirketi PiperFilm ile Fransa'nın Playtime şirketi güçlerini birleştirerek Piperplay'i kurdu. Bu oluşum, pan-Avrupa bağımsız grubu Vuelta'nın bir parçası olarak Films Boutique, Be for Films ve Global Constellation gibi önemli yapıları bünyesinde barındırarak Avrupa'nın yeteneklerine küresel sahnede büyüme fırsatı sunmayı hedefliyor. Bu konsolidasyonlar, finansman ve dağıtım ağlarını genişletirken, bağımsız seslerin çeşitliliğini koruma konusunda yeni tartışmaları da beraberinde getiriyor. Bu stratejik birleşme ve İtalyan sinemasının uluslararası atılımı hakkında daha fazla bilgiye PiperFilm Playtime Piperplay haberimizden ulaşabilirsiniz.
Küresel sinema pazarındaki etik ve finansal dinamikler de gündemdeki yerini koruyor. Son dönemde sanat filmleri dağıtıcısı Mubi'nin finansal ortaklıkları üzerinden yaşanan etik kriz, özellikle Sequoia Capital'ın İsrail istihbarat birimleriyle bağlantılı bir savunma teknolojileri şirketine yaptığı yatırım nedeniyle Filistin yanlısı sanatçıların tepkisiyle karşılaştı. Mubi CEO'su Efe Cakarel'in "Etik Fonlama ve Yatırım Politikası" ve "Sanatçı Danışma Konseyi" kurma taahhütlerine rağmen, bu tartışma kültürel kurumların ticari ilişkileri ile sanatsal ve etik değerler arasındaki dengeyi sorgulatıyor. Mubi'nin bu krizle ilgili detaylı tartışmaları buradan okuyabilirsiniz.
Bu küresel piyasa dinamiklerine paralel olarak, Hindistan eğlence pazarı da Universal Music India ile Maddock Films arasındaki stratejik ortaklık ve Amazon MX Player'ın dijital platformlardaki rekabetiyle dikkat çekiyor. Hindistan'ın dinamik eğlence pazarı ve bu alandaki son gelişmeler hakkında daha fazla bilgi için buraya tıklayabilirsiniz. Ayrıca, Fransız televizyon sektöründe bağımsız yapımcılar ve dağıtımcılar, uluslararası ortak yapımların önemini vurgulayarak küresel dağıtım ağlarına ulaşmaya çalışıyor. Fransız yapımlarının küresel yükselişi ve sektör zorlukları hakkında daha fazla bilgi için buraya tıklayabilirsiniz. Çocuk ve gençlik programları satışında Paris merkezli Madgic Distribution'ın küresel başarıları da, bu dinamik pazarın küresel erişim potansiyelini bir kez daha kanıtlıyor. Çocuk ve gençlik içerikleri pazarındaki bu küresel başarıları hakkında daha fazla bilgi için Madgic Distribution küresel piyasayı fethetti içeriğimizi ziyaret edebilirsiniz.
Unknown Pleasures Pictures Tarafından Dağıtılan Öne Çıkan Filmler
- Memoria (Yönetmen: Apichatpong Weerasethakul) - Dünya çapında en yüksek gişe hasılatını Çin'de elde etti.
- There's Still Tomorrow (Yönetmen: Paola Cortellesi) - İtalyan yapımı bir gişe hiti.
- The Gold Rush (Yönetmen: Charlie Chaplin) - 4K restore edilmiş versiyonu Çin'in sekiz şehrinde gösterildi.
Pingyao Uluslararası Film Festivali: Genç Yeteneklere Köprü
Jia Zhangke'nin sinema dünyasına katkıları sadece filmleri ve dağıtımcılıkla sınırlı değil. Dokuzuncu edisyonuna yaklaşan Pingyao Uluslararası Film Festivali'nin kurucusu olarak da aktif rol oynuyor. "Kişisel güç sınırlıdır ama bir festival bir platformdur" diyen yönetmen, festivalin genç yönetmenlerin izleyiciler, eleştirmenler ve sektör tarafından keşfedilmesine olanak sağladığını belirtti. Her yıl Pingyao'da gösterilen filmlerin neredeyse yarısının daha sonra Çin'de dağıtım anlaşması yapması, festivalin sektördeki güçlü etkisini gözler önüne seriyor.
Teknolojinin Şekillendirdiği Bir Filmografi: Dijitalleşmeden Gerçeğe
Zhangke, kendi filmografisini ele alırken, kariyerinin her aşamasının teknolojik ve sosyal değişimlerle nasıl şekillendiğini anlattı. "Platform" filminin ablasının deneyimlerinden yola çıkan son derece kişisel bir yapım olduğunu, ancak kurgu aşamasında 1980'lerin Çin'indeki siyasi ve ekonomik dönüşümlerin daha büyük güçlerini fark ettiğini dile getirdi. "Still Life" filminde ise, Üç Boğaz Barajı projesinin yarattığı şaşırtıcı hızı yakalamak için uzay gemisi gibi uçup giden bir bina gibi sürreal imgelere yer verdi.
Dijital sinemayı benimsemesini de detaylandıran yönetmen, "In Public" (2001) ve "The Condition of Dogs" gibi kısa filmlerle başladığı bu serüveni, "Unknown Pleasures" (2002) ve "The World" (2004) ile tamamen dijitalleşmeye taşıdı. "Teknolojideki her değişim yeni fırsatlar getirir" diyen Jia, dijital kameralarla gerçek mekanlarda daha özgürce çekim yapabildiklerini, oyuncuları daha yakından takip edebildiklerini ve filmlerle mümkün olmayan sürekli performansları yakalayabildiklerini vurguladı.
Yapay Zeka ve Sinemanın Geleceği: Bir Auteurün Perspektifi
Jia Zhangke, yakın zamanda bir Çin şirketiyle işbirliği yaparak yapay zeka (AI) destekli beş dakikalık bir kısa filmle bu yeni teknolojiyi denedi. Deneyimlerini şu metaforla özetledi:
"Yapay zeka evde satranç oynamak gibi hissettirirken, kamerayla çekim yapmak dışarıda dağa tırmanmak gibi. Farklı yönetmenler farklı araçları seçecek ama ben hala kameraya ve gerçek dünyaya çekiliyorum."
Yapay Zeka ve Sinemanın Geleceği: Sektörel Tartışmalar ve Etik Krizler
Jia Zhangke'nin yapay zekaya olan temkinli yaklaşımı, sektördeki genel tartışmaları özetliyor. AI, senaryo yazımından görüntü oluşturmaya, kurgudan görsel efektlere kadar birçok alanda büyük potansiyel sunarken, sinemanın özündeki insan dokunuşunun, spontane anların ve yönetmenin eşsiz vizyonunun yerini alıp alamayacağı merak konusu. Telif hakları, veri gizliliği ve yapay zeka tarafından üretilen içeriğin "sanat" olarak kabul edilip edilmeyeceği gibi etik ve felsefi sorular, sinema dünyasının önümüzdeki yıllarda çözmesi gereken önemli başlıklardan bazıları.
Yapay zekanın yanı sıra, Hollywood'daki sendikal haklar ve çalışma koşulları da sektörün geleceğini şekillendiren önemli konular arasında. Koreli usta yönetmen Park Chan-wook, 2023 Yazarlar Birliği (WGA) grevi sırasında kuralları ihlal ettiği iddiasıyla sendikadan ihraç edilmesiyle gündeme geldi. Park bu iddiaları reddederken, senaryo ortağı Don McKellar, WGA'nın kararını 'kasten antidemokratik' olarak nitelendirdi. Bu olay, uluslararası alanda tanınan sanatçıların Hollywood'un sendikal kuralları karşısındaki konumunu ve küresel projelerin karmaşık doğasını sorgulatıyor.
Ayrıca, Hollywood'un efsanevi isimlerinden Julia Roberts da Venedik Film Festivali'nin gündemindeydi. Yeni filmi “After the Hunt” ile katıldığı festivalde, #MeToo hareketi ve iptal kültürü üzerine yaptığı çıkarımlar basın toplantısında hararetli tartışmalara yol açtı. Roberts'ın canlandırdığı saygın bir üniversite profesörünün, mentisi tarafından arkadaşı ve meslektaşına yönelik 'sınırı aştığı' suçlamasıyla yüzleştiği gerilim türündeki bu film, bazı eleştirmenlerin 'feminist hareketin altını oyup oymadığı' sorularını beraberinde getirdi. Roberts, bu tartışmalar üzerine 'insanlık olarak konuşma sanatını kaybediyoruz' sözleriyle diyaloğun önemine vurgu yaptı. Julia Roberts'ın filmi ve tartışmalar hakkında daha fazla bilgi edinin.
Sanat ve siyaset arasındaki gerilim de Venedik Film Festivali'nin gündemindeydi. Gazze'deki trajik olayları konu alan 'Hind Rajab'ın Sesi' filmi ve festivalin bu konudaki diplomatik duruşları, sanatın toplumsal olaylara nasıl tepki vermesi gerektiği konusunda önemli tartışmaları beraberinde getirdi. Jüri başkanı Alexander Payne'in siyasi görüşlerini açıklamaktan kaçınması ve festival başkanı Alberto Barbera'nın sanatçı özgürlüğünü vurgulaması, bu hassas dengenin altını çizdi. Bu gerilimli atmosfer ve detaylı tartışmalar için daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Gelecek Projeler ve Genç Sinemacılara İlham Veren Sözler
Gelecek planları sorulduğunda Jia, "Mountains May Depart" (2015), "Ash Is Purest White" (2018) ve geçen yılki "Caught by the Tides" ile uzun soluklu dramalar döngüsünü kapattığını ve güncel hayatın anlıklarına geri dönmek istediğini açıkladı. "'Caught by the Tides'tan sonra bugünü filme almaya geri döneceğim" diyen yönetmen, bu sonbahar veya kış yeni bir anlatı filminin çekimlerine başlamayı umduğunu ekledi. Ayrıca, piroteknik çalışmalarıyla tanınan sanatçı Cai Guo-Qiang hakkında, yapay zeka tarafından yaratılmış "AI Cai" adlı bir karşılığı da içerecek bir belgesel üzerinde çalıştığını belirtti.
Çin'deki genç sinemacılar üzerindeki baskıları kabul eden Jia, onlara azimli olmalarını öğütledi. "Bazen hayranlarımın çok fazla iş yaptığımı düşündüğünden endişeleniyorum – dağıtım, festivaller, platformlar – ama hepsi filmle ilgili" dedi. Sözlerini şöyle noktaladı:
"Bir olasılık gördüğünüzde, başkasını beklemeyin. Yapın. Küçük çabalar bile bir etki yaratabilir."
Motivasyonunu kaybettiği anlarda ilham verici filmlere döndüğünü de itiraf eden yönetmen, "Vazgeçmek istediğimde 'Roma' gibi bir film izlerim ve tutkum yeniden alevlenir. İyi filmler, bunu neden yaptığımızı bize hatırlatır" dedi.
Jia Zhangke'nin Venedik'teki masterclass'ı, sadece bir yönetmenin kariyerine değil, aynı zamanda küresel sinemanın geleceğine dair kapsamlı bir bakış açısı sunarak, sektördeki yenilikçi düşüncelere ve kültürel alışverişe ışık tuttu.
Alan Ritchson: Batman Dedikodularına Son Nokta ve DC Evreni'ndeki Potansiyel Gelecek
Hollywood'un yükselen aksiyon yıldızlarından Alan Ritchson'ın adı, James Gunn'ın kendisinin hayranı olduğunu belirtmesiyle alevlenen Batman dedikodularıyla sıkça anılıyordu. Ritchson, bu söylentilere Venedik'te açıklık getirdi: 'İnsanları yanıltmak istemem. Batman hakkında bazı konuşmalar oldu. Ama Batman'in geleceğimde olacağını kesinlikle düşünmüyorum.' Bu net ifadeye rağmen, DC Evreni ile ilgili umutları tamamen söndürmediğini belirterek, 'DC ile geleceğimde bir şeylerin olduğuna inanıyorum ve bunun doğru kalmasını isterim' dedi. Bu açıklama, hayranlarını farklı bir DC projesi için heyecanlandırmayı başardı.
Eleştirel Bakış: Batman Rolü ve DC Evreni'nin Yeni Yolu
James Gunn ve Peter Safran'ın liderliğindeki yeni DC Evreni (DCU), kapsamlı bir yeniden yapılanma sürecinden geçiyor. Bu süreçte ikonik karakterler için yeni oyuncu arayışları doğal olarak birçok spekülasyonu beraberinde getiriyor. Alan Ritchson'ın Batman için fiziksel uygunluğu ve 'Reacher'daki sert karakter portrayalı, hayranlar arasında bu dedikoduları güçlendirse de, yeni DCU'nun hangi yöne gideceği ve Batman'in nasıl bir portreyle ekrana yansıtılacağı henüz belirsizliğini koruyor. Ritchson'ın açıklaması, stüdyonun rol için farklı bir vizyonu olabileceğini veya aktörün kendi kariyer yolculuğunda başka DC karakterlerine yönelebileceğini düşündürüyor. Bu durum, hem stüdyonun stratejisinin ne kadar gizli yürütüldüğünü hem de bir karakterin sadece fiziksel özellikleriyle değil, aynı zamanda aktörün genel kariyer çizgisi ve 'tipi' ile de nasıl eşleştiğinin önemini gösteriyor. Batman gibi efsanevi bir karakterin oyuncu seçimi, her zaman büyük tartışmalara yol açmıştır ve Ritchson'ın net tavrı, spekülasyonları dizginlemeye yönelik profesyonel bir yaklaşım sunmaktadır.
Alan Ritchson'ın 'Motor City' ile diyalogsuz aksiyon sinemasına getirdiği yeni soluk ve DC Evreni ile ilgili potansiyel gelecek projeleri, kariyerindeki önemli dönüm noktalarını işaret ediyor. 'Motor City'nin Venedik ve Toronto'da nasıl karşılanacağı ve Ritchson'ın DCU'daki olası rolü, sinema ve çizgi roman dünyasının gündemini meşgul etmeye devam edecek gibi görünüyor. 82. Venedik Film Festivali, açılış töreninde Francis Ford Coppola'nın Werner Herzog'a Yaşam Boyu Başarı İçin Altın Aslan ödülünü takdim etmesi gibi unutulmaz anlara sahne olurken, aynı zamanda Hollywood'un karizmatik yüzü George Clooney'nin 'Jay Kelly' filminin basın toplantısına sinüs enfeksiyonu nedeniyle katılamaması gibi olaylarla da gündem yarattı. Basın toplantılarında yaşanan ilginç anlardan biri de, Julia Roberts'ın 'After the Hunt' filminin gergin geçen basın toplantısında, diğer oyunculara önlerindeki su şişelerini aynı anda açmalarını rica ederek 'böylece çıkaracağımız gürültü, söyleyeceğimiz inanılmaz şeyleri bölmez' demesiydi. Andrew Garfield'ın gülerek araya girip 'Sette her gün böyleydi. Onun şişesi açılacaksa, herkesinki açılmak zorundaydı. Julia Roberts'ın mikrokozmosu işte bu' sözleriyle aktardığı bu olay, festival dinamiklerinde ünlülerin özel yaşamı ile profesyonel sorumlulukları arasındaki hassas dengeyi bir kez daha gözler önüne sererken, Venedik'in sadece filmlerle değil, aynı zamanda yıldızların insan halleriyle de gündem yarattığını gösteriyor. Macaristan gibi ülkelerin çok uluslu ortak yapımlarla festivalde zirveye çıkışı, bağımsız sinemanın zorlu ekonomik koşullarında finansman yapılarının kritik rolünü bir kez daha vurguladı. Telluride, Toronto ve New York gibi diğer sonbahar festivallerinin öncesinde gelmesiyle Venedik, distribütörler için Oscar kampanyalarının temelini atma fırsatı sunan kritik bir platform olma özelliğini taşıyor.
Kaynak: Variety - Jia Zhangke Talks Distribution, AI and the Future of Cinema in Venice Masterclass
