Brezilya, küresel dijital korsanlık haritasında önemli bir konumda yer alırken, ülkenin film ve televizyon sektörü bu sessiz savaşa karşı yeni cepheler açmaya hazırlanıyor. Latin Amerika'nın en büyük sinema endüstrisi buluşması olan ve Brezilya sinemasının son yıllardaki yükselişini, uluslararası başarılarını ve dikkat çekici gişe rekorlarını pekiştiren Expocine 2025'in düzenlendiği Sao Paulo'da. Ulusal Sinema Ajansı (Ancine) verilerine göre, Brezilya filmlerinin gişe payı 2023'teki %3,3'ten 2024'te %10,1'e, 2025 yılının 33. haftası itibarıyla ise %10,6'ya fırladı. Bu yükseliş, 2024 yılında Brezilya yapımı filmlerin toplam 125.4 milyon bilet satışının ve 2.5 milyar Brezilya Reali (yaklaşık 454 milyon dolar) gişe gelirinin önemli bir kısmını oluşturdu. Bu iyimser tablo, federal teşvik kurallarındaki değişiklikler, Hollywood yapımlarının geçici olarak azalması ve Brezilya filmlerinin kalitesindeki gözle görülür artış gibi bir dizi faktörün birleşimiyle oluştu. Brezilya sinemasının bu dikkate değer yükselişi ve yerel filmlerin artan gişe payı hakkında daha fazla bilgi için tıklayın. Kongre kapsamında Brezilya hükümeti ve film sektörünün temsilcileri, dijital korsanlığın önüne geçmek için stratejileri ve karşılaşılan zorlukları masaya yatırdı.

Bu kapsamda, Brezilya'nın bağımsız prodüksiyon ve dağıtım sektörleri ile yerel sinema işletmecileri, ülkenin dijital yayıncılık (VOD) pazarını düzenlemeye yönelik yasal bir adım atılması için Kongre'ye yoğun baskı uyguluyor. Başkan Lula da Silva yönetiminin de desteklediği bu hamle, yayın platformlarına yerel film ve diziler için kotalar getirmeyi ve bağımsız yapımlara daha fazla finansman akışını sağlamayı hedefliyor. Küresel streaming devleri ile yerel endüstri arasında büyük bir güç mücadelesine sahne olan bu gelişme hakkında daha fazla detay için Brezilya Streaming (VOD) Düzenlemesi: Yerel İçerik ve Bağımsız Yapımlara Destek başlıklı haberimizi okuyabilirsiniz.

'Sinyali Kesmek: Dijital Korsanlığa Karşı Sessiz Savaş' başlıklı panelde, Brezilya Ulusal Sinema Ajansı (Ancine) ve Ulusal Telekomünikasyon Ajansı (Anatel) yetkililerinin yanı sıra, Brezilya Sinema Filmleri Derneği (MPA) Genel Müdürü Andressa Pappas ve Brezilya Küçük ve Orta Boyutlu Sinema İşletmecileri Derneği (Aexib) Başkanı Jack Silva önemli açıklamalarda bulundu.

Ekonomik Yıkım: Korsanlığın Brezilya'ya Maliyeti

Korsanlık, yasa dışı akış hizmetleri, yetkisiz IPTV platformları, torrent siteleri ve mobil uygulamalar dahil olmak üzere çeşitli biçimlerde ortaya çıkıyor. Bu hizmetler, yasa dışı web siteleri, önceden yüklenmiş akış cihazları ve yetkisiz uygulamalar aracılığıyla tüketicilere yaygın olarak ulaşabiliyor.

2021 yılında yapılan bir araştırma, Brezilya'nın ABD, Rusya, Hindistan ve Çin'in ardından en büyük beşinci korsan içerik tüketicisi olduğunu gösterdi. 2024 tarihli bir başka çalışma ise Brezilyalıların %61'inin korsan siteleri ziyaret ettiğini ortaya koydu. Bu rakamlar, ülkedeki sorunun boyutunu gözler önüne seriyor.

Resmi Adımlar ve Endişeler

Mayıs ayında Anatel ve Ancine, film ve TV korsanlığını azaltma çabalarında iş birliği yapmak üzere bir anlaşma imzaladı. Bu anlaşma kapsamında Ancine, korsan içerik dağıtan web sitelerini ve uygulamaları engellemekten sorumlu olurken, Anatel telekomünikasyon şirketlerinin müşterilerinin bu içeriklere erişimini engellemesini sağlamakla yükümlü kılındı.

Bu iş birliğine ek olarak, Brezilya'nın bağımsız yapımcıları, yönetmenleri ve sektör profesyonelleri, Kongre'de tartışılan 2331/22 Sayılı Yasa Tasarısı'nı destekleyerek dijital yayıncılık pazarının düzenlenmesi için çağrıda bulunuyor. Aralarında Fernando Meirelles ve Walter Salles gibi dünyaca ünlü isimlerin de bulunduğu 750'den fazla sektör çalışanı, Brezilya'nın küresel ikinci en büyük streaming pazarı olmasına rağmen, bu konuma uygun düzenleyici mekanizmalardan yoksun olduğunu belirtiyor. Tasarının ana hatları arasında, streaming hizmetlerinin Brezilya'daki brüt gelirlerinin %6'sı oranında bir Condecine vergisi ödemesi, bu gelirin bağımsız prodüksiyonları finanse eden Fundo Setorial do Audiovisual (FSA) bütçesine aktarılması, platformların Brezilya yapımı bağımsız içeriklere minimum %10 kota uygulaması ve filmler için minimum 63 günlük sinema gösterim süresi belirlenmesi yer alıyor.

Ancak bu düzenleme çabalarına Netflix, Amazon Prime Video, Disney+, Max ve Globo'nun Globoplay gibi platformlarının kurduğu Strima derneği ve YouTube, Meta gibi video paylaşım platformları güçlü bir direnç gösteriyor. Büyük teknoloji şirketleriyle müttefik olan Kongre temsilcileri, tasarının Kültür Komisyonu'nda onaylanmasını engellemiş durumda. Görsel-işitsel kamu politikaları uzmanı Gabriel Portela, yasanın onaylanmasına karşı lobi faaliyetlerinin güçlü olduğunu ve yaklaşan başkanlık seçimleri nedeniyle bu yıl bir uzlaşma tasarısına ulaşmanın hayati önem taşıdığını belirtiyor.

MPA'dan Andressa Pappas, korsanlıkla mücadelenin sadece hak sahiplerinin çabalarını değil, aynı zamanda kolluk kuvvetleri ve hükümet yetkilileriyle yakın iş birliğini gerektirdiğini belirtiyor. Pappas, “Brezilya bu konuda örnek bir lider olarak öne çıkıyor; hak sahipleri, kamu yönetimi ve soruşturma organları arasında etkili sonuçlar elde etmek için örnek bir koordinasyon sergiliyor” dedi.

Şeytanın Avukatı: Gerçekçi Bir Bakış Açısı

Ancak, Aexib Başkanı Jack Silva, Ancine-Anatel iş birliğinin ülkedeki film korsanlığını etkin bir şekilde frenleyip frenleyemeyeceğini görmek için beklemeyi tercih ediyor. Silva, mevcut önlemlerin yetersizliğine dikkat çekerek önemli bir eleştirel perspektif sunuyor.

“Şu ana kadar bu anlaşmadan kaynaklanan somut bir eylem görmedik. Web sitelerini engellemek sorunu çözmeyecek. Sosyal medyada açıkça reklam yapan kişilerin peşine düşmek gerekiyor. Facebook ve Instagram'ı kontrol edin, şu anda sinemalarımızda gösterilen filmlerle dolu TV kutuları ve uygulamaları sunan kişilerin adlarını ve telefon numaralarını bulacaksınız.” – Jack Silva

Silva, filmlerin genellikle akış platformlarında yayınlandıktan hemen sonra çevrimiçi olarak erişilebilir hale geldiğini vurguluyor. Örneğin, 'Jurassic World Rebirth' adlı film, ABD'de 2 Temmuz'da, Brezilya'da ise 3 Temmuz'da vizyona girmesine rağmen, 6 Ağustos'ta 4K çözünürlük ve Portekizce altyazı ile çevrimiçi olarak korsan sitelerde yerini aldı.

YouTube'da korsan içerik indirmenin nasıl yapılacağını açıklayan videoların ve en iyi korsan film ve dizi uygulamalarını değerlendiren içeriklerin kolayca bulunabildiğini belirten Silva, herhangi bir 'baskı' görmediğini ifade ediyor. Bu durum, yalnızca teknik engellemenin ötesinde, yasa dışı arz zincirinin köklerine inilmesi gerektiğini gösteriyor.

Geleceğe Yönelik Çözümler ve Beklentiler

Brezilya'daki dijital korsanlık, sadece ekonomik bir kayıp değil, aynı zamanda yerel içerik üreticilerinin motivasyonunu düşüren, istihdamı tehdit eden ve ülkenin kültürel gelişimi yavaşlatan karmaşık bir sorundur. Hükümet ve sektör arasındaki iş birliği umut vadediyor olsa da, Jack Silva'nın eleştirileri sorunun sadece teknik engellemelerle çözülemeyeceğini, daha derin ve proaktif bir stratejiye ihtiyaç duyulduğunu açıkça ortaya koyuyor. Özellikle sosyal medya platformlarında yapılan yasa dışı reklamlara karşı daha etkin hukuki ve idari adımlar atılması, bu sessiz savaşta dönüm noktası olabilir. Ayrıca, tüketicilerin yasal platformlara yönelmesini sağlayacak bilinçlendirme kampanyaları ve erişilebilir, uygun fiyatlı yasal içerik seçeneklerinin artırılması da uzun vadeli çözümün önemli bir parçasıdır.

Bu bağlamda, 2331/22 Sayılı Yasa Tasarısı'nın onaylanması halinde bağımsız prodüksiyon sektörüne yılda yaklaşık 4 milyar R$ (727 milyon $) ek gelir sağlanması ve Fundo Setorial do Audiovisual (FSA) bütçesinin dört katına çıkması bekleniyor. Ayrıca, geçtiğimiz yıl sonunda yürürlüğe giren başkanlık kararnamesiyle uluslararası stüdyolar ve yayıncıların yerel bağımsız yapımlara aktarabileceği yatırım limiti 3 milyon R$’den 9 milyon R$’ye (yaklaşık 1,6 milyon dolar) yükseltildi. Bu artışlar sayesinde "önümüzdeki yıllarda daha yüksek bütçeli ve daha fazla prodüksiyon değerine sahip filmlerin ortaya çıkacağı, bunun da daha fazla insanı sinemalara çekeceği" öngörülüyor. Sektör temsilcileri, Hollywood'un içsel sorunları, pandemi ve grevler nedeniyle ABD yapımlarının arzının azalmasını Brezilya filmleri için bir "fırsat penceresi" olarak görüyor ve bu durumun yerel pazarın kendi filmleriyle doldurulması için değerlendirilmesi gerektiğini vurguluyor.

Sonuç olarak, Brezilya film endüstrisi, doğru adımlar ve stratejik yatırımlarla önemli bir büyüme potansiyeli taşıyor. Ancak bu fırsat penceresini kalıcı bir başarıya dönüştürmek, dengeli bir finansman modeli, hedef kitleye ulaşan hikayeler ve uluslararası rekabette ayakta kalabilecek kalitede yapımlar sunmaktan geçiyor.

São Paulo'nun önemli noktalarından Renaissance Hotel ve Cine Marquise çoklu salonunda gerçekleştirilecek Expocine etkinliğine yaklaşık 2.500 kişinin katılması bekleniyor. Çoğunlukla Brezilya'nın farklı bölgelerinden gelen katılımcıların yanı sıra Arjantin, Şili, Uruguay ve Paraguay gibi Latin Amerika ülkelerinden de önemli bir katılım öngörülüyor. Bu tür uluslararası katılımlar, sektörün geleceğine yönelik umutları pekiştiriyor ve Brezilya'nın bölgesel liderliğini vurguluyor.

Bu haber, Variety.com'da yayınlanan 'Piracy in Brazil: Film, TV Industry to Discuss at Expocine New Ways Forward to Curb Digital Piracy' başlıklı makaleden derlenmiştir.