Amerika Birleşik Devletleri otomotiv pazarının devlerinden General Motors (GM), Ağustos ayında elektrikli araç (EV) satışlarında tüm zamanların rekorunu kırarak dikkatleri üzerine çekti. Şirket, bu ayda 21.000'den fazla elektrikli otomobil satmayı başararak sektörde yeni bir zirveye ulaştı. Ancak bu parlak tablonun ardında, otomotiv dünyasını endişelendiren önemli bir gerçek yatıyor: General Motors (GM), GMC Hummer EV ve Cadillac Escalade IQ gibi lüks elektrikli modellerinin üretimini piyasa talebiyle uyumlu hale getirmek amacıyla geçici olarak durdurma kararı aldı. Bu durum, ABD'de elektrikli araçlara yönelik federal vergi teşvikleri 30 Eylül'de sona eriyor. Bu durum, rekor satışların geçici bir FOMO (fırsatı kaçırma korkusu) etkisiyle gerçekleştiği ve önümüzdeki çeyrekte pazarın ciddi bir yavaşlama yaşayabileceği sinyallerini veriyor. Bu FOMO etkisi, özellikle Tesla'nın ABD genelinde satışlarının adeta 'tükendiği' iddiaları ve sosyal medyada yayılan teslimat süresi haberleriyle daha da belirginleşti; zira 7.500 dolarlık federal EV vergi kredisinin sona ermesi, tüketicileri son anda harekete geçirerek talebi zirveye taşıdı. Nexus Haber'in detaylandırdığı gibi, bu durum bölgesel farklılıklar gösterse de genel bir talep artışına işaret etti. Bu endişeler ve teşviklerin sonuna yaklaşılması, özellikle Temmuz ayında elektrikli araç kiralama segmentinde adeta bir patlamaya yol açarak tüketicilerin uygun fırsatlara akın etmesine neden oldu. Otomobil araştırma firması Edmunds'un verilerine göre, bu durum elektrikli araçlara geçiş yapmak isteyenler için 'yazın en sıcak fırsatı' olarak nitelendiriliyor ve yaklaşan İşçi Bayramı hafta sonunun bu anlaşmaları yakalamak için son şanslardan biri olabileceği belirtilirken, bu fırsatlara buradan ulaşabilirsiniz.

GM'in Rekor Satışlarının Detayları

GM'in elektrikli Cadillacs ve Chevys modelleri bu yaz adeta yok satarken, Ağustos ayındaki 21.000'i aşan satış, Temmuz ayının 19.000 adetlik önceki rekorunu geride bıraktı. Şirketin 2025 yılının ilk sekiz ayındaki toplam elektrikli araç satışları 118.000 adedi aşarak, 2024 yılının tamamındaki yaklaşık 114.000 adetlik toplam satışı daha şimdiden geride bırakmış durumda. Cox Automotive verilerine göre, Temmuz ayında ABD'deki toplam elektrikli araç satışları 130.082 adede ulaşarak bir önceki aya göre %26,4, bir önceki yıla göre ise %19,7 artış kaydetti ve pazar payı %9,1'e yükseldi. Bu, şimdiye kadarki en yüksek ikinci aylık toplam olarak kayıtlara geçti. Cox Automotive'e göre, Tesla Temmuz ayında 53.816 adet satışla en büyük sıçramayı kaydetti. Diğer markalar da kayda değer satış artışları yaşarken, ikinci el elektrikli araç satışlarında da ay bazında %23,2, yıl bazında ise %40'lık artışlar gözlendi. Bu durum, alıcıların elektrikli araçlara olan ilgisinin yeniden canlandığına işaret ediyor ve Edmunds'un raporuna göre bu işlemlerin %70'i kiralama yoluyla gerçekleşti. Bu oran, 2022'deki %10'luk paya kıyasla dramatik bir artışı temsil ediyor. Bu etkileyici büyüme, markanın piyasaya sürdüğü yeni modellerle de desteklendi.

Bu modeller arasında giriş seviyesi Chevrolet Equinox EV ve Blazer EV'nin satış listelerinde üst sıralarda yer alırken, büyük hacimli GMC Hummer EV ve GMC Sierra EV gibi modellerin beklentilerin altında kalması, pazarın daha uygun fiyatlı elektrikli araçlara yöneldiğinin bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.

Vergi İndirimlerinin Sonu ve Pazar Etkisi

GM'in bu son aylardaki satış patlamasının arkasındaki en büyük itici güçlerden biri, hiç şüphesiz 'Fırsatı Kaçırma Korkusu' (FOMO) oldu. 4 Temmuz'da yürürlüğe giren 'One Big Beautiful Bill Act' yasasıyla birlikte, tüm elektrikli araç vergi kredileri 1 Ekim'den itibaren sona erecek. Bu durum, tüketicilerin 7.500 dolarlık indirimi kaybetmeden araç alma telaşına girmesine neden oldu. Analistler, bu üç aylık geçiş döneminin ABD elektrikli araç pazarı için en iyi dönemlerden biri olacağını öngörmüşlerdi ve bu tahminleri doğru çıktı. Bu yükselişin ana nedenlerinden biri, federal vergi kredisinin işleyişindeki 'kiralama boşluğu' olarak adlandırılan bir farktan kaynaklanıyor. Doğrudan EV satın alımlarında vergi kredisi, aracın ve bataryanın kritik mineral kaynakları gibi katı gereksinimleri karşılamasına ve alıcının belirli gelir limitlerine tabi olmasına bağlıyken, kiralama yoluyla müşteriler aracın veya bataryanın nerede üretildiğine bakılmaksızın bu krediden faydalanabiliyor. Bu durum, piyasada Hyundai Ioniq 5 için 24 ayda ayda 149 dolar (5.000 dolar peşinatla) veya Chevy Equinox EV için 24 ayda ayda 249 dolar (3.000 dolar peşinatla) gibi oldukça cazip kiralama tekliflerinin ortaya çıkmasına neden oldu. Hatta Lucid ve Polestar gibi markalar da Tesla müşterilerini çekmek için binlerce dolarlık indirimler sunuyor.

"Eylül ayında da güçlü bir talep bekliyoruz. Asıl soru elbette, sonraki dönemde ne olacağı?" diyen GM Kuzey Amerika Başkanı Duncan Aldred, blog yazısında "Vergi kredileri 30 Eylül'de sona erdikten sonra önümüzdeki çeyrekte elektrikli araç satışlarında düşüş yaşayacağımızdan şüphemiz yok ve piyasanın normale dönmesi birkaç ay sürebilir. Bir süre daha küçük bir elektrikli araç pazarı göreceğiz ve aşırı üretim yapmayacağız." ifadelerini kullandı.

Edmunds'un içgörü başkanı Jessica Caldwell de, otomobil üreticilerinin teşvikler sona ermeden önce mümkün olduğunca çok kiracı çekmek için yüksek motivasyona sahip olduğunu belirtiyor. Caldwell'e göre bu strateji, envanteri eritmenin yanı sıra, ilk kez EV kullanan müşterileri kazanarak onları markalarına bağlamayı hedefliyor. Ancak Caldwell, pek çok alıcının hala bu kadar iyi fırsatların varlığından habersiz olduğuna dikkat çekerek, bu durumun 30 Eylül'den sonra hayal kırıklığına yol açabileceği konusunda uyarıyor.

Bu yoğun talebi desteklemek adına, IRS (ABD Gelir İdaresi) yakın zamanda önemli bir rehberlik yayınladı: 30 Eylül'e kadar imzalanan bağlayıcı bir sözleşme, teslimat daha sonra gerçekleşse bile vergi kredisi için geçerli olacak. Nexus Haber'in aktardığına göre, bu esneklik, alıcıların aracı Eylül sonundan önce fiziksel olarak teslim alması gerekmeksizin, sadece evrakları imzalaması ve peşinatı yatırmasının yeterli olacağını belirtiyor. IRS, "25E, 30D ve 45W bölümleri amaçları doğrultusunda, bir araç, yazılı bağlayıcı bir sözleşmenin imzalandığı ve ödemenin yapıldığı tarih itibarıyla 'edinilmiş' kabul edilir. Ödeme, nominal bir ön ödemeyi veya araç takasını içerir." ifadelerini kullanarak belirsizliği giderdi. Bu esneklik, özellikle araçları transit halinde olan veya teslimat tarihi son güne sarkmış alıcılar için büyük bir avantaj sunuyor.

Bu açıklama, GM'in de pazardaki bu suni yükselişin farkında olduğunu ve teşviklerin kalkmasıyla talebin farklı bir tablo çizeceğini bildiğini gösteriyor. Vergi indirimlerinin sona ermesi, tüketiciler için elektrikli araçların etkin fiyatını artıracak ve bu da doğal olarak satışları olumsuz etkileyecektir. Ayrıca, eski Başkan Trump yönetiminde başlatılan çeşitli araç verimliliği düzenlemelerinin geri çekilmesi de otomobil şirketlerini daha fazla elektrikli araç satmaya iten teşvikleri ortadan kaldırabilir.

Pazarın Geleceği ve Beklentiler

Birçok otomobil şirketi, GM de dahil olmak üzere, elektrikli araçları basitçe daha iyi bir teknoloji olarak görüyor ve geleceğine büyük yatırımlar yapıyor. Ancak ABD elektrikli araç pazarının kısa vadede keskin bir şekilde yavaşlayacağı açık. Önümüzdeki en büyük sorular ise 'ne kadar' ve 'ne kadar süreyle' olacağıdır.

Araştırma firması BloombergNEF, politika değişiklikleri sonucunda ABD plug-in araç satışlarına ilişkin kısa ve uzun vadeli tahminlerini önemli ölçüde aşağı yönlü revize etti. Yeni projeksiyonlara göre, 2025 ile 2030 yılları arasında ABD yollarına, daha önceki tahminlerinden 14 milyon daha az plug-in araç çıkması bekleniyor. Bu, sadece GM için değil, tüm ABD elektrikli araç pazarı için ciddi bir yavaşlama dönemine girileceğinin önemli bir göstergesi. Nitekim, bu durum yalnızca General Motors'a özgü değil; Ford'un elektrikli F-150 Lightning modeli ve Tesla'nın Cybertruck'ı da başlangıçtaki yüksek beklentilerin gerisinde kaldı. Pazar araştırma firması AutoForecast Solutions'a göre, 2025'in ilk yarısında ABD'de toplamda yaklaşık 35.000 elektrikli pikap satıldı ve bu, bir önceki yıla göre %4'lük bir düşüşü temsil ederken, aynı dönemde satılan 1.6 milyon benzinli tam boyutlu pikap satışıyla kıyaslandığında, elektrikli pikapların pazar payının hala çok küçük olduğunu ortaya koyuyor. Ayrıca, küresel elektrikli araç (EV) batarya pazarında yaşanan devasa arz fazlası da bu durumu pekiştiriyor; S&P Mobility verilerine göre, 2024 yılında küresel EV batarya üretim kapasitesinin tahmini talebin üç katından fazla, yani 3.930 GWh seviyesine ulaşması bekleniyor. Bu durum, otomobil üreticilerini daha uygun fiyatlı modellere yönelmeye zorlarken, lüks spor otomobil üreticisi Porsche'nin dahi kendi EV batarya hücresi üretim planlarını, "dünya genelinde elektrikli araç pazarının başlangıçta düşünüldüğü gibi gelişmemesi" ve "planlanan iş modelinin ekonomik olarak uygulanabilir olmaması" nedeniyle durdurduğunu Nexus Haber'in aktardığı bilgilerle gözler önüne serdi. Analistler, federal kredi olmaksızın ABD'de elektrikli araç talebinin %27'ye kadar düşebileceğini öngörüyor. Bu süreçte ikinci el elektrikli araç piyasasında da önemli gelişmeler yaşandı; iSeeCars verilerine göre, geçtiğimiz yıla oranla ikinci el bir EV'nin ortalama değeri %4.8 düşerken, benzinli otomobillerin ortalama fiyatı %5.2 artış gösterdi. Federal düzeyde yaşanan bu geri adıma karşılık, California gibi bazı eyaletler kendi inisiyatiflerini geliştirerek eyalet düzeyinde benzer bir programı devreye sokma niyetini açıkladı.

Pazar dinamiklerini etkileyen bir diğer önemli faktör ise, sektörün öncü markalarından Tesla'nın önemli bir gelir kapısını kaybetme durumu. Tesla'nın on yılı aşkın süredir geleneksel otomobil üreticilerine sattığı ve şirkete yaklaşık 11.8 milyar dolar kazandıran regülatif krediler, ABD'deki yeni vergi ve harcama yasası tasarısı ile sona eriyor. Bu durum, Tesla'yı karlılığını tamamen araç satış performansına dayandırmak zorunda bırakacak. Nexus Haber'in detaylandırdığı gibi, Tesla'nın bu azalan gelirleri telafi etme çabasının bir göstergesi olarak, özellikle Cybertruck'ın yüksek performanslı Cyberbeast versiyonunun fiyatı, zorunlu bir "Luxe Package" eklenmesiyle 15.000 dolar artırılarak 117.235 dolara yükseltildi. Bu fiyat artışı, Cyberbeast modelini 7.500 dolarlık federal vergi kredisinden yararlanma eşiği olan 80.000 doların üzerine çıkararak alıcıları potansiyel bir avantajdan mahrum bıraktı. Cybertruck'ın ikinci çeyrekte sadece 4.306 adetlik düşük satış rakamlarıyla yeni sahiplerine ulaştığı bir döneme denk gelen bu stratejiye karşın, Long Range ve All-Wheel Drive gibi diğer Cybertruck modelleri bu fiyat değişikliğinden etkilenmedi.

Sonuç: Geçici Bir Başarı mı, Kalıcı Dönüşümün Bir Parçası mı?

General Motors'un rekor satışları, elektrikli araçlara olan ilginin potansiyelini gösterse de, aynı zamanda pazarın devlet teşviklerine ne kadar bağımlı olduğunu da ortaya koyuyor. Teşviklerin sona ermesiyle birlikte, ABD'de elektrikli araç satışlarının belirli bir süre yavaşlaması kaçınılmaz görünüyor. Bu dönemde, otomobil üreticilerinin yenilikçi modeller ve uygun fiyat stratejileriyle ayakta kalması, pazarın yeniden ivme kazanmasında kritik rol oynayacak. Uzun vadede elektrikli dönüşüm kaçınılmaz olsa da, kısa vadede pazarın zorlu bir adaptasyon sürecinden geçmesi bekleniyor.

Kaynak: InsideEVs: GM'in Elektrikli Araç Satış Rekoru ve Sonrası Analizi