ABD'de elektrikli araç (EV) pazarında hareketli günler yaşanıyor. Özellikle Tesla'nın satış grafikleri ve teslimat süreleri, hem sosyal medyada hem de sektör raporlarında geniş yankı buluyor. Bununla birlikte, Temmuz ayında özellikle kiralama segmentinde yaşanan patlama dikkat çekiyor. Otomobil araştırma firması Edmunds'un verilerine göre, federal temiz araç kredisinin 30 Eylül'de sona erecek olması beklentisiyle, tüketiciler uygun kiralama fırsatlarına akın etti. Bu durum, elektrikli araçlara geçiş yapmak isteyenler için "yazın en sıcak fırsatı" olarak nitelendiriliyor ve yaklaşan İşçi Bayramı hafta sonunun bu anlaşmaları yakalamak için son şanslardan biri olabileceği belirtilirken, bu fırsatlara buradan ulaşabilirsiniz. Federal elektrikli araç vergi kredisinin sona ermesinin eşiğinde olunması, tüketicilerin son bir alım telaşına girmesine neden oluyor mu? Bu sorunun cevabı, bölgesel farklılıklar ve pazarın genel dinamikleriyle birlikte ele alınmalı.

Tesla Talebi Patladı İddiaları ve Sosyal Medyanın Etkisi

Son dönemde popüler bir TikTok kullanıcısı olan Frunk to Trunk (@frunktotrunk), Tesla'nın ABD genelinde satışlarının adeta 'tükendiğini' iddia etti. Kullanıcıya göre, ABD'deki 7.500 dolarlık federal EV vergi kredisinin sona erecek olması, tüketicileri son anda harekete geçirerek talebi zirveye taşıdı. Frunk to Trunk, Tesla'nın çevrimiçi envanter sayfalarının yeni bir araç için beş ila altı haftalık teslimat süreleri gösterdiğini öne sürdü. Özellikle Teksas'ın Austin şehri ve Kaliforniya'daki bazı şehirlerde arz sıkıntısının belirgin olduğunu, bu durumun 200 mil çapındaki diğer bölgelere de yayıldığını belirtti.

Bölgesel Farklılıklar: Her Yerde Aynı Mı?

Bu iddiaları doğrulamak amacıyla yapılan incelemeler, Tesla'nın kendi web sitesinin Model 3 ve Model Y araçları için 'sınırlı envanter' uyarısı yaptığını gösteriyor. Hatta Full Self-Driving (denetimli) paketiyle birlikte %0 finansman fırsatı sunulduğu ve federal vergi kredisi hatırlatması da sitede yer alıyor. Ancak, Frunk to Trunk'ın iddialarının aksine, arz ve teslimat süreleri ABD genelinde homojen değil.

Pazar Verileri ve Büyük Resim: Tesla ve Genel EV Pazarı

Frunk to Trunk'ın uzun teslimat sürelerini artan talebin göstergesi olarak yorumlaması, Tesla'nın 2025 satış raporlarındaki düşüş eğilimiyle çelişiyor gibi görünebilir. Zira, daha önce InsideEVs tarafından yayınlanan raporlara göre, Tesla'nın ikinci çeyrek satış rakamları teslimatlarda %13'lük bir düşüşü işaret ediyordu ve bu, bir yıllık düşüşün zirvesiydi.

Ancak, Cox Automotive'in raporu, Temmuz ayında sadece Tesla için değil, neredeyse tüm elektrikli araç üreticileri için önemli bir satış artışı olduğunu ortaya koydu. Pazar, 130.082 adede yükselerek bir önceki aya göre %26,4, bir önceki yıla göre ise %19,7'lik bir artış yaşadı. Bu, toplam pazar payında %9,1'lik bir sıçramaya yol açtı ve şimdiye kadarki en yüksek ikinci aylık toplam olarak kayıtlara geçti. Cox Automotive'e göre, Tesla Temmuz ayında 53.816 adet satışla en büyük sıçramayı kaydetti.

Diğer markalar da kayda değer satış artışları yaşarken, ikinci el elektrikli araç satışlarında da ay bazında %23,2, yıl bazında ise %40'lık artışlar gözlendi. Bu durum, alıcıların elektrikli araçlara olan ilgisinin yeniden canlandığına işaret ediyor. Bu yükselişte özellikle kiralama yoluyla yapılan EV işlemlerinin payı dikkat çekti. Edmunds analistlerinin verilerine göre, Temmuz ayında elektrikli araç işlemlerinin tam %70'i kiralama yoluyla gerçekleşti. Bu oran, 2022'deki %10'luk paya kıyasla dramatik bir artışı temsil ediyor. Edmunds içgörü başkanı Jessica Caldwell, pek çok alıcının hala bu kadar iyi fırsatların varlığından habersiz olduğunu ve otomobil üreticilerinin 30 Eylül'den sonra hayal kırıklığına uğramış müşterilerle karşılaşma riskini taşıdığını ifade ediyor.

Bu genel pazar hareketliliği içinde, otomotiv devlerinden General Motors (GM) da elektrikli araç stratejisinde önemli bir adım atarak GMC Hummer EV ve Cadillac Escalade IQ modellerinin üretimini geçici olarak durdurma kararı aldı. Detroit-Hamtramck'teki Factory Zero tesisinde gerçekleştirilecek bu kısmi durdurma, elektrikli araç pazarındaki mevcut dinamiklere ve tüketicinin değişen tercihlerine işaret ediyor. Bu durum, otomotiv devlerinin başlangıçta yüksek marjlı ve lüks elektrikli araçlara odaklanmasının ardından, pazarın daha ulaşılabilir ve uygun fiyatlı modellere kaydığını açıkça gösteriyor. Şirketin kendi iç verileri de giriş seviyesi Chevrolet Equinox EV ve Blazer EV satış listelerinin üst sıralarında yer alırken, büyük hacimli GMC Hummer EV ve GMC Sierra EV gibi modellerin listenin alt sıralarında kaldığını destekliyor. Bu stratejik hamle ve piyasadaki diğer gelişmeler hakkında daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

Vergi Kredisi Etkisi: Talepteki Ani Yükselişin Temel Nedeni mi?

Elektrikli araç satışlarındaki bu ani sıçramanın zamanlaması oldukça dikkat çekici. Zira, federal vergi kredisinin 30 Eylül'de sona ereceğine dair tartışmalar internette giderek artıyordu ve tüketiciler indirimden faydalanmak için aceleci davrandı. Bu ani talebin önemli bir nedeni, federal vergi kredisinin işleyişindeki "kiralama boşluğu" olarak adlandırılan bir farktan kaynaklanıyor. Doğrudan EV satın alımlarında vergi kredisi, aracın ve bataryanın kritik mineral kaynakları gibi katı gereksinimleri karşılamasına ve alıcının belirli gelir limitlerine tabi olmasına bağlıyken, kiralama yoluyla müşteriler aracın veya bataryanın nerede üretildiğine bakılmaksızın bu krediden faydalanabiliyor. Bu durum, piyasada Hyundai Ioniq 5 için 24 ayda ayda 149 dolar (5.000 dolar peşinatla) veya Chevy Equinox EV için 24 ayda ayda 249 dolar (3.000 dolar peşinatla) gibi oldukça cazip kiralama tekliflerinin ortaya çıkmasına neden oldu. Hatta Lucid ve Polestar gibi markalar da Tesla müşterilerini çekmek için binlerce dolarlık indirimler sunuyor. Eğer teslimat süresi vergi kredisinin sona erme tarihini aşarsa, tüketicilerin bu indirimden yararlanamama riski bulunuyordu. Bu durum, özellikle uzun teslimat süresi olan bölgelerdeki alıcılar için bir dezavantaj teşkil ediyordu.

Ancak ABD Vergi Dairesi (IRS) tarafından yapılan son açıklama, bu süreçte yaşanan gerilimi bir nebze olsun hafifletti. Artık araç sahipleri, belirli koşulları yerine getirmeleri halinde, teslimat gecikse bile vergi kredisinden yararlanabilecek. Yapılan açıklamalara göre, federal vergi kredisinden faydalanmak isteyen alıcıların araçlarını 30 Eylül tarihine kadar fiziksel olarak teslim almalarına gerek kalmayacak. Bunun yerine, bu tarihe kadar bağlayıcı bir satış sözleşmesi imzalamış ve bir ödeme (ön ödeme veya takas şeklinde olabilir) yapmış olmaları yeterli kabul edilecek. IRS, "25E, 30D ve 45W bölümleri amaçları doğrultusunda, bir araç, yazılı bağlayıcı bir sözleşmenin imzalandığı ve ödemenin yapıldığı tarih itibarıyla 'edinilmiş' kabul edilir. Ödeme, nominal bir ön ödemeyi veya araç takasını içerir." ifadelerini kullanarak belirsizliği giderdi. Bu esneklik, özellikle araçları transit halinde olan veya teslimat tarihi son güne sarkmış alıcılar için büyük bir avantaj sunuyor. IRS'in elektrikli araç vergi kredisi son tarihini uzatma esnekliği hakkında daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

Sen,Nexus Değerlendirmesi: Gerçek Bir Kıtlık mı, Yoksa Teşvik Odaklı Bir Talep Yükselişi mi?

Sosyal medyadaki 'Tesla tükendi' iddiaları ilk bakışta dramatik görünse de, detaylı pazar verileri ve bölgesel envanter farklılıkları, durumun daha nüanslı olduğunu ortaya koyuyor. Evet, ABD'de federal vergi kredisinin sona erecek olması, özellikle belirli bölgelerde Tesla ve genel olarak elektrikli araç satışlarında ciddi bir talep artışına yol açtı. Ancak bu, 'ülke genelinde tam bir kıtlık' olduğu anlamına gelmiyor. IRS'in son dakika hamlesi, özellikle lojistik veya son dakika aksaklıkları nedeniyle hak kaybedecek alıcılara yönelik bir 'kafein takviyesi' niteliğinde olsa da, genel talebi etkileyen temel faktörlerden biri olmaya devam ediyor.

Bu durum, teşviklerin tüketici davranışları üzerindeki güçlü etkisini bir kez daha gözler önüne seriyor. Elektrikli araçlara geçişi hızlandırmak isteyen hükümetlerin, vergi indirimleri ve sübvansiyonlar gibi araçları ne kadar dikkatli yönetmesi gerektiğini gösteriyor. Zira, bu tür teşviklerin aniden kaldırılması veya süresinin dolması, kısa vadeli talep patlamalarına ve ardından olası bir düşüşe neden olabilir.

Ayrıca, Tesla piyasadaki tek elektrikli araç üreticisi değil. Birçok otomobil üreticisi de cazip fiyatlarla kendi elektrikli modellerini sunuyor. Bu da tüketiciler için daha fazla seçenek ve rekabet anlamına geliyor. Önümüzdeki dönemde, vergi kredisinin tamamen sona ermesinin ardından, ABD elektrikli araç pazarının nasıl bir dengeye oturacağı merak konusu. Analistler, bu kredi olmaksızın ABD'de elektrikli araç talebinin %27'ye kadar düşebileceğini öngörüyor. Bu durum, gelecekte elektrikli araç fiyatlarının daha erişilebilir hale gelmesine yol açabileceği gibi, bir geçiş döneminde talepte kısa vadeli bir yavaşlamayı da beraberinde getirebilir. Bu süreçte ikinci el elektrikli araç piyasasında da önemli gelişmeler yaşandı; iSeeCars verilerine göre, geçtiğimiz yıla oranla ikinci el bir EV'nin ortalama değeri %4.8 düşerken, benzinli otomobillerin ortalama fiyatı %5.2 artış gösterdi. Federal düzeyde yaşanan bu geri adıma karşılık, California gibi bazı eyaletler kendi inisiyatiflerini geliştirerek eyalet düzeyinde benzer bir programı devreye sokma niyetini açıkladı. Piyasa, teşvikler olmadan da sürdürülebilir bir büyüme ivmesi yakalayabilecek mi, yoksa talep yeniden düşüşe geçecek mi, hep birlikte göreceğiz.

Bu genel tablonun bir parçası olarak, özellikle yüksek satın alma maliyeti, şarj altyapısı endişeleri ve menzil kaygısı gibi faktörlerle birleştiğinde elektrikli pikapların adaptasyonunda da zorluklar yaşanıyor. Ford'un elektrikli F-150 Lightning modeli ve Tesla'nın Cybertruck'ı dahi başlangıçtaki yüksek beklentilerin gerisinde kaldı; Pazar araştırma firması AutoForecast Solutions'a göre, 2025'in ilk yarısında ABD'de satılan yaklaşık 35.000 elektrikli pikap, bir önceki yıla göre %4'lük bir düşüşü temsil ederken, aynı dönemde satılan 1.6 milyon benzinli tam boyutlu pikap satışıyla kıyaslandığında, elektrikli pikapların pazar payının hala çok küçük olduğunu ortaya koyuyor. Ayrıca, küresel elektrikli araç (EV) batarya pazarında yaşanan devasa arz fazlası da sektördeki dönüşümü hızlandırıyor. S&P Mobility verilerine göre, 2024 yılında küresel EV batarya üretim kapasitesinin tahmini talebin üç katından fazla, yani 3.930 GWh seviyesine ulaşması bekleniyor. Bu durum, otomobil üreticilerini batarya stoğunu eritmek ve daha uygun fiyatlı modellere yönelmek zorunda bırakırken, lüks spor otomobil üreticisi Porsche gibi devlerin dahi kendi elektrikli araç (EV) batarya hücrelerini üretme planlarını, projenin ekonomik olarak fizibil olmaması nedeniyle durdurmasına yol açtı. Tüm bu gelişmeler, yüksek araç fiyatları ve uzayan kredi vadelerinin de etkisiyle, sektörün genelinde yaşanan adaptasyon sürecini ve dinamiklerin ne denli hızlı değişebileceğini gözler önüne seriyor.

Pazar dinamiklerini etkileyen bir diğer önemli faktör ise, sektörün öncü markalarından Tesla'nın önemli bir gelir kapısını kaybetme durumu. Tesla'nın on yılı aşkın süredir geleneksel otomobil üreticilerine sattığı ve şirkete yaklaşık 11.8 milyar dolar kazandıran regülatif krediler, ABD'deki yeni vergi ve harcama yasası tasarısı ile sona eriyor. Bu durum, Tesla'yı karlılığını tamamen araç satış performansına dayandırmak zorunda bırakacak ve genel EV pazarının gelecekteki dinamiklerini önemli ölçüde etkileyebilir. Nexus Haber'in detaylandırdığı gibi, Tesla'nın azalan regülatif kredi gelirlerini telafi etme ve karlılığını doğrudan araç satış marjlarından sağlama çabasının bir göstergesi olarak, özellikle Cybertruck'ın yüksek performanslı Cyberbeast versiyonunun fiyatı, zorunlu bir "Luxe Package" eklenmesiyle 15.000 dolar artırılarak 117.235 dolara yükseltildi. Bu fiyat artışı, Cyberbeast modelini 7.500 dolarlık federal vergi kredisinden yararlanma eşiği olan 80.000 doların üzerine çıkararak alıcıları potansiyel bir avantajdan mahrum bıraktı. Cybertruck'ın ikinci çeyrekte sadece 4.306 adetlik düşük satış rakamlarıyla yeni sahiplerine ulaştığı bir döneme denk gelen bu stratejiye karşın, Long Range ve All-Wheel Drive gibi diğer Cybertruck modelleri bu fiyat değişikliğinden etkilenmedi.

Bu haberin kaynağına buradan ulaşabilirsiniz.