Amerika Birleşik Devletleri'nde elektrikli araç (EV) satışları, hem yeni hem de ikinci el pazarında beklenmedik bir yükselişle dikkat çekiyor ve neredeyse rekor seviyelere ulaştı. Bu durumun ardında yatan temel nedenin, hükümetin elektrikli araç teşviklerini sonlandırma kararı olduğu belirtiliyor. Nexus Haber'in paylaştığı verilere göre, bu durum özellikle teşviklerin sona ermesinden önce avantajlardan yararlanmak isteyen tüketicilerin bayilere akın etmesiyle birlikte yaşandı. Bu bağlamda, ABD'de elektrikli araç (EV) satın almayı düşünen ve federal vergi kredisinden faydalanmak isteyen alıcılar için belirlenen 30 Eylül teslimat tarihi, birçok kişide panik yaratmıştı. Ancak ABD Vergi Dairesi (IRS) tarafından yapılan son açıklama, bu süreçte yaşanan gerilimi bir nebze olsun hafifletti. Artık araç sahipleri, belirli koşulları yerine getirmeleri halinde, teslimat gecikse bile vergi kredisinden yararlanabilecek.
ABD Vergi Dairesi'nden (IRS) Elektrikli Araç Alıcılarına Nefes Aldıran Karar
ABD'deki elektrikli araç piyasasında, özellikle federal vergi kredisi son tarihinin yaklaşmasıyla birlikte büyük bir hareketlilik yaşanıyordu. Cox Automotive'in yeni verilerine göre, teşviklerin sona ereceği duyurulduktan sonraki ilk ay olan Temmuz'da elektrikli araç satışları önemli bir artışla 130.082 adede yükselerek bir önceki aya göre %26,4, bir önceki yıla göre ise %19,7 artış kaydetti ve pazar payı %9,1'e ulaştı. Bu rakam, şimdiye kadarki en yüksek ikinci aylık toplam olarak kayıtlara geçti. Birçok alıcı, 30 Eylül'e kadar araçlarını teslim almak için adeta zamana karşı yarışırken, IRS'ten gelen yeni kılavuz, bu durumu değiştirdi.
Yapılan açıklamalara göre, federal vergi kredisinden faydalanmak isteyen alıcıların araçlarını 30 Eylül tarihine kadar fiziksel olarak teslim almalarına gerek kalmayacak. Bunun yerine, bu tarihe kadar bağlayıcı bir satış sözleşmesi imzalamış ve bir ödeme (ön ödeme veya takas şeklinde olabilir) yapmış olmaları yeterli kabul edilecek. Bu esneklik, özellikle araçları transit halinde olan veya teslimat tarihi son güne sarkmış alıcılar için büyük bir avantaj sunuyor.
IRS, "25E, 30D ve 45W bölümleri amaçları doğrultusunda, bir araç, yazılı bağlayıcı bir sözleşmenin imzalandığı ve ödemenin yapıldığı tarih itibarıyla 'edinilmiş' kabul edilir. Ödeme, nominal bir ön ödemeyi veya araç takasını içerir." ifadelerini kullanarak belirsizliği giderdi.
Daha önce, "One Big Beautiful Bill Act" (OBBBA) adlı yasa, yeni (30D), kullanılmış (25E) ve ticari (45W) elektrikli araç vergi kredilerini "30 Eylül'den sonra edinilen" araçlara uygulanmayacak şekilde değiştirmişti. Ancak "edinilmiş" kelimesinin tam olarak ne anlama geldiği belirsizdi. Tesla gibi bazı üreticiler, müşterilerine "sadece sipariş vermek değil, teslimat almak" gerektiğini belirtmişti. IRS'in bu son netleştirmesi, sektördeki bu karmaşayı ortadan kaldırdı.
Kimler Bu Esneklikten Faydalanabilecek?
Bu yeni düzenleme, özellikle halihazırda belirli bir elektrikli aracı seçmiş ancak teslimat süreci uzayan alıcılar için kritik önem taşıyor. Örneğin, bir Model 3 sipariş etmiş ve teslimatının servis merkezindeki bir gecikme nedeniyle ertelenmesi riskiyle karşı karşıya olan bir alıcı, bu esneklik sayesinde vergi kredisini kaybetme endişesinden kurtulabilir. Aynı şekilde, yerel bayide beklemede olan veya başka bir bayiden getirilecek araçlar için de geçerli bir durum.
Uzman Yorumu: Bir Kurtuluş mu, Geçici Bir Erteleme mi?
Kelley Blue Book baş editörü Sean Tucker, IRS'in bu dilini daha önce de kullandığını belirtiyor: "IRS, Enflasyon Azaltma Yasası geçtikten sonra kredi talep etme kuralları değiştiğinde de aynı dili kullanmıştı." Bu, ajansın teslimat yerine sözleşme tarihini baz almasının emsal teşkil ettiğini gösteriyor. Ancak bu kararın, elektrikli araç vergi kredisini tamamen kurtaracak sihirli bir çözüm olmadığını unutmamak gerek. Özellikle Rivian R2 gibi ön siparişte olan bazı araçlar için, 30 Eylül'e kadar bağlayıcı bir sözleşme ve ödeme yapılmamışsa, kredi yine de kaçırılabilir. Bu daha çok, lojistik veya son dakika aksaklıkları nedeniyle hak kaybedecek alıcılara yönelik bir "kafein takviyesi" niteliğinde.
Elektrikli Araç Piyasasına Etkileri ve Gelecek Beklentileri
Bu esneklik, kısa vadede elektrikli araç satışlarına olumlu yansıyabilir. Otomobil üreticileri zaten federal vergi kredisinin sona ermesi öncesinde indirimler ve kampanyalar düzenleyerek alıcıları teşvik etmeye çalışıyordu. Zira 30 Eylül sonrası, 7.500 dolara varan bu vergi avantajı olmadan, üreticilerin kar marjlarından feragat ederek araçları cazip kılmaları gerekecek. Bu durum, özellikle Tesla Cybertruck Cyberbeast gibi zorunlu "Luxe Package" ile fiyatı 80.000 doların üzerine çıkarak 7.500 dolarlık federal vergi kredisinden yararlanma hakkını kaybeden bazı üst segment modeller için daha da belirgin hale geliyor. Analistler, bu kredi olmaksızın ABD'de elektrikli araç talebinin %27'ye kadar düşebileceğini öngörüyor.
Bu süreçte dikkat çeken bir diğer gelişme ise ikinci el elektrikli araç piyasasında yaşandı. Sektör analiz firması iSeeCars verilerine göre, geçtiğimiz yıla oranla ikinci el bir elektrikli aracın ortalama değeri %4.8 oranında düşüş gösterirken, aynı dönemde benzinli otomobillerin ortalama fiyatı %5.2 artış kaydetti. Bu durum, teşviklerin bitmesi öncesinde sıfır araçlardaki hareketlilikle birlikte, ikinci el EV'lerin de daha erişilebilir hale geldiğini gösterir. Federal düzeyde yaşanan bu geri adıma karşılık, ABD'nin en büyük otomobil pazarı olan California gibi bazı eyaletler kendi inisiyatiflerini geliştirerek boşluğu doldurmaya hazırlanıyor ve eyalet düzeyinde benzer bir programı devreye sokma niyetini açıkladı. Bu bölgesel dinamikler, federal politikadaki değişimin etkisini kısmen de olsa hafifletebilir.
Elektrikli araçların pazar payı 2023'ten bu yana %8-10 bandında seyretse de, uzun vadede bu oranın artması bekleniyor. Bu büyüme; üreticilerin yatırımına, düşen maliyetlere, artan farkındalığa ve Rivian CEO'su RJ Scaringe'in de belirttiği gibi, EV'lerin yazılım tanımlı araç ihtiyaçlarına daha uygun olmasına bağlanıyor. Ancak IRS'in bu son dakika hamlesi, dördüncü çeyrekte beklenen durgunluğa karşı geçici bir can suyu olmaktan öteye geçmeyecektir.
Pazar dinamiklerini etkileyen bir diğer önemli faktör ise, sektörün öncü markalarından Tesla'nın önemli bir gelir kapısını kaybetme durumu. Tesla'nın on yılı aşkın süredir geleneksel otomobil üreticilerine sattığı ve şirkete yaklaşık 11.8 milyar dolar kazandıran regülatif krediler, ABD'deki yeni vergi ve harcama yasası tasarısı ile sona eriyor. Bu durum, Tesla'yı karlılığını tamamen araç satış performansına dayandırmak zorunda bırakacak ve genel EV pazarının gelecekteki dinamiklerini önemli ölçüde etkileyebilir. İşin ironik yanı ise, bu teşvik mekanizmasının sona ermesini en çok savunan isimlerden birinin Tesla CEO'su Elon Musk olmasıydı.
Bu bağlamda, Tesla'nın son stratejik hamleleri dikkat çekiyor. Özellikle Cybertruck'ın yüksek performanslı Cyberbeast versiyonunun fiyatı, zorunlu bir "Luxe Package" eklenmesiyle 15.000 dolar artırılarak 117.235 dolara yükseltildi. Bu paket, Tam Otonom Sürüş (Gözetimli) yazılımı, sınırsız Supercharging, dört yıllık Premium Servis ve Premium Bağlantı gibi ek özellikleri içeriyor. Ancak bu fiyat artışı, Cyberbeast modelini 7.500 dolarlık federal vergi kredisinden yararlanma eşiği olan 80.000 doların üzerine çıkararak alıcıları potansiyel bir avantajdan mahrum bıraktı. Nexus Haber'in detaylandırdığı gibi, bu karar Cybertruck'ın ikinci çeyrekte sadece 4.306 adetlik düşük satış rakamlarıyla yeni sahiplerine ulaştığı bir döneme denk geldi. Bu durum, Model S ve Model X'e uygulanan benzer "Lüks Paket" zamlarıyla birlikte, Tesla'nın azalan regülatif kredi gelirlerini telafi etme ve karlılığını doğrudan araç satış marjlarından sağlama çabasının bir göstergesi olarak değerlendiriliyor. Cybertruck'ın diğer versiyonları olan Long Range ve All-Wheel Drive modelleri ise bu fiyat değişikliğinden etkilenmedi.
Sonuç olarak, IRS'in aldığı bu karar, elektrikli araç alıcıları için kısa vadeli bir rahatlama sağlarken, sektörün uzun vadeli sürdürülebilirliği ve vergi kredisi gibi teşviklerin geleceği konusundaki tartışmaları daha da alevlendiriyor. Alıcıların 30 Eylül'e kadar bağlayıcı sözleşmelerini tamamlamaları ve ödemelerini yapmaları, bu federal avantajdan yararlanmaları için kritik önem taşıyor.
Kaynak: Daha fazla bilgi için InsideEVs'in bu konudaki detaylı haberini inceleyebilirsiniz.
