Tesla, 2025 yılının kötü başlayan ilk yarısının ardından üçüncü çeyrekte otomotiv işinde tarihi bir rekor kırarak nefes aldı. Özellikle ABD'deki federal elektrikli araç (EV) vergi kredilerinin sona erecek olması nedeniyle acele eden müşteriler sayesinde şirket, şimdiye kadarki en yüksek araç teslimatı sayısına ulaştı. Ancak bu satış başarısı, şirketin kârlılığına aynı oranda yansımadı. Yayınlanan hissedar mektubuna göre, Tesla'nın üçüncü çeyrek kârı, geçen yılın aynı dönemine göre tam %37 daha düşük gerçekleşti.

Tesla'nın rekor teslimatlarına rağmen kârlılıkta yaşadığı bu baskı, EV sektörünün zorlu bir geçiş sürecinden geçtiğini netleştiriyor. Pazarın yavaşlaması ve düzenleyici belirsizlikler, köklü üreticileri de etkiliyor; örneğin General Motors (GM), ticari EV pazarının beklentilerin altında kalması ve vergi kredilerinin sona ermesi gibi nedenlerle büyük umutlarla başlattığı BrightDrop elektrikli ticari van programını iptal etti. GM'in donanım tarafında geri adım atmasına rağmen, şirketin yazılım ve yapay zeka alanında iddialı adımları sürüyor; nitekim GM, araç içi deneyimi kökten değiştirmek amacıyla Google’ın gelişmiş dil modeli Gemini ile güçlendirilmiş bir yapay zeka asistanını 2026 model yılından itibaren araçlarına entegre edeceğini duyurdu. Bu hamle, mevcut sesli asistanların sınırlarını aşarak sürücülere daha doğal ve bağlamsal bir etkileşim sunmayı hedefliyor. Ancak pazarın zorluklarına rağmen, lojistik devleri yeni niş çözümlere yöneliyor; örneğin Amazon ve Rivian'ın mikromobilite girişimi Also, kentsel teslimatları optimize etmek için pedal destekli kargo araçları için anlaşma imzaladı. Sektördeki bu zorluklara dair daha fazla bilgiyi General Motors BrightDrop Elektrikli Van Programını İptal Etti haberimizde, GM'in Gemini hamlesi hakkında detayları GM Google Gemini yapay zeka asistanı 2026 araçlar haberimizde ve bu stratejik ortaklık hakkında detayları ise Amazon Rivian Also pedal destekli kargo araçları anlaşması haberimizde bulabilirsiniz.

Bu durum, CEO Elon Musk'ın mevcut otomobil odaklı iş modeli ile, tam otonom sürüş (FSD), Robotaxi ve Optimus insansı robotları üzerine kurulu yapay zeka (AI) merkezli geleceği arasındaki gerilimi net bir şekilde ortaya koyuyor. Şirketin finansal sonuçları, Musk'ın yıllardır vaat ettiği otonom araçlar ve robot ordusu vizyonunu gerçekleştirmesi durumunda alacağı 1 trilyon dolarlık dev tazminat paketi için kritik önem taşıyor.

Üçüncü Çeyrek Finansal Veriler (Q3 2025)

Tesla, 497.099 araç sevk ederek 21.2 milyar dolarlık otomotiv geliri elde etti; bu, bir yıldan fazla süredir şirketin en iyi gelir rakamıydı. Ancak operasyonel maliyetlerdeki büyük artış, net kârı baskıladı. İşte temel göstergeler:

Kârı Eriten Yüksek Maliyetler: Yapay Zeka Savaşları ve Yeniden Yapılanma

Şirket, hissedar mektubunda kârdaki düşüşün ana suçlusunun işletme giderlerindeki büyük artış (%50 artış) olduğunu belirtti. Bu artışın temel nedenleri şunlardı:

• Yapay Zeka ve Ar-Ge Harcamaları: Otonom sürüş teknolojilerine ve genel yapay zeka geliştirme projelerine yapılan yoğun yatırımlar. (Bu harcamalar, General Motors'un Google Gemini ile araç içi deneyimi yeniden tanımlama hamlesi gibi sektördeki diğer devlerin de attığı adımlarla paralel bir rekabet ortamını yansıtıyor.)
• Yeniden Yapılanma Ücretleri: Yaklaşık 240 milyon dolarlık yeniden yapılanma maliyetleri. Bu, şirketin altı yıllık Dojo süper bilgisayar projesini durdurma kararıyla ilgili olabilir.
• Tarifeler ve Siyasi Etki: CFO Vaibhav Taneja, tarifelerin kârı yaklaşık 400 milyon dolar olumsuz etkilediğini açıkladı. Bu durum, Musk'ın siyasi girişimlerinin şirketin iş modeline dolaylı olarak zarar verdiği yönündeki eleştirileri güçlendiriyor.

Musk'ın Robot Ordusu ve Ütopyacı Vizyonu

Finansal baskıya rağmen Musk, şirketin odağını tamamen geleceğe çeviriyor. Konferans görüşmesinde, Tesla'nın yapay zekayı gerçek dünyaya taşıma konusunda 'kritik bir dönüm noktasında' olduğunu vurguladı. Musk, Robotaxi ve FSD'nin 'ulaşımın doğasını temelden değiştireceğini' iddia etti.

“Optimus'u piyasaya sürmek inanılmaz derecede zor bir görev, açık konuşmak gerekirse, parkta yürüyüş yapmak gibi değil.” - Elon Musk

Musk, Optimus'un potansiyeli hakkında iddialı ve belirsiz vaatlerini sürdürdü. İnsansı robotun 'yoksulluğun olmadığı, herkesin en iyi tıbbi bakıma erişebildiği bir dünya yaratabileceğini' ve Optimus'un 'inanılmaz bir cerrah olacağını' öne sürdü. Ancak daha önce bu yılın sonunda binlerce robot üretme sözü verilmesine rağmen, Optimus'un erken üretim aşamasında sorunlarla karşılaştığı bildiriliyor. Musk, Optimus'un üçüncü versiyonunun üretimine 2026'nın ilk çeyreğinde başlanabileceğini kaydetti.

1 Trilyon Dolarlık Paket Gerilimi ve Kontrol Savaşı

Musk, paket onaylanmazsa Tesla'dan ayrılma tehdidinde bulunmaya devam ediyor. Çarşamba günkü görüşmede, paranın kendisi yerine, tazminat paketinin kendisine sağlayacağı oy kontrolünün daha önemli olduğunu yineledi. Musk, pakete karşı çıkan danışmanlık gruplarına sert ifadelerle yüklendi:

“Burada bir robot ordusu kurmaktan ve sonra ISS ve Glass Lewis gibi hiçbir fikri olmayan saçma sapan tavsiyeler yüzünden kovulmaktan rahatsızım. Yani, o adamlar kurumsal teröristler.”

Gelecek Beklentisi ve Eleştirel Bakış Açısı

Tesla, daha önce yatırımcılara taahhüt ettiği yıllık %50 büyüme hedeflerinden oldukça uzakta. 2024 ve 2023 satış sayılarını yakalamak için bile yılın son çeyreğinde rekor bir performansa ihtiyacı var. Model 3 ve Model Y'nin yeni, biraz daha ucuz versiyonları bir miktar destek sağlayabilir.

Musk'ın yapay zeka ve robotik alanına yaptığı devasa harcamalar, 2026 yılında da devam edecek. CFO Taneja, bu projeler nedeniyle sermaye harcamalarının 'önemli ölçüde' artacağını ve AI yetenek savaşında rekabetçi kalmak için çalışanlara yönelik harcamaları artırmak zorunda kaldıklarını belirtti. Bu durum, yatırımcılar için kısa vadede kârlılık baskısının süreceği anlamına geliyor; ancak Musk, Tesla'nın değerinin asıl bu AI vizyonunda yattığına tüm paydaşları ikna etmeye çalışıyor.

Kaynak: Tesla'nın Robot Ordusu Kontrolü ve Finansal Gerilimleri TechCrunch