Teknoloji devi Microsoft, Pazartesi günü Abu Dabi'de düzenlenen ilk yıllık Abu Dabi Küresel Yapay Zeka Zirvesi'nde (Abu Dhabi Global AI Summit) ülkeye önümüzdeki dört yıl içinde 15.2 milyar dolarlık büyük bir yatırım yapacağını duyurdu. Bu hamle, sadece finansal bir taahhüt olmanın ötesinde, ABD'nin yapay zeka (AI) diplomasi stratejisinin ve bölgesel teknoloji üstünlüğü mücadelesinin kilit bir parçası olarak görülüyor.

Bu yatırımın en dikkat çekici ayağı, en gelişmiş Nvidia GPU'larının (özellikle A100, H100 ve H200 serileri) BAE'ye ilk kez gönderilmesini içermesi. Bu sevkiyatlar, ABD Ticaret Bakanlığı'ndan Microsoft'a özel olarak verilen ihracat lisansı sayesinde mümkün oldu. Bu lisans, BAE'yi ABD teknolojisi için bir 'prova alanı' ve aynı zamanda Amerikan yapay zeka etkisinin Orta Doğu'daki ana merkezi haline getirme potansiyeli taşıyor.

Yapay zeka devlerinin itirafları da bu bağlamda dikkat çekicidir. OpenAI CEO'su Sam Altman ve Microsoft CEO'su Satya Nadella'nın belirttiği gibi, sektördeki ana darboğaz artık GPU kıtlığı değil, bu devasa işlemcileri çalıştıracak enerji ve altyapı yetersizliğidir. Hatta Microsoft'un, yeterli veri merkezi ("sıcak kabuklar") inşa edilemediği için fişe takılamayan on binlerce gelişmiş GPU'yu stokladığı bilinmektedir. Bu kritik enerji ve altyapı krizi hakkında daha fazla detay ve Altman ile Nadella'nın görüşleri için Yapay Zeka Enerji Krizi: Microsoft GPU Stokları başlıklı haberimizi okuyabilirsiniz. BAE yatırımı bu nedenle sadece çip transferi değil, aynı zamanda yeni, enerji yoğun altyapı çözümleri oluşturma çabasının da önemli bir parçasıdır.

Çipler ve Diplomasinin Kesişimi

Bu gelişme, küresel yapay zeka hakimiyeti mücadelesinde kritik bir bölge olan Orta Doğu'da Microsoft'un varlığını derinleştirme amacını taşıyor. Hatırlanacağı üzere, ABD'nin önceki yönetimleri Çin'e yönelik katı ihracat kısıtlamaları uygulamış, bu da BAE ile planlanan büyük bir yapay zeka veri merkezi kampüsü projesini (2023'te Başkan Trump ve BAE Devlet Başkanı Muhammed bin Zayed Al Nahyan arasında anlaşılmıştı) geciktirmişti. Nvidia'nın güçlü çiplerine erişim, bu tür gelişmiş AI sistemlerini çalıştırmak için hayati önem taşıyordu.

Microsoft, bu lisansları alabilmek için gereken sıkı siber güvenlik ve ulusal güvenlik şartlarını yerine getirmek adına önemli çalışmalar yaptıklarını belirtti. Bu sayede, BAE'de eşdeğer 21.500 adet Nvidia A100 GPU gücüne ulaşmayı başardıklarını ifade ettiler. Bu altyapı, OpenAI, Anthropic, açık kaynak sağlayıcıları ve kendi modellerine erişim sunmak için kullanılacak.

Yatırımın Detaylı Dağılımı ve Eleştiriler

15.2 milyar dolarlık toplam taahhüt, 2023'te başlayan harcamaları da kapsıyor. 2023 sonu ile 2025 sonu arasında Microsoft'un BAE'de 7.3 milyar doların üzerinde harcama yapması bekleniyor. Bu meblağın içinde BAE'nin egemen yapay zeka şirketi G42'ye yapılan 1.5 milyar dolarlık öz sermaye yatırımı ve veri merkezlerine ayrılan 4.6 milyar dolarlık sermaye bulunuyor.

Gelecek dönem için (2026-2029), Microsoft ek 7.9 milyar dolar harcayacağını taahhüt etti; bunun 5.5 milyarı mevcut ve planlanan AI/bulut altyapısının genişletilmesi için sermaye harcamalarına ayrılacak.

Eleştirel Bakış: Çin'e Karşı Kaynakların Yönü

Bu diplomatik hamle, beraberinde eleştirileri de getiriyor. Bazı analistler, ABD'nin Çin'e uyguladığı teknoloji ihracat kısıtlamalarının mantığını sorguluyor. Zira BAE, Çin ile yakın bağları olan bir müttefik olarak görüldüğünden, bu çip transferlerinin, kısıtlamaların dolaylı yollardan aşılmasına (back channel) olanak tanıyabileceği endişesi hakim.

Ancak Microsoft, sadece altyapı kurmakla kalmıyor. Şirket, devasa AI altyapısını yerel yetenek geliştirme, eğitim ve yönetişim yatırımlarıyla eşleştireceğini taahhüt ediyor. 2027 yılına kadar bir milyon sakini eğitme ve Abu Dabi'yi bölgesel AI araştırma merkezi yapma hedefleri bulunuyor.

Sadece BAE Değil: Bölgesel Yayılım

Bu büyük anlaşma, Microsoft'un aynı gün Avustralya'nın IREN şirketiyle 9.7 milyar dolarlık bir AI bulut kapasitesi anlaşması imzalaması ve ayrıca Nvidia destekli bulut bilişim şirketi Lambda ile çok milyar dolarlık devasa bir altyapı anlaşması yapmasıyla aynı döneme denk geliyor. Lambda anlaşması kapsamında, yapay zeka süper bilgisayarlarını güçlendirmek üzere on binlerce ileri teknoloji Nvidia GPU (GB300 NVL72 sistemleri) konuşlandırılacak. Bu gelişmeler, şirketin küresel çapta AI altyapı yatırımını hızlandırdığının ve donanım gücünü artırma yarışına girdiğinin göstergesidir. Öte yandan, OpenAI de tek bir sağlayıcıya bağımlılığı azaltma stratejisi kapsamında dev bir hamle yaparak, önümüzdeki yedi yıl için Amazon Web Services (AWS) platformundan 38 milyar dolarlık rekor bir bulut bilişim hizmeti satın alma anlaşması imzalamıştır. Bu devasa yatırım, özellikle 'ajans tabanlı' yapay zeka iş yüklerinin gerektirdiği muazzam hesaplama kapasitesini karşılamayı amaçlamaktadır. OpenAI ve Amazon arasındaki bu stratejik ortaklık hakkında daha fazla bilgi için OpenAI Amazon 38 Milyar Dolarlık AWS Bulut Bilişim Anlaşması içeriğimizi okuyabilirsiniz. Microsoft'un Lambda ile yaptığı bu kritik anlaşmanın detaylarına daha yakından bakmak için Microsoft Lambda Milyar Dolarlık Yapay Zeka Altyapı Anlaşması Nvidia haberimizi inceleyebilirsiniz. Bu durum, büyük teknoloji şirketlerinin jeopolitik rekabetteki rolünü daha da görünür kılıyor.

Teknoloji haber platformu olarak, bu tür devasa yatırımların bölgesel teknoloji ekosistemlerini nasıl dönüştüreceğini ve ABD'nin teknoloji ihracat denetimi konusundaki politikalarının uzun vadede ne tür sonuçlar doğuracağını yakından takip etmeye devam edeceğiz.

Kaynak: Bu analiz, TechCrunch'ta yayımlanan orijinal habere dayanmaktadır.