Oyun sektörünün en büyük anlaşmalarından biri olan Microsoft'un Activision Blizzard'ı 2023 yılında tamamlaması, o zamandan bu yana sektörde bir dizi sarsıntılı gelişmeye yol açtı. Şirket bir yandan Game Pass fiyatlarını hızla artırırken, diğer yandan binlerce çalışanı işten çıkardı. Bu gelişmeler ışığında, birleşmeye karşı çıkan ve o dönemde ABD Federal Ticaret Komisyonu (FTC) başkanlığını yürüten Lina Khan, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, uyarılarının haklı çıktığını belirtti.
Khan, dev şirketlerin birleşmesinin hem oyunculara hem de geliştiricilere zarar vereceğini öngörmüştü. Gelinen noktada, yaşanan kitlesel işten çıkarmalar ve abonelik hizmetlerindeki zamlar, Khan'ın tezini güçlendiriyor gibi görünüyor.
Lina Khan'dan Sert Eleştiri: Fiyat Artışı ve İşten Çıkarmalar El Ele
FTC'nin başında olduğu dönemde Microsoft'un bu satın alımına karşı yasal mücadele başlatan Khan, birleşmenin piyasada rekabeti azaltacağı ve tekelleşmeye yol açacağı gerekçesiyle anlaşmayı engellemeye çalışmıştı. Anlaşmanın tamamlanmasından aylar sonra gelen gelişmeler, Khan’ın endişelerinin somut sonuçları olarak yorumlanıyor.
“Microsoft’un Activision’ı satın almasını, önemli fiyat artışları ve işten çıkarmalar takip etti. Bu durum hem oyunculara hem de geliştiricilere zarar veriyor. Farklı sektörlerde gördüğümüz gibi, artan pazar konsolidasyonu ve artan fiyatlar genellikle el ele gider.”
Khan’ın bu açıklamaları, artık düzenleyici bir makamda olmasa da (Ocak 2025'te FTC başkanlığı görevinden ayrılmıştı) teknoloji devlerinin pazar gücünü nasıl kullandığına dair önemli bir eleştiri olarak kayıtlara geçti.
Microsoft’un Vaatleri ve Gerçekleşenler
Satın alma süreci devam ederken, dönemin Activision Blizzard CEO’su Bobby Kotick ve Microsoft yöneticileri, birleşmenin tam aksine tüketiciye ve çalışanlara fayda sağlayacağını, sektördeki rekabeti artıracağını savunmuştu. Ancak birleşmenin kesinleşmesinden bu yana yaşanan olaylar, bu vaatlerle çelişiyor.
Birleşme Sonrası Yaşanan Kilit Olaylar
- Ekim 2023: Satın alma resmen tamamlandı.
- Kısa Süre Sonra: Activision Blizzard ve Xbox genelinde 1.900 çalışan işten çıkarıldı ve uzun zamandır beklenen bir hayatta kalma oyunu projesi iptal edildi.
- Temmuz 2024: Game Pass’in ilk fiyat artışı gerçekleşti.
- Eylül 2024: 650 kişilik ek bir işten çıkarma dalgası yaşandı.
- Temmuz 2025: Microsoft genelinde 9.000’den fazla çalışanın işine son verildi. Bu dalga, The Initiative stüdyosunun kapanmasına ve birçok oyunun iptaline neden oldu.
- Son Günler (Temmuz 2025): Game Pass Ultimate ve PC Game Pass fiyatları ikinci kez ve belirgin şekilde artırıldı.
Oyun Sektöründe Konsolidasyonun Bedeli
Microsoft’un oyun patronu Phil Spencer, işten çıkarmaların ortasında şirketin oyun işinin “hiç bu kadar güçlü görünmediğini” belirtse de, bu durum binlerce geliştiricinin işsiz kalmasını engellemedi. Ekonomistler ve sektör analistleri, büyük şirket birleşmelerinin ardından maliyetlerin düşürülmesi (işten çıkarmalar) ve gelirlerin maksimize edilmesi (fiyat artışları) eğiliminin kaçınılmaz olduğunu sıkça dile getiriyor. Bu finansal odaklanma, büyük birleşmelerin dışında kalan stüdyoları da etkilemektedir. Örneğin, Starbreeze, tüm kaynaklarını Payday serisine odaklamak ve 2026 yılına kadar pozitif nakit akışına ulaşmak amacıyla, üzerinde çalıştığı işbirliğine dayalı Dungeons & Dragons (D&D) oyununu (Project Baxter) iptal etti ve bu karar sonucunda yaklaşık 44 çalışanın işine son verildi. Starbreeze'in D&D oyununu iptal etmesi ve 44 çalışanı işten çıkarması, stüdyoların finansal güvence uğruna potansiyel yeni serileri feda etmek zorunda kaldığını gösteriyor. Bu arada, küresel finansal riskler de artıyor; zira bazı kıdemli analistler, yapay zeka (YZ) sektöründeki aşırı değerlemelerin, mevcut yatırım coşkusunu tarihin en büyük finansal balonu haline getirdiğini ve olası bir patlamanın 2000 Dotcom çöküşünden 17 kat daha yıkıcı sonuçlar doğurabileceği konusunda uyarıyorlar. Bu durum, teknoloji ve oyun sektörlerini çevreleyen genel ekonomik hassasiyeti daha da artırıyor. Yapay zeka balonunun potansiyel riskleri ve 17 kat daha yıkıcı sonuçlar doğurma ihtimali için buraya tıklayın.
Khan'ın da belirttiği gibi, piyasada baskın hale gelen firmalar, rekabet baskısı hissetmedikleri için hizmet kalitesinden ödün verebiliyor veya maliyetleri kolayca tüketicilere yansıtabiliyor. Bu durum, yalnızca geliştiricilerin kariyer güvencesini sarsmakla kalmıyor, aynı zamanda Game Pass abonelik modelinin uzun vadeli sürdürülebilirliği ve oyuncuların platforma olan güvenini de sorgulatıyor.
Sonuç: Şeffaflık ve Güven Meselesi
Yaşananlar, büyük teknoloji şirketlerinin yaptıkları devasa alımların sonuçlarının titizlikle izlenmesi gerektiğini gösteriyor. Microsoft’un bu stratejik hamleleri, kısa vadede finansal tablolarını güçlendiriyor gibi görünse de, sektördeki inovasyon ve çalışan memnuniyeti üzerindeki uzun vadeli etkileri, oyun ekosistemi için ciddi endişe kaynağı olmayı sürdürüyor.
Kaynak: Haberin hazırlanmasında kullanılan orijinal metin ve detaylı bilgiler için PC Gamer makalesi incelenmiştir.
