Doom evreninin yıllardır en popüler kaynak kodu çatallaması (sourceport) olan GZDoom, geliştirici topluluğu içinde yaşanan büyük bir anlaşmazlık sonucu ciddi bir kopuş yaşadı. Sayısız başarılı modun ve hatta bağımsız oyunların temelini oluşturan GZDoom'un kurucusu Christoph "Graf Zahl" Oleckers ile kıdemli katkıda bulunanlar arasındaki gerilim, Oleckers'ın projeye test edilmemiş ve en önemlisi yapay zeka (YZ) ile üretilmiş kodlar eklemesiyle doruğa ulaştı. Bu ayrılık, GZDoom'un geleceğini tehlikeye atarken, topluluk UZDoom adında yeni bir projeye geçiş yapıyor.
Tartışmanın Fitilini Ateşleyen İddialar
Kriz, GZDoom'un GitHub sayfasında, katkıda bulunanlardan Marcus Minhorst'un (the-phinet) yayınladığı bir ileti dizisiyle başladı. Minhorst, Oleckers'ın bir yıl aradan sonra projeye geri dönerek, mevcut bakımcıları bypass ederek doğrudan kodları 'push' etmesinden rahatsızlık duyduğunu dile getirdi. Şikayetlerin odağında ise iki temel sorun yatıyordu:
- Test Edilmemiş Kod: Oleckers'ın eklediği kodların yeterince test edilmemesi, projenin istikrarını tehlikeye atıyordu.
- Yapay Zeka Kullanımı: Minhorst, kurucunun kodu kendisi yazmak yerine büyük dil modelleri (LLM) kullandığını iddia etti. Bu durum, yalnızca kod kalitesi açısından değil, aynı zamanda GitHub'ın lisans anlaşmalarını potansiyel olarak ihlal etmesi nedeniyle de büyük tepki çekti. Açık kaynak projelerde YZ ile üretilmiş kodların lisanslanması, şu anda teknoloji dünyasının en hassas hukuki konularından biri olarak kabul ediliyor. Bu etik ikilem, sadece kod üretimiyle sınırlı kalmayıp, OpenAI'ın Sora uygulamasıyla Dr. Martin Luther King Jr. gibi tarihi figürlerin deepfake (dijital ikiz) içeriklerinin üretilmesi ve dijital miras haklarının korunması konusunda da küresel bir krize yol açmıştır. Yapay zeka etiği ve dijital miras haklarına dair yaşanan bu tür geniş kapsamlı krizler hakkında daha fazla bilgi edinmek için NEXUSHABER'in detaylı haberini inceleyebilirsiniz.
Bu yeni itirazlar, GZDoom'un pikselleri bulanıklaştıran tartışmalı doku filtresi gibi daha önceki yönetim kararlarına dair uzun süredir devam eden şikayetlerin üstüne eklendi.
"Bunun sizin projeniz olduğunu ve istediğinizi yapabileceğinizi anlıyorum. Ancak lütfen direkt göndermek yerine Çekme İstekleri (Pull Requests) açın ve bir bakımcının bunları onaylamasını bekleyin. Bu, işinizin diğer geliştiriciler tarafından incelenmesi için zaman tanır." - Marcus Minhorst
"Çatallama Yapabilirsiniz" Yanıtı ve UZDoom'un Doğuşu
Minhorst'un yapıcı eleştirilerine karşılık, GZDoom kurucusu Oleckers'ın kısa ve sert yanıtı, "Projeyi çatallamaktan (fork) çekinmeyin" oldu. Yazılım geliştirmede 'fork' (çatallama), orijinal projeden ayrı, bağımsız bir kod deposu oluşturmak anlamına gelir. Bu tavır, topluluk için bardağı taşıran son damla oldu.
Katkıda bulunan Kaelan Evans, "Sorunun ne Graf? Bir yıl ortadan kayboluyorsun, sonra geri gelip bir sürü işi çöpe atıyorsun, kolayca aratılabilecek bir sorunu çözmek için üretken YZ saçmalığı kullanıyorsun ve sonra geçerli bir endişeyi dile getiren insanlara git başımdan mı diyorsun?" sözleriyle tepkisini dile getirdi. Topluluğun büyük bir kısmı Oleckers'ın bu yönetim biçimine karşı çıkarak projeyi terk etti ve kendi alternatiflerini yaratmaya karar verdi.
UZDoom Yol Haritası
Topluluk, Oleckers'ın tavsiyesini dinleyerek GZDoom'u çatalladı ve UZDoom adını verdikleri yeni bir kaynak kodu çatallaması kurdu. UZDoom'un temel amacı, GZDoom 5.0 için planlanan, ancak yönetim anlaşmazlıkları nedeniyle durdurulan yol haritasını devam ettirmek. Bu planlar arasında daha iyi netcode (ağ iletişimi kodu) ve ışın izleme (ray tracing) desteği bulunuyor. Katkıda bulunan Ricardo Luís Vaz Silva, "Yeniden markalaşma dışında, yol haritasında hiçbir şey değişmedi. Bir sonraki sürüm planlandığı gibi netcode güncellemesiyle devam edecek" açıklamasını yaptı.
Bu hedef, id Software'ın yeni oyunu Doom: The Dark Ages'in sürekli ışın izleme teknolojisini kullanması ve hatta Valve'ın popüler el konsolu Steam Deck için resmi 'Onaylanmış' statüsünü alacak kadar kapsamlı optimizasyonlardan geçmesi düşünüldüğünde, modlama camiası için teknik olarak güncel kalma zorunluluğunu ortaya koyuyor. id Software, yüksek performanslı bu oyunu taşınabilir cihazlara sorunsuz bir şekilde taşımak için özel optimizasyonlar eklemiştir. Doom evreninin bu yeni teknik sınırları hakkında daha fazla bilgi almak için Doom: The Dark Ages'in Steam Deck onayı ve taşınabilir konsol optimizasyonunu inceleyebilirsiniz.
Eleştirel Bakış: Açık Kaynakta YZ Etiği ve Yönetim
Bu olay, açık kaynak projelerin hassas dengelerini gözler önüne seriyor. GZDoom'un kurucusunun projenin kontrolünü elinde tutması doğal olsa da, test edilmemiş veya tartışmalı YZ kodu kullanması, özellikle gönüllü katkıda bulunanlar için hem etik hem de hukuki riskler taşıyor. Açık kaynak toplulukları, şeffaflık ve işbirliğine dayanır; Oleckers'ın tek taraflı hamleleri, bu güven ilişkisini temelden sarsmıştır.
Ancak ayrılık, kısa vadede Doom modlama sahnesinde belirsizliğe yol açtı. ModDB üzerindeki 1. Dünya Savaşı temalı Trench Foot modu gibi bazı projeler, GZDoom'dan UZDoom'a geçişin yarattığı belirsizlik nedeniyle çıkış tarihlerini ertelemek zorunda kaldı. Geliştiriciler, uzun vadede bu ayrılığın, daha önce engellenen harika özelliklerin hayata geçirilmesi için bir fırsat olacağı konusunda iyimser.
Bu gelişme, GZDoom'un etkin olarak 'ölü' ilan edilmesine yol açarken, Doom hayranları ve mod geliştiricileri şimdi tüm umutlarını UZDoom'a bağlamış durumda. Konuya ilişkin daha fazla detay ve İngilizce orijinal metin için PC Gamer'da yayınlanan makaleyi inceleyebilirsiniz.
