Şili, 98. Akademi Ödülleri'nin Uluslararası Uzun Metraj Film kategorisinde ülkesini temsil etmek üzere Cannes'ın Belirli Bir Bakış Büyük Ödülü sahibi "The Mysterious Gaze of the Flamingo" filmini seçti. Şili sineması, son dönemde uluslararası film festivallerinde elde ettiği başarılarla dikkat çekiyor. Berlin'de "Mavi Yol" ve Cannes'da "Flamingo'nun Gizemli Bakışı" gibi yapımlarıyla önemli ödüller kazanmasının ardından, Oscar yarışının önemli başlangıç noktalarından biri olan 82. Venedik Film Festivali'nde de güçlü bir varlık gösterdi. Şili Kültür, Sanat ve Miras Bakanlığı, ülkeyi Venedik Endüstri Yan Etkinliği'nin bu yılki üç odak noktasından biri olarak konumlandırırken, Niles Atallah'ın kısa filmi "Merrimundi" Horizons bölümünde yarıştı. Diego Céspedes'in yönetmenlik koltuğundaki ilk uzun metraj filmi olan bu eser, aynı zamanda İspanya'nın prestijli Goya Ödülleri'nde en iyi Ibero-Amerikan filmi ödülü için de mücadele edecek.
Film, Giancarlo Nasi'nin yapımcılığında Quijote Films tarafından hayata geçirildi ve 9 Eylül'de Toronto Film Festivali'nde Kuzey Amerika prömiyerini yapmaya hazırlanıyor. Bu yılki festival, Şili yapımının yanı sıra, Eimi Imanishi'nin Batı Sahra'da geçen ve sınır dışı edilme ile aidiyet arayışını konu alan ilk uzun metrajlı filmi 'Nomad Shadow' gibi güçlü bağımsız yapımlara da ev sahipliği yaparak küresel sinemanın çeşitliliğini gözler önüne seriyor. Bu seçimin ardında, Şili Ulusal görsel-işitsel sektöründen geniş bir yelpazede 400'den fazla profesyonelin yer aldığı Şili Film Akademisi üyelerinin şeffaf ve demokratik süreci yatıyor. Film, 2018'de "Fantastik Bir Kadın" ile Uluslararası Uzun Metraj Oscar'ını kazanan Sebastian Lelio'nun "The Wave" (La Ola) filmi de dahil olmak üzere beş güçlü rakibini geride bırakmayı başardı.
Şili Sinemasının Küresel Stratejisi: Ortak Yapım Modelleriyle Yükseliş
Bu başarıda, yapımcı Giancarlo Nasi'nin liderliğindeki Quijote Films gibi şirketlerin ve Şili sinemasının genel ortak yapım stratejisinin büyük payı bulunuyor. Nasi, ülkenin sınırlı kaynaklara rağmen uluslararası alanda nasıl öne çıktığını vurgularken, Şilili yapımcıların "mecburiyetten" yaratıcı ortak yapım modelleri geliştirdiğini belirtiyor. CinemaChile eş direktörü Alexandra Galvis'in de vurguladığı gibi, bu modeller ülkenin sağladığı fonların yanı sıra, dünyanın nasıl işlediğini anlayan ve geleneksel olmayan yollarla ortak yapım yapmalarını sağlayan bir zekaya dayanmaktadır. Yılda sadece 30 ila 40 film üreten küçük bir ülke olmasına rağmen, Şili'nin dünyaya açık ekonomisi, fon kurallarını oldukça liberal ve esnek hale getiriyor.
Bu stratejinin en dikkat çekici unsurlarından biri, çoğunluğu Şili yapımı filmler için ayrılan ulusal fonun yanı sıra, dünya genelinde herhangi bir yerde "masraf ve yükümlülük olmaksızın" kullanılabilecek 120.000 dolarlık özel bir ortak yapım fonu sunulması. Giancarlo Nasi, bu fonun esnekliğine dikkat çekerek, örneğin Ukrayna ile ortak yapım yapan bir filmin çekimleri için paranın doğrudan Ukrayna'ya gönderilebilmesine olanak tanıdığını, bunun da finansman zorluklarının üstesinden gelmede büyük kolaylık sağladığını belirtiyor. Şili sinemasının Venedik ortak yapım başarısı, ülkenin küresel film endüstrisindeki yükselişini pekiştiriyor.
AIDS Salgınının Gölgesinde Bir Hikaye: Sevgi ve Süperstisyona Karşı Gerçek Arayışı
Variety tarafından "nazik, komik, tutkulu ve zaman zaman absürt bir çıkış draması [ki] muazzam bir duygusal etki yaratıyor" olarak tanımlanan film, 1980'lerin başında, AIDS salgınının ortaya çıktığı dönemde bir çöl madencilik kasabasında geçiyor. Hikaye, 11 yaşındaki Lidia'yı ve ebeveyni Flamingo liderliğindeki sevgi dolu queer ailesini merkezine alıyor. Ölümcül hastalık yayılmaya başladıkça, batıl inançlara sahip madencilik topluluğu hastalığın sadece onlara bakmakla veya bir erkeğin başka bir erkeğe aşık olmasıyla bulaşabileceğine inanmaya başlar. Lidia, bu mitin ardındaki gerçeği aramak için yola çıkar.
Küresel Bir Direniş Çağrısı ve Sinemanın Gücü
Yapımcı Giancarlo Nasi, yüzlerce Şili Akademisi üyesi tarafından bu kadar şeffaf ve demokratik bir süreçle seçilmenin her ülkenin iddia edemeyeceği bir onur olduğunu belirtti. Nasi, bu kolektif yetkinliğin kendilerine hem meşruiyet hem de Oscar ve Goya yarışında mücadele için güç verdiğini vurguladı. Film ekibi, bu adaylığın sadece bir ödül kampanyası değil, aynı zamanda küçük bir direniş eylemi olduğunu ifade ediyor.
Uluslararası ortak yapımların getirdiği karmaşıklıklar göz önüne alındığında, Nasi, genç film yapımcılarına karar verme gücünü tamamen kendi ellerinde tutmalarını ve ortak yapımcılara kendi bölgelerinde münhasır haklar vermemelerini tavsiye ediyor. Bu yaklaşım, sekiz patronun olmasının kaosu önlemeye ve yönetmenleri korumaya yardımcı olurken, aynı zamanda finansal faydaları tüm ortaklara dağıtarak özellikle ABD ve İngiltere gibi büyük pazarlardan yatırım çekmeye olanak tanıyor.
"Dünya genelinde çeşitlilik ve queer toplulukların haklarına yönelik saldırıların arttığı bir dönemde, bu filmi bir sevgi eylemi olarak taşıyoruz," diyen Nasi, Şili'nin küçük ama cesur bir ülke olduğunu ve Diego Céspedes gibi yeni sesler ve 'The Mysterious Gaze of the Flamingo' gibi cesur filmlerle dünya sinemasının en yüksek sahnelerine bir kez daha adım atmaya cüret ettiğini ekledi.
Yönetmen Diego Céspedes ise filmin kendisinin adını taşısa da, gerçekten de geleneklere meydan okumaya ve farklı hayal etmeye cesaret eden dünya çapındaki bir sanatçı kuşağına ait olduğunu belirtti. Céspedes, filmin Kalpleri harekete geçirecek ve susturulmayı reddeden sesleri onaylayacak bir hikayeyle, sinemanın neden önemli olduğunu hatırlatmasını umduğunu dile getirdi.
Film Eleştirel Açıdan Neden Önemli?
"The Mysterious Gaze of the Flamingo" filminin Oscar adaylığı, sadece Şili sineması için değil, küresel sinema endüstrisi için de derin anlamlar taşıyor. Film, 1980'lerin başında AIDS salgınıyla mücadele eden bir queer topluluğun hikayesini anlatarak, günümüzde dünya genelinde LGBTQ+ haklarına yönelik artan tehditlere karşı güçlü bir mesaj veriyor. Bu seçim, Akademi'nin toplumsal meselelere duyarlılığını ve çeşitliliği kucaklama arayışını yansıtıyor olabilir. Film, siyasi ve sosyal aciliyeti yüksek bir hikayeyi sanatsal bir derinlikle işleyerek, izleyicilere empati kurma ve farklı yaşamları anlama fırsatı sunuyor. Bu durum, eleştirel bir perspektiften bakıldığında, sinemanın sadece eğlence değil, aynı zamanda güçlü bir toplumsal değişim aracı olabileceğinin altını çiziyor.
Alınan Diğer Ödüller ve Oscar Takvimi
Cannes'daki prestijli ödülünün yanı sıra film, bu yıl San Sebastián Film Festivali'nden Sebastiane Latino Ödülü'nü, Lima Film Festivali'nden en iyi ilk uzun metraj ve Özel Jüri Ödülü'nü ve Brüksel Uluslararası Film Festivali'nden FIPRESCI Eleştirmenler Ödülü'nü kazanarak başarısını tescilledi.
Oscar Uluslararası Uzun Metraj kısa listesi 16 Aralık'ta açıklanacak ve finaldeki beş aday 22 Ocak'ta duyurulacak. Şili'nin bu iddialı filmi, dünya sinemasında yeni bir soluk ve önemli bir tartışma konusu olmaya aday gösteriliyor.
Venedik Gap Finansman Pazarı'nda Parlayan Şili Projeleri
Şili sinemasının uluslararası alandaki gücünü pekiştiren en önemli gelişmelerden biri de, Venedik Film Festivali'nin prestijli Gap Finansman Pazarı'na beş Şili projesinin kabul edilmesi oldu. Bu pazar, yalnızca yatırımının en az %80'ine ulaşmış ve güçlü sanatsal potansiyele sahip projeleri kabul etmesiyle biliniyor. Bu durum, Şili sinemasının hem finansal sağlamlığını hem de yaratıcı kalitesini gösteren önemli bir gösterge:
- "Patas de Perro," yön. Matías Rojas: "Latin Amerikalı Minotaur" hikayesi olarak etiketlenen bu tür filmi, belden aşağısı köpek olan tuhaf bir rahatsızlıkla doğan bir çocuğun hikayesini anlatıyor. Ünlü Şilili aktör Alfredo Castro (El Conde) filmde yer alıyor. A Simple Vista ve Rhayuela Films tarafından Klinker Films ile ortak yapım.
- "People Still Die of Love," yön. Fernando Guzzoni: Guzzoni'nin 2022 Venedik'te En İyi Senaryo dalında Gümüş Aslan kazanan ve Şili'nin Oscar adaylığı olan "Blanquita" filminin devamı niteliğinde. Distopik bir dram. Oro Films tarafından Redrum ("Bardo") ile ortak yapım.
- "To Die on Your Feet (Morir de Pie)," yön. María Paz González: Cruz'un hikayesini anlatan bu film, González'in Toronto'da prömiyer yapan 2019 yapımı "Lina From Lima" filminin devamı niteliğinde. Quijote Films tarafından Amore Cine, Tarantula ve Bocacha ile ortak yapım.
- "Drifting Images," yön. Nicolás Tabilo: Yönetmen ve annesinin keder, emek ve hafıza arasında gezinmesini konu alan hibrit otobiyografik bir deneme. Tabilos tarafından yapım.
- "Corte Culebra," yön. Ana Elena Tejera: Multidisipliner sanatçı Tejera'nın ilk filmi "Panquiaco" Rotterdam'da prömiyer yaptı ve Goya Ödülleri'nde Panama'yı temsil etti. Devam filmi 2000 yılında geçiyor ve işgal nedeniyle yerinden edilmiş toplulukların gizli tarihini ortaya çıkarmasına yardımcı olan gizemli bir kadının hikayesini anlatıyor. Mestizo ve Fulgurance tarafından Capicua Films ile ortak yapım.
'Nomad Shadow': Kimlik Arayışı ve Sınır Dışı Edilmenin Yankıları
Eimi Imanishi'nin 'Nomad Shadow' filmi, Batı Sahra'da geçen ve sınır dışı edilme ile aidiyet arayışının zorluklarını cesurca ele alan güçlü bir bağımsız yapım olarak öne çıkıyor. Yıllar önce terk ettiği topraklarına İspanya'dan sınır dışı edilen genç bir kadının hikayesini konu alan film, göçün sadece fiziksel bir yer değiştirme değil, aynı zamanda derin bir psikolojik ve kültürel travma olduğunu gözler önüne seriyor. Film, bireyin hem ait olduğu topraklarda hem de yabancı topraklarda kendini 'yabancı' hissetme paradoksunu çarpıcı bir şekilde işlerken, dünya genelinde milyonlarca insanın yaşadığı bu gerçeğe ayna tutuyor. Batı Sahra gibi küresel sinemada nadiren temsil edilen bir coğrafyadan bu evrensel temayı işleyerek, izleyicilere empati kurma ve göçmenlik olgusuna farklı bir pencereden bakma fırsatı sunuyor. Bu önemli yapım hakkında daha fazla bilgi edinmek için 'Nomad Shadow' Toronto Film Festivali sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Kaynak: Variety – Şili'nin Oscar Adayı: 'The Mysterious Gaze of the Flamingo'
