Seemab Gul'den 'Hayalet Okul': Pakistan'ın Eğitim Yarasına Sanatsal Bir Bakış

Haber Merkezi

04 September 2025, 15:44 tarihinde yayınlandı

Pakistan'dan Toronto'ya 'Hayalet Okul': Seemab Gul'ün Eğitim Krizine Eleştirel Bakışı

Pakistanlı yönetmen Seemab Gul'ün ilk uzun metraj filmi 'Ghost School' (Hayalet Okul), Toronto Uluslararası Film Festivali'nin (TIFF) Discovery bölümünde dünya prömiyerini yapmaya hazırlanıyor. Film, Pakistan'dan festivale resmi seçkiye giren tek yapım olma özelliğini taşıyor. Toronto Film Festivali bu yıl ayrıca, Eimi Imanishi'nin 'Nomad Shadow' filminin dünya prömiyerine ve Maryam Touzani'nin Venedik Film Festivali'nde büyük beğeni toplayan 'Calle Malaga' filminin Kuzey Amerika prömiyerine ev sahipliği yaparak küresel sinemanın farklı seslerini bir araya getirdi. Paris merkezli uluslararası satış ajansı MPM Premium, bu dikkat çekici yapımın küresel satış haklarını üstlenerek filmin uluslararası alanda daha geniş kitlelere ulaşmasının önünü açtı.

Bir Kız Çocuğunun Gözünden Sistemsel Bir Sorun

'Ghost School', kırsal Pakistan'da eğitimin erişilebilirliği gibi yakıcı bir toplumsal sorunu, 10 yaşındaki Rabia'nın gözünden ele alıyor. Film, köy okulunun aniden kapanmasıyla başlıyor; öğretmenine cin musallat olduğu ve binanın perili olduğu söylentileri yayılıyor. Yetişkinlerin belirsiz açıklamalarının ardındaki gerçeği ortaya çıkarmaya kararlı olan Rabia, köy çocuklarını sözde lanetli okula götürerek doğaüstü varlıkla yüzleşmeye çalışıyor. Bu kaos ortamında Rabia kişisel bir fedakarlık yapmak zorunda kalıyor ve mistik beyaz kanatlı bir atın rehberliğinde eğitimine başka bir yerde devam ediyor.

MPM Premium Genel Müdürü Jean-Charles Mille, filmle ilgili olarak, 'Kolay cevapları kabul etmeyen 10 yaşındaki bir kızın portresinden derinden etkilendik. Onun durmak bilmeyen merakı bir cesaret eylemine dönüşüyor ve bizi en çok etkileyen şey, çocukluğa özgü hayal gücü kıvılcımıyla aydınlanan, yetişkin dünyasına karşı olgun duruşuydu. Şiirsel anlatımının ötesinde, film güçlü bir mesaj iletiyor: çocukların her yerde gelecek hayalleri kurabilmesi için eğitime acil erişim ihtiyacı.' ifadelerini kullandı.

Filmin bu masalsı anlatımı, gerçek dünyadaki yıkıcı bir krizin alegorisi olarak hizmet ediyor. Asya İnsan Hakları Komisyonu'na göre, Pakistan genelinde yaklaşık 1.000 'hayalet okul' bulunuyor. Bu okullar sadece kağıt üzerinde var olup, 22 milyondan fazla çocuğu eğitim erişiminden mahrum bırakıyor.

Sinema Aracılığıyla Toplumsal Eleştiri

Yönetmen Seemab Gul, daha önce 2021 Sundance ve Venedik film festivallerinde gösterilen 'Sandstorm' adlı kısa filmiyle tanınıyor. Gul, 'Ghost School' projesini sistemik bir toplumsal eleştiri olarak konumlandırıyor. Yönetmen, 'Ghost School', kırsal Pakistan'daki sistemik yolsuzluğun bir keşfi niteliğinde; burada yüzlerce 'hayalet okul' sadece kağıt üzerinde var olup, on milyonlarca çocuğu eğitimden mahrum bırakıyor,' diyor. 'Meraklı ve cesur bir genç kızın gözünden anlatılan film, çocuğun çevresindeki adaletsizliği sorgulamasının masumiyetini ve kararlılığını vurguluyor. Özellikle Güney Asya sinemasında dünyayı çocuk perspektifinden görmek nadirdir, bu da filmi büyük kitlelere ulaşma potansiyeli olan eşsiz bir yapım haline getiriyor.'

Toronto Film Festivali, 'Ghost School' gibi özgün yapımlara ev sahipliği yaparken, aynı zamanda Hindistan sinemasının kadın yönetmenlerinin küresel sahnedeki temsilini güçlendirecek tarihi bir adımla da dikkat çekiyor. Women in Film (WIF) India tarafından organize edilen ve Akademi Ödüllü yapımcı Guneet Monga Kapoor gibi isimlerin mentorluk desteğiyle seçilen altı yetenekli kadın yönetmen, Hindistan'ı uluslararası platformda temsil etmek üzere Toronto'ya geliyor. Bu girişim, ülkenin sinematik peyzajını uluslararası arenaya taşırken, kadın film yapımcılarına küresel iş birlikleri, finansman ve dağıtım fırsatları için uzun vadeli yollar açmayı hedefliyor.

SenNexus Değer Katıyor: 'Hayalet Okul' ve Gerçekler

'Ghost School' gibi filmler, sinemanın sadece eğlence aracı olmadığını, aynı zamanda toplumsal meselelere dikkat çeken güçlü bir platform olduğunu bir kez daha kanıtlıyor. Pakistan'daki 'hayalet okullar' sorunu, sadece istatistiklerden ibaret değil; her bir sayı, bir çocuğun hayallerinin ve geleceğinin çalınması anlamına geliyor. Bir yandan sanatın bu tür derin yaralara parmak basması ve farkındalık yaratması takdire şayan olsa da, diğer yandan bu tür filmlerin küresel çapta ne kadar somut bir değişim yaratabileceği sorusu önemini koruyor. Sanat, tartışmaları tetikler, kamuoyunu bilgilendirir ancak politikacılar ve karar alıcılar somut adımlar atmadıkça, milyonlarca çocuk eğitim hakkından mahrum kalmaya devam edecektir. 'Ghost School', bu acı gerçeği hatırlatan önemli bir sanat eseri olarak öne çıkıyor.

Küresel sinema arenasında Toronto Uluslararası Film Festivali gibi prestijli etkinlikler, dünya genelinden özgün hikayeleri ve güçlü sosyal mesajları olan filmleri tanıtırken, sinema dünyasının nabzını tutan diğer önemli festivaller ve prodüksiyonlar da dikkat çekici gelişmelere sahne oluyor. Bu bağlamda, eleştirmenlerden tam not alan 'Dreams of a Life' filminin yönetmeni Carol Morley'nin, babasının trajik intiharının ardından 1970'ler ve 80'lerin hareketli Manchester müzik sahnesinde teselliyi ve kendini yeniden keşfetmeyi bulan Anne karakterinin hikayesini anlattığı yarı otobiyografik romanı '7 Miles Out'ı beyaz perdeye uyarlama hazırlıkları da sektörde büyük yankı uyandırıyor. Bu dikkat çekici proje hakkında daha fazla bilgi için Carol Morley'nin '7 Miles Out' filmi beyaz perdeye uyarlanıyor haberimize göz atabilirsiniz. Ayrıca Polonya sinemasının yetenekli yönetmenlerinden Jan Holoubek'in II. Dünya Savaşı temalı noir gerilim filmi "Wild, Wild East" de Venedik Film Festivali'nin Gap Finansman Pazarı'nda yer almasının ardından dünya çapındaki satış haklarını Global Constellation'a devretti ve Toronto Film Festivali'nde dağıtımcılarla buluşmaya hazırlanıyor. Film, 1943'te Nazi işgali altındaki Polonya'da geçen ve Yahudi bir avukatın esrarengiz kayboluşunu araştıran Alman yetkili Martin Wolff'un hikayesi üzerinden savaşın insan ruhu üzerindeki yıkıcı etkilerini ve nefretin döngüsünü Itay Tiran ile Joanna Kulig gibi güçlü isimlerle işliyor. Yönetmen Holoubek, filmin temasının "Nefret yok olmaz; her nesilde yeniden şekillenerek yüzeye çıkar" sözleriyle güncelliğini vurguluyor. Bu dikkat çekici yapım hakkında daha detaylı bilgi için Jan Holoubek'in 'Wild, Wild East' Dünya Savaşı gerilimi haberimize göz atabilirsiniz. Örneğin, Avrupa'nın önde gelen Locarno ve Berlin film festivallerini yönetmiş saygın isim Carlo Chatrian, bu yılki Tokyo Uluslararası Film Festivali'nin uluslararası yarışma jürisine başkanlık etmek üzere seçildi. Chatrian'ın Berlin'deki görev süresinde cinsiyet ayrımı gözetmeyen oyunculuk kategorileri gibi yenilikçi politikalar benimsemesi, festival dünyasında progressive endüstri uygulamalarına örnek teşkil ediyor ve Tokyo Film Festivali'nin de benzer vizyoner adımlar atabileceği beklentisini doğuruyor. Film festivallerindeki bu tür önemli atamalar ve yenilikler hakkında daha fazla bilgi edinmek için Carlo Chatrian Tokyo Uluslararası Film Festivali Jüri Başkanı Oldu başlıklı haberimizi ziyaret edebilirsiniz.

Yapım Ekibi ve Oyuncular

Filmin yapım ekibinde görüntü yönetmenliğini Zamarin Wahdat, sanat yönetmenliğini Cyrus Karanjia, kurguyu Raluca Petre ve Alexandra Strauss, müziği ise Anna Bauer üstleniyor. Geniş oyuncu kadrosunda ise Nazualiya Arsalan, Samina Seher, Adnan Shah Tipu, Vajdaan Shah, Muhammad Zamaan, Muhammad Zayan, Kehan Naqvi, Taha Khan, Ziarat Gul, Tariq Raja ve Tutu Baba gibi isimler yer alıyor.

'Ghost School', hem sanatsal değeri hem de ele aldığı toplumsal konu itibarıyla uluslararası sinema arenasında önemli bir yer edinmeye aday görünüyor.

Kaynak: Variety - Pakistan'ın 'Hayalet Okul' Filmi Toronto Öncesi MPM Premium Tarafından Satışa Sunuldu