Otomotiv dünyasında modern ve minimalist tasarım arayışı, bazen sürücüler için beklenmedik tehlikeler yaratabiliyor. Alman otomotiv devi Volkswagen'in, özellikle 2021-2023 model ID.4 araçlarında kullandığı dokunmatik (kapasitif) direksiyon tuşları, şimdi büyük bir hukuk mücadelesinin merkezinde yer alıyor. ABD'nin New Jersey eyaletinde açılan ve toplu davaya dönüşme potansiyeli taşıyan şikayete göre, bu tuşlar o kadar hassas ki, en ufak bir temasla aracın aniden hızlanmasına neden olarak ciddi kazalara yol açabiliyor.
Davanın temelinde, sürücülerin direksiyonu çevirirken veya manevra yaparken ellerinin hafifçe dokunmasıyla adaptif hız sabitleyici (adaptive cruise control) sisteminin istem dışı devreye girmesi yatıyor. Bu durum, özellikle park etme gibi düşük hızda hassas kontrol gerektiren anlarda tehlikeli sonuçlar doğuruyor.
Manevra Sırasında Gelen Felaket: 14.000 Dolarlık Hasar ve Yaralanma
Dava dosyasında yer alan iki davacının yaşadıkları, sorunun ciddiyetini gözler önüne seriyor. Davacılardan biri, park yerine girmeye çalışırken elinin direksiyondaki sensöre hafifçe sürtünmesiyle ID.4'ünün aniden ileri atıldığını belirtiyor. Bu kaza sonucunda aracın alt takımında 14.000 dolardan fazla hasar meydana gelirken, sürücünün de eli yaralandı. Diğer davacı ise benzer bir durumda aracının kontrolünü kaybederek kendi garaj kapısına çarptı ve hem aracında hem de kapıda hasar oluştu.
Nexus Haber Yorumu: Tasarım Hatası mı, Kullanıcı Dikkatsizliği mi?
Volkswagen ve diğer birçok üretici, daha 'teknolojik' ve sade bir kabin içi görünüm elde etmek için fiziksel düğmeleri dokunmatik yüzeylerle değiştirmeyi tercih etti. Ancak bu dava, 'formun fonksiyonun önüne geçip geçmediği' sorusunu akıllara getiriyor. Şirketler, bunun bir kullanıcı alışkanlığı meselesi olduğunu savunabilir. Ancak kritik bir sürüş fonksiyonunu kontrol eden bir düğmenin, kaza riski yaratacak kadar kolay ve istemeden aktif hale getirilebilmesi, temel bir tasarım kusuru olarak da yorumlanabilir. Davanın sonucu, gelecekteki araç içi kontrollerin tasarım felsefesini doğrudan etkileyebilir.
Şikayetler Yağmur Gibi: Bu Sorun Sadece İki Kişiye Özgü Değil
Dava dosyası sadece iki davacıyla sınırlı kalsa da, ABD Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi'ne (NHTSA) yapılan yüzlerce benzer şikayeti de kanıt olarak sunuyor. Bu şikayetler, sorunun ne kadar yaygın olduğunu ve birçok sürücünün benzer tehlikeler atlattığını gösteriyor. İşte o şikayetlerden bazıları:
'Bir park yerinden çıkmak için direksiyonu yaklaşık 180 derece çevirdim. Direksiyonun düzelmesi için elimi hafifçe gevşettiğimde, sağ baş parmağım hız sabitleyiciyi etkinleştirme düğmesine dokundu. Daha önce hız sabitleyiciyi kullandığım için sistem yeniden devreye girdi ve ben gaza basmadığım halde araba hızlandı. Neyse ki ne olduğunu fark edip frene basarak sistemi iptal ettim.' (Ağustos 2023)
'Son bir yılda üç kez, park yerine girerken fren yaptığım sırada araba aniden ileri atıldı. İlkinde kaldırımdan çıkıp bir bahçeye girdi. Eşimin hatası olabileceğini düşündük ama 40 yıldır hiç kaza yapmamıştı. Tekrar olunca, sorunun hız sabitleyici ve hassas tuşlarla ilgili olabileceğini düşündük... Bu arabanın yollarda olmasına izin verilmemeli.' (Ocak 2024)
Volkswagen Geri Adım Attı Ama Hasar Çoktan Verildi
İlginç bir şekilde, Volkswagen artan şikayetler üzerine bu teknolojiden vazgeçeceğini ve yeni modellerinde yeniden fiziksel düğmelere döneceğini zaten açıklamıştı. Bu, şirketin sorunu zımnen kabul ettiği şeklinde yorumlanabilir. Ancak bu karar, halihazırda yollarda olan ve iddia edilen kusurlu teknolojiye sahip yüz binlerce aracı kapsamıyor. Dava, tam da bu noktada devreye giriyor ve mevcut araç sahiplerinin haklarını korumayı amaçlıyor.
Bu durum, Volkswagen'in son dönemde elektrikli ID serisiyle ilgili aldığı ve kamuoyunda tartışma yaratan tek karar değil. Şirketin Birleşik Krallık'ta başlattığı bir başka uygulama ise, ID.3 model sahiplerinin araçlarının tam beygir gücüne erişmek için aylık veya yıllık bir abonelik ücreti ödemesini gerektiriyor. Donanımsal olarak araçta bulunan bir özelliğin yazılımla kısıtlanarak ek bir gelir modeline dönüştürülmesi, tıpkı hatalı direksiyon tuşları gibi, markanın müşteri odaklılığı ve 'sahiplik' kavramı üzerine ciddi soru işaretleri doğuruyor.
Davacılar, Volkswagen'i garanti ve tüketiciyi koruma yasalarını ihlal etmekle suçluyor. Davanın sonucu ne olursa olsun, bu olay otomotiv endüstrisine yeni teknolojileri piyasaya sürmeden önce ne kadar titiz test edilmesi gerektiği konusunda önemli bir ders niteliği taşıyor.
Bu haberin oluşturulmasında Motor1 tarafından yayınlanan rapordan faydalanılmıştır.
