Yapay zeka teknolojileri hızla gelişirken, bu güçlü araçların güvenli ve etik kullanımıyla ilgili küresel tartışmalar da hız kesmeden devam ediyor. Bu tartışmaların merkezinde yer alan Kaliforniya, “frontier AI” olarak adlandırılan en gelişmiş yapay zeka modelleri için benzersiz güvenlik ve şeffaflık gereklilikleri getirmeyi amaçlayan SB 53 adlı bir yasa tasarısını gündemine aldı. Teknoloji dünyasının önde gelen yapay zeka şirketlerinden Anthropic'in bu tasarıyı resmi olarak desteklemesi, sektördeki dengeleri değiştirebilecek önemli bir adım olarak görülüyor.

Pazartesi günü yapılan duyuruyla, Anthropic'in Kaliforniya Eyalet Senatörü Scott Wiener tarafından hazırlanan SB 53 yasa tasarısına tam destek verdiği açıklandı. Bu destek, yasanın ABD'de bir ilk olacak şeffaflık şartları getirmesi ve büyük yapay zeka model geliştiricilerini hedef alması açısından büyük önem taşıyor. Özellikle Tüketici Teknolojileri Derneği (CTA) ve Chamber for Progress gibi büyük teknoloji gruplarının tasarıya karşı lobicilik yaptığı bir dönemde Anthropic'in bu duruşu dikkat çekiyor.

Bu bağlamda, Anthropic gibi önemli bir yapay zeka şirketinin daha önce yapay zekasını eğitmek için korsan kaynaklardan kitap kullandığı gerekçesiyle yazarlarla 1.5 milyar dolarlık rekor bir telif hakkı uzlaşmasına varmak zorunda kalması gibi olaylar, sektördeki etik ve yasal zorlukların somut bir göstergesi olarak SB 53 gibi düzenlemelerin önemini daha da pekiştiriyor.

SB 53 Ne Getiriyor? Güvenlik ve Şeffaflık Önlemleri

Eğer SB 53 yasalaşırsa, OpenAI, Anthropic, Google ve xAI gibi "frontier AI" model geliştiricileri için yeni bir dönemin kapıları aralanacak. Tasarı, bu şirketlerin güçlü yapay zeka modellerini dağıtıma sunmadan önce kapsamlı güvenlik çerçeveleri geliştirmelerini ve kamuoyuna açık güvenlik ve emniyet raporları yayımlamalarını zorunlu kılıyor. Dahası, güvenlik endişeleriyle öne çıkan çalışanlara yönelik ihbarcı korumaları da sağlıyor.

Senatör Wiener'ın tasarısı, özellikle yapay zeka modellerinin "felaket risklerine" yol açmasını engellemeye odaklanıyor. Tasarı, bu riskleri en az 50 kişinin ölümü veya bir milyar dolardan fazla hasarla sonuçlanan durumlar olarak tanımlıyor. Deepfake'ler veya yapay zekanın manipülatif kullanımları gibi kısa vadeli endişeler yerine, biyolojik silahların geliştirilmesinde uzman düzeyde yardım sağlama veya siber saldırılarda kullanılma gibi daha uç noktadaki tehditleri hedef alıyor.

Anthropic Neden Destekliyor? Federal Düzenlemenin Boşluğunu Doldurmak

Anthropic, blog yazısında federal düzeyde bir yapay zeka güvenliği düzenlemesinin tercih edildiğini belirtse de, Washington'daki fikir birliğinin beklenemeyeceğini vurguluyor. Şirket, "Güçlü yapay zeka ilerlemeleri, Washington'da uzlaşmayı beklemeyecek" diyerek, SB 53'ün düşünceli bir yapay zeka yönetişimi için sağlam bir yol sunduğunu savunuyor. Bu açıklama, sektörün kendi içinden, federal düzeyde bir çözüm bulunamadığında eyaletlerin harekete geçmesi gerektiği yönündeki artan inancı yansıtıyor.

Tartışmanın Diğer Yüzü: Muhalefet ve Endişeler

Ancak SB 53, teknoloji sektöründen ve bazı siyasi çevrelerden ciddi eleştiriler alıyor. Andreessen Horowitz ve Y Combinator gibi yatırımcılar, daha önceki SB 1047 tasarısına karşı çıkmıştı. Trump yönetimi de eyaletlerin yapay zeka düzenlemesi yapmasını engelleme tehdidinde bulunuyor. Temel argüman, eyalet düzeyindeki düzenlemelerin Amerika'nın Çin'e karşı küresel yapay zeka yarışındaki inovasyonunu kısıtlayabileceği yönünde.

Andreessen Horowitz'in yapay zeka politikaları başkanı Matt Perault ve baş hukuk sorumlusu Jai Ramaswamy, eyalet düzeyindeki birçok yapay zeka tasarısının Anayasa'nın Ticaret Maddesi'ni ihlal etme riski taşıdığını, yani eyaletlerin kendi sınırlarının ötesine geçen ve eyaletlerarası ticareti engelleyen yasalar çıkarmasının sınırlandırıldığını savunuyor. Bu durum, federal ve eyalet düzeyindeki düzenleme yetkileri arasındaki karmaşık bir hukuksal tartışmayı da beraberinde getiriyor.

Vali Newsom'un Konumu ve Yasanın Evrimi

Kaliforniya Valisi Gavin Newsom, SB 53 konusunda henüz sessizliğini koruyor. Ancak daha önce Senatör Wiener'ın benzer bir yapay zeka güvenlik yasası olan SB 1047'yi veto etmişti. Bu geçmiş, SB 53'ün akıbeti hakkında belirsizlik yaratıyor.

Yasanın önemli bir evrimi olarak, Eylül ayı başlarında SB 53'te yapılan bir değişiklikle, yapay zeka modeli geliştiricilerinin üçüncü taraf denetçiler tarafından denetlenmesini gerektiren bölüm kaldırıldı. Teknoloji şirketleri, aşırı külfetli olduğunu iddia ederek bu tür üçüncü taraf denetimlerine karşı diğer yapay zeka politikası mücadelelerinde de savaşmıştı. Bu değişiklik, yasanın endüstri tarafından kabul edilebilirliğini artırma çabası olarak yorumlanabilir.

Uzman Görüşleri ve Gelecek

Politika uzmanları, SB 53'ün önceki yapay zeka güvenlik tasarılarına göre daha ılımlı bir yaklaşım sergilediğini belirtiyor. Foundation for American Innovation kıdemli araştırmacısı ve eski Beyaz Saray yapay zeka politika danışmanı Dean Ball, tasarının yasalaşma şansının yüksek olduğuna inanıyor. Ball, SB 1047'yi eleştirmiş olsa da, SB 53'ün hazırlayıcılarının "teknik gerçekliğe saygı gösterdiğini" ve "yasama kısıtlaması" sergilediğini ifade ediyor.

Bu düzenleyici adımlar alınırken, yapay zeka teknolojilerinin dijital ortam üzerindeki etkisi de sıkça tartışılan konular arasında yer alıyor. Örneğin, OpenAI CEO'su Sam Altman, yapay zeka tarafından üretilen içeriklerin ve botların artmasıyla sosyal medyanın artık 'sahte' hissettirdiğini dile getirerek, bu konudaki endişeleri bir kez daha gündeme taşımıştır. Bu durum, yapay zeka çağında dijital kimlik ve özgünlük kavramlarının yeniden sorgulanmasına neden olurken, SB 53 gibi yasaların sadece teknik güvenlik değil, aynı zamanda dijital etkileşimlerin güvenilirliği için de ne kadar kritik olduğunu gösteriyor. Altman'ın bu çarpıcı itirafı ve detayları hakkında daha fazla bilgi edinmek için Sam Altman: Yapay Zeka Sosyal Medyayı Sahte Hissettiriyor başlıklı haberimizi okuyabilirsiniz.

Yapay zeka teknolojisinin geleceği, sadece inovasyon hızına değil, aynı zamanda bu teknolojiyi yöneten çerçevelerin ne kadar etkili ve dengeli olduğuna da bağlı olacak. SB 53, bu dengenin Kaliforniya'da nasıl kurulacağına dair önemli bir gösterge olacak.

Kaynak: TechCrunch