Elon Musk'ın uzay şirketi SpaceX, insanlığı Mars'a taşıma hayalinin en önemli parçası olan devasa Starship roketini, Teksas'taki üssünün yanı sıra artık Florida'daki tarihi Kennedy Uzay Merkezi'nden de fırlatmaya hazırlanıyor. Ancak bu iddialı plan, Florida'nın yoğun hava trafiği için ciddi bir sorun teşkil edebilir. ABD Federal Havacılık İdaresi'nin (FAA) yayınladığı bir rapor taslağına göre, her bir Starship fırlatması bölgedeki sivil uçuşlarda iki saate varan rötarlara, rota değişikliklerine ve hatta iptallere neden olabilir.

Sorun Sadece Fırlatma Anı Değil: Atmosfere Geri Dönüş de Trafiği Etkileyecek

FAA'nın hazırladığı Çevresel Etki Beyanı (EIS) taslağı, Starship operasyonlarının sivil havacılık üzerindeki çok yönlü etkilerini gözler önüne seriyor. Rapora göre, sorun sadece roketin gökyüzüne yükseldiği anla sınırlı değil. Roketin devasa Super Heavy iticisinin ve Starship uzay aracının atmosfere geri dönüşü de hava sahasında geniş güvenlik bölgeleri oluşturulmasını gerektirecek. Bu durum, ülkenin en işlek havalimanlarından bazılarında uçakların yerde bekletilmesine (ground stop) yol açabilir.

Etkilenmesi beklenen başlıca havalimanları arasında, her yıl milyonlarca turisti ağırlayan Orlando Uluslararası, Miami Uluslararası, Tampa Uluslararası ve Fort Lauderdale/Hollywood Uluslararası Havalimanları bulunuyor.

Peki Falcon Roketleri Neden Bu Kadar Sorun Yaratmıyor?

Bu noktada akıllara şu soru gelebilir: SpaceX yıllardır Florida'dan sık sık Falcon 9 roketleri fırlatıyor, neden onlar bu tür büyük gecikmelere yol açmıyor? Cevap, Starship'in doğasında gizli. Falcon roketleri, yıllardır süren operasyonlarla artık son derece güvenilir ve öngörülebilir hale gelmiş, daha küçük sistemlerdir. Olası bir anormallik durumunda oluşturacakları enkaz alanı nispeten daha küçüktür.

Starship ise tamamen farklı bir ligde. 120 metrelik boyuyla tarihin en güçlü roketi olan Starship, halen geliştirme aşamasında. Hem yer testlerinde hem de yörünge denemelerinde yaşanan patlamalar, sistemin henüz tam olgunluğa erişmediğini gösteriyor. Bu nedenle FAA, olası bir kaza anında enkazın yayılabileceği alanı çok daha geniş tutmak zorunda. Bu da 'Uçak Tehlike Alanları' (AHA) olarak adlandırılan bölgelerin devasa boyutlara ulaşması ve çok daha fazla uçuş rotasını kesmesi anlamına geliyor.

Şeytanın Avukatı: FAA'nın Önlem Planı ve Havalimanlarının Belirsizliği

FAA, bu potansiyel kaosu önlemek için eli kolu bağlı beklemiyor. Rapor, çeşitli önlem stratejilerinin de masada olduğunu belirtiyor. Fırlatma öncesinde havayolu şirketleriyle koordine olarak alternatif rotalar oluşturulması, dinamik uçuş planlaması ve zamana dayalı trafik akışı yönetimi gibi yöntemlerle operasyonel yükün azaltılması hedefleniyor. FAA ayrıca, operatörlerden gelen gerçek zamanlı uçuş verilerini işleyerek hava sahası kapatma sürelerini en aza indiren 'Space Data Integrator' adlı bir prototip araç kullanıyor.

Ancak ilginç bir şekilde, bu planlardan en çok etkilenecek olan havalimanları henüz tam olarak bilgilendirilmiş değil. Örneğin, Tampa ve Miami Uluslararası Havalimanı sözcüleri, konuyla ilgili FAA veya SpaceX'ten henüz bir brifing almadıklarını belirtti. Bu durum, planlamanın henüz çok erken bir aşamada olduğunu ve paydaşlar arasındaki iletişimin tam olarak kurulmadığını gösteriyor.

Nexus Haber Yorumu: İlerlemenin Bedeli ve Geleceğin Dengesi

Yaşanan bu durum, teknolojik ilerleme ile mevcut altyapı arasındaki klasik çatışmanın mükemmel bir örneği. Bir yanda insanlığın uzaydaki sınırlarını zorlayan, Ay'a ve Mars'a kapı aralayan devrimsel bir teknoloji var. Diğer yanda ise milyonlarca insanın seyahat ettiği, trilyon dolarlık bir endüstri olan sivil havacılık bulunuyor. Florida, hem ABD'nin uzay kapısı hem de en önemli turizm merkezlerinden biri olma özelliğini taşıyor. SpaceX'in yılda 44'e kadar Starship fırlatması yapma hedefi, bu iki kimliğin nasıl bir arada var olacağı sorusunu gündeme getiriyor.

Starship daha güvenilir hale geldikçe güvenlik bölgeleri daralacak ve rötarlar azalacaktır. Ancak bu olgunluk seviyesine ulaşana kadar geçecek sürede, hem havayolu şirketleri hem de yolcular için zorlu bir dönem yaşanabilir. Bu süreç, gelecekte ticari uzay uçuşları yaygınlaştıkça, gökyüzünü nasıl daha verimli paylaşacağımızın da bir testi olacak.

Bu haberde yer alan bilgiler, TechCrunch tarafından yayınlanan orijinal rapora dayanmaktadır.