Pandemi döneminin ardından sağlık tesisleri, kritik bir çevre sorunuyla karşı karşıya kaldı: Tek kullanımlık plastik atıklar. Sadece ABD'deki sağlık kuruluşlarında bile her gün 2.800 tondan fazla plastik ambalaj ve ürün çöpe atılıyor. Bu devasa atık yükü, çevre üzerindeki baskıyı artırırken, bu alana çözüm getirecek yenilikçi teknolojilerin önemini de gözler önüne seriyor.

Bu sorunun farkında olanlardan biri de girişimci Eddie Yu. Yu, pandeminin ilk dönemlerinde tek kullanımlık maske üreten bir şirket kurmuştu. Ancak bir gün geri dönüşüm yaparken, küçük yeğeninin maskelerin geri dönüştürülüp dönüştürülemeyeceğini sormasıyla, yarattığı çevresel ayak izi konusunda derin bir vicdan muhasebesine girdi. Yeğeninin “O zaman her gün çok fazla çöp yapıyorsun” sözleri, Yu’nun hayatını değiştirdi.

Ökosix: Yengeç Kabuklarından Gelen Çözüm

2021 yılında maske şirketini sattıktan sonra, Yu bu çevresel sorumluluğu telafi etmek için yeni bir yolculuğa çıktı ve Ökosix adlı şirketini kurdu. Ökosix'in amacı, sağlık sektörünün tek kullanımlık plastik bağımlılığını sonlandırmak. Şirket, bu amaçla yeni bir biyo-tabanlı, tamamen biyobozunur polimer geliştirdi.

Ökosix’in geliştirdiği malzeme; selüloz, yengeç ve diğer kabuklulardan elde edilen kitosan, balmumu ve tescilli bileşenlerin harmanlanmasıyla oluşturuluyor. Bu yeni polimer, yaygın olarak kullanılan biyobozunur bir plastik olan Polilaktik Asit (PLA) ürünlerinden hem daha ucuz hem de Yu’ya göre işlevsellik açısından aynı veya daha iyi performans sunuyor.

“Çoğu zaman ‘biyobozunur’ terimi yanlış kullanılıyor. Bazı malzemeler parçalanmak için çok spesifik koşullara ihtiyaç duyarken, diğerleri sadece mikro veya nano plastiklere ayrışıyor. Bizim malzememizin altı ay içinde tamamen yok olduğunu kanıtlayan uluslararası sertifikalarımız mevcut.” - Eddie Yu, Ökosix Kurucusu

Çevresel Etki ve İş Modeli

Ökosix şu an için ilk olarak yüz maskeleri ile piyasaya çıkıyor, ancak cerrahi önlükler, bebek bezleri ve hijyenik pedler gibi geniş bir tek kullanımlık ürün yelpazesi için bu malzemeyi kullanmayı hedefliyor. Şirket, fosil bazlı plastikleri güvenli ve plastik olmayan bir malzeme ile değiştirmeyi amaçlıyor.

Ökosix, son ürünü doğrudan üretmek yerine, malzemesini üçüncü taraf şirketlere satarak bir hammadde tedarikçisi modeli benimsiyor. Kurucu Yu, iş modellerini Gore-Tex markasına benzetiyor: “Biz bitmiş ürünleri üretmiyoruz, ham maddeyi sağlıyoruz ve ardından 3M gibi büyük şirketlerle çalışıyoruz.” Bu model, markalaşmanın da işlerinin önemli bir parçası haline gelebileceğini gösteriyor.

Eleştirel Bakış ve Gelecek Planları

Şirketin iddiaları etkileyici olsa da, bazı önemli detaylar mevcut. Örneğin, %90 daha düşük karbon ayak izi iddiası henüz resmi bir yaşam döngüsü analizi (LCA) ile kanıtlanmamıştır; bu rakam şu an için bir tahmindir. Ayrıca, malzemenin 6 ayda çözünmesi, endüstriyel kompostlama tesislerinde mi yoksa standart depolama koşullarında mı gerçekleşeceği gibi teknik detaylar, gerçek çevresel etkiyi belirlemede kritik rol oynayacaktır. Yine de bu girişim, sağlık sektörünün çevresel dönüşümü için atılan önemli bir adımdır.

Ökosix, kurucuların ve melek yatırımcıların katılımıyla şu ana kadar 2.3 milyon dolar yatırım topladı. Şirket, bu ayın sonlarında San Francisco'da düzenlenecek olan TechCrunch Disrupt 2025 etkinliğinde, Start-up Battlefield programı kapsamında biyobozunur polimerini teknoloji dünyasına detaylıca sunacak.

Kaynak: Ökosix'in sağlıkta plastik atık sorununa getirdiği çözüm hakkındaki bu detaylı haberi hazırlarken, TechCrunch Disrupt 2025 etkinliğindeki sunum ve röportaj bilgileri temel alınmıştır.