Kanserin erken aşamada tespiti, hastaların hayatta kalma oranlarını önemli ölçüde artıran kritik bir faktördür. Geleneksel tarama yöntemlerinin pahalılığı ve karmaşıklığı devam ederken, biyoteknoloji dünyası bu alanda devrim yaratacak yeni, erişilebilir çözümler peşinde koşuyor.

Bu yenilikçi yaklaşımlardan biri, İsrail merkezli SpotitEarly tarafından geliştirildi. Şirket, köpeklerin üstün koku alma duyusunu yapay zeka (AI) teknolojisiyle birleştirerek, evde kolayca uygulanabilen çoklu kanser tarama testi sunmayı hedefliyor. TechCrunch Disrupt 2025’te dikkatleri üzerine çeken SpotitEarly, bu benzersiz yöntemle erken teşhisin kapılarını aralıyor.

SpotitEarly Teknolojisi: Koku, Köpekler ve Makine Öğrenimi

SpotitEarly CEO’su Shlomi Madar’a göre, bilimsel çalışmalar köpeklerin insan hastalıklarını, özellikle de kanseri koku yoluyla tespit edebildiğini açıkça gösteriyor. Hatta birçok vakada, evcil hayvanların, sahipleri teşhis konulmadan çok önce bir şeylerin yolunda gitmediğini sezdiğine dair anekdotlar bulunuyor. Bu bilgi ışığında, şirket, nefes numunelerini analiz ederek kanser partiküllerini saptayacak güvenilir bir sistem kurdu.

Sistem, kullanıcıların evde aldıkları basit bir nefes örneğini SpotitEarly laboratuvarına göndermesiyle başlıyor. Laboratuvarda, kansere özgü kokuları ayırt etmek üzere eğitilmiş 18 adet Beagle cinsi köpek görev yapıyor. Köpekler, kanser partikülünü algıladıklarında oturarak tepki veriyorlar.

Ancak bu sistem sadece köpeklerin duyularına dayanmıyor. Şirket, güvenilirliği artırmak için ileri yapay zeka teknolojisini kullanıyor. Laboratuvarda kameralar, mikrofonlar ve köpeklerin kalp atış hızı monitörleri bulunuyor. Madar, bu sensörler sayesinde makine öğrenimi sisteminin tüm köpek paketinin temel davranış çizgisini bildiğini ve bunun, sadece bir eğiticinin gözlemi yerine çok daha yüksek doğruluk sağladığını belirtiyor.

Bu tür özel uygulamalarda yapay zekanın kullanımı artarken, küresel çapta yapay zeka altyapısı rekabeti de zirveye ulaşmış durumda. Özellikle Microsoft gibi teknoloji devleri, OpenAI iş yüklerini desteklemek ve yüzlerce trilyon parametreye sahip yeni nesil modelleri çalıştırmak amacıyla, Nvidia Blackwell Ultra GPU'larla güçlendirilmiş devasa "AI Fabrikaları" inşa ediyor. Bu yoğun talep ve marka bilinirliği, ne yazık ki dolandırıcılık faaliyetlerine de zemin hazırlıyor; örneğin, OpenAI'ın metinden videoya modeli olan Sora'nın popülaritesini sömürmek isteyen kötü niyetli kişiler, Apple App Store'da sahte uygulamalar yayınlayarak kısa sürede 160.000 doların üzerinde haksız gelir elde etti. Bu durum, yapay zeka popülaritesinin getirdiği platform güvenliği zaafiyetlerini de gözler önüne seriyor. Bu tür dolandırıcılık vakalarının detayları ve Apple App Store'daki güvenlik sorunları hakkında daha fazla bilgi edinmek için OpenAI Sora taklitleri, Apple App Store güvenlik zaafiyeti ve dolandırıcılık vakaları başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz. Bu rekabet ortamında, Google DeepMind kökenli kuruculara sahip olan Reflection AI gibi açık kaynaklı yapay zeka laboratuvarları da devasa yatırımlar alıyor; şirket, yalnızca yedi ayda değerlemesini 15 kat artırarak 8 milyar dolara ulaştı ve yeni yatırım turunda 2 milyar dolar fon topladı. Yapay zeka teknolojilerine yapılan bu finansal sıçrama hakkında daha fazla bilgi edinmek için Reflection AI 8 milyar dolar değerleme ile 2 milyar dolar yatırım haberine göz atabilirsiniz. Bu devasa veri merkezi yatırımları, yapay zekanın sağlık ve biyoteknoloji gibi alanlarda ulaşabileceği potansiyelin temelini oluşturuyor. Microsoft'un bu rekabetteki pozisyonu ve Nvidia Blackwell teknolojisinin gücü hakkında daha fazla bilgi almak için Nexus Haber yazılım haberleri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Bilimsel Doğrulama ve Yüksek Başarı Oranı

SpotitEarly, yönteminin etkinliğini bilimsel olarak kanıtladı. Nature’s Scientific Reports dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, eğitilmiş köpekler, nefes örneklerinde erken kanseri %94 doğrulukla tespit edebiliyor.

1.400 bireyin katıldığı bu çift kör klinik çalışma, en yaygın dört kanser türüne odaklandı. İşte SpotitEarly'nin hedeflediği kanser türleri ve elde edilen genel doğruluk:

Erişilebilirlik ve Finansal Avantajlar

SpotitEarly, Mayıs ayında ABD pazarına girmek için önemli bir adım attı ve aralarında Hanaco VC, Menomedin VC ve Wix.com CEO’su Avishai Abrahami'nin de bulunduğu yatırımcılardan 20.3 milyon dolarlık bir fon sağladı. Bu sermaye, şirketin öncelikle meme kanseri testleri olmak üzere klinik çalışmalarını hızlandırmasına olanak tanıyacak.

Eleştirel Bakış Açısı ve Gelecekteki Zorluklar

SpotitEarly’nin yaklaşımı ne kadar yenilikçi ve umut verici olsa da, sektördeki otoriteler bazı önemli konulara dikkat çekiyor. Öncelikle, bu tür bir testin yaygın olarak kabul görmesi ve sigorta kapsamına alınması için ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) onayı şarttır. Şu anda MCED testlerinin çoğu hâlâ deneysel aşamada kabul ediliyor ve resmi FDA onayı bulunmuyor. Erken teşhis sonuçlarının pozitif çıkması durumunda, bunun pahalı ve invazif ek tıbbi testleri tetikleyebileceği gerçeği de unutulmamalıdır.

İkinci olarak, sistemin canlı biyosensörlere (köpeklere) bağımlılığı, operasyonel ölçeklenebilirlik açısından zorluklar yaratabilir. Köpeklerin ruh hali, sağlığı ve eğitim standartlarının sürekli olarak yüksek tutulması kritik önem taşır. Şirket, bu konuya hassasiyetle yaklaştığını ve köpeklerin sadece biyosensör değil, aynı zamanda ekibin değerli bir parçası olduğunu vurguluyor. Tüm çalışanların 'köpek insanı' olması gerekliliği de bu taahhüdün bir göstergesi.

Şirket, evde tarama kitlerini gelecek yıl doktor ağları aracılığıyla tüketicilere sunmayı planlıyor. SpotitEarly’nin bu benzersiz hibrit yaklaşımı, hem teknoloji hem de biyolojinin sınırlarını zorlayarak erken kanser teşhisinde uygun maliyetli ve güvenilir bir dönemin habercisi olabilir.

Bu haberin hazırlanmasında kaynak olarak kullanılan orijinal makaleye buradan ulaşabilirsiniz: SpotitEarly: Köpekler ve Yapay Zeka ile Kanser Taraması