Teknoloji dünyasının nefesini tutarak izlediği tarihi antitröst davasında beklenen karar geldi. ABD Bölge Mahkemesi Yargıcı Amit P. Mehta, Google'ın arama motoru işini bölmesine gerek olmadığına hükmetti. Bu karar, şirket için büyük bir zafer gibi görünse de, madalyonun diğer yüzünde Google'ın pazar hakimiyetini sınırlamayı amaçlayan ciddi 'davranışsal tedbirler' bulunuyor.
Yargıç Mehta'nın kararı, Google'ı yapısal bir bölünmeden kurtarırken, şirketin iş yapış şekillerini kökten değiştirebilecek ve rekabetin önünü açabilecek bir dizi kural getiriyor. Bu durum, teknoloji devinin zaferinin 'Pirus zaferi' olup olmadığı tartışmalarını da beraberinde getirdi.
Google'ı Bekleyen Yeni Kurallar Neler?
Yargıç Mehta, Google'ın tekelci davranışlarını engellemek amacıyla bir dizi önemli tedbir açıkladı. Henüz nihai olmasa da, 10 Eylül'e kadar Google ve Adalet Bakanlığı'nın (DOJ) üzerinde anlaşarak sunması beklenen bu kurallar, sektördeki dengeleri değiştirebilir. İşte öne çıkan maddeler:
- Özel Anlaşmalara Son: Google, arama motoru, Chrome, Google Asistan veya Gemini gibi ürünlerinin dağıtımını diğer uygulamalara veya gelir paylaşımı anlaşmalarına bağlayan özel anlaşmalar yapamayacak. Örneğin, Play Store lisansını belirli uygulamaların varsayılan olarak yüklenmesi şartına bağlayamayacak.
- Veri Paylaşımı Zorunluluğu: Teknoloji devi, dışlayıcı davranışları önlemek amacıyla belirli arama dizini ve kullanıcı etkileşim verilerini 'nitelikli rakiplerle' paylaşmak zorunda kalacak.
- Rekabete Eşit Fırsat: Rakiplerin kendi teknolojilerini geliştirirken kaliteli sonuçlar sunabilmesi için, arama ve arama reklamı hizmetlerini standart oranlarda rakiplerine de sunması gerekecek.
Bu tedbirlerin altı yıl boyunca geçerli olması ve kararın yürürlüğe girmesinden 60 gün sonra başlaması planlanıyor. Uygulamanın denetimi için özel bir teknik komite kurulacak.
Milyarlarca Dolarlık Apple Anlaşması Kurtuldu
Adalet Bakanlığı'nın en büyük taleplerinden biri, Google'ın Apple gibi cihaz üreticilerine varsayılan arama motoru olmak için ödediği milyarlarca dolarlık anlaşmaların sona erdirilmesiydi. Yargıç Mehta'nın bu talebi kabul etmemesi, hem Google hem de Apple için büyük bir rahatlama oldu. Sırf 2022'de Google'ın bu anlaşma kapsamında Apple'a 20 milyar dolardan fazla ödeme yaptığı biliniyor. Kararın ardından Apple hisselerinde görülen artış, bu anlaşmanın ne kadar kritik olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.
Adalet Bakanlığı Ne İstiyordu, Google Nasıl Savunma Yaptı?
2020 yılında davayı açan Adalet Bakanlığı, çok daha sert cezalar talep etmişti. Bakanlığın masasında Google'ın Chrome tarayıcısını ve hatta Android işletim sistemini elden çıkarması gibi yapısal bölünme senaryoları vardı. Bakanlık, varsayılan arama motoru anlaşmalarının rekabeti öldürdüğünü ve yeni oyuncuların pazara girmesini engellediğini savunuyordu.
Google ise bu iddialara şiddetle karşı çıktı. Şirket, talep edilen önlemlerin inovasyonu boğacağını, kullanıcı gizliliğini tehlikeye atacağını ve Ar-Ge yatırımlarını baltalayacağını savundu. CEO Sundar Pichai, zorunlu veri paylaşımının Google Arama için 'fiili bir tasfiye' anlamına geleceğini belirtmişti.
Dava Bitti mi? Asıl Mücadele Şimdi Başlıyor
Yargıç Mehta'nın kararı önemli bir dönemeç olsa da, bu hukuki savaşın sonu değil. George Washington Üniversitesi'nden rekabet hukuku profesörü William Kovacic'e göre, Google'ın kararı temyize götürmesi ve sürecin Yüksek Mahkeme'ye kadar uzanması bekleniyor. Bu da nihai sonucun 2027 veya 2028'i bulabileceği anlamına geliyor.
Ayrıca bu karar, Google'ın reklam teknolojileri (Ad-Tech) pazarındaki tekel iddialarıyla ilgili devam eden bir başka antitröst davasını da etkileyebilir. Teknoloji devinin önümüzdeki yıllarda da yasal mücadelelerle ve artan düzenleyici baskıyla yüzleşmeye devam edeceği aşikar. Üstelik bu mücadele sadece antitröst davalarıyla sınırlı değil; şirket, ChatGPT'nin başını çektiği yapay zeka yarışında da pazar liderliğini yakalamak için yoğun bir çaba sarf ediyor. Google, en kötü senaryo olan bölünmeden kurtulmuş olabilir, ancak arama pazarındaki saltanatının en zorlu sınavıyla karşı karşıya.
Bu haberin hazırlanmasında TechCrunch'ta yer alan bilgilerden faydalanılmıştır.
