Çin merkezli drone devi DJI, ABD hükümeti ile girdiği hukuki mücadelede önemli bir yenilgi yaşadı. Şirketin, ABD Savunma Bakanlığı (DoD) tarafından hazırlanan 'Çin Askeri Şirketleri' listesinden çıkarılma talebi, federal bir yargıç tarafından kesin olarak reddedildi. Bu karar, DJI'ın Amerika Birleşik Devletleri'ndeki operasyonları ve itibar yönetimi açısından ciddi sonuçlar doğurabilir.
Mahkemenin Gerekçesi: Savaş Alanı Kullanımı ve Savunma Sanayi Bağı
ABD Bölge Yargıcı Paul Friedman, Cuma günü verdiği kararda, Savunma Bakanlığı'nın (DoD) DJI'ın 'Çin savunma sanayi tabanına katkıda bulunduğuna' dair 'önemli kanıtlar' sunduğunu belirtti. DJI, listeye 2022 yılında eklenmişti ve şirket o zamandan beri ticari faaliyetlerine zarar verdiğini iddia ederek bu sınıflandırmaya itiraz ediyordu.
Yargıç Friedman, kararını desteklerken, Rusya ve Ukrayna arasındaki çatışmada modifiye edilmiş DJI drone'larının kullanılmasına özellikle dikkat çekti. Bu durum, teknoloji şirketlerinin sivil amaçlı ürünlerinin bile jeopolitik gerilimler sırasında çift kullanımlı teknoloji olarak nasıl hızla militarize edilebileceğinin çarpıcı bir örneği olarak öne sürülüyor.
“DJI'ın politikalarının askeri kullanımı yasaklayıp yasaklamadığı önemsizdir. Bu durum, DJI teknolojisinin hem önemli teorik hem de fiili askeri uygulamalara sahip olduğu gerçeğini değiştirmez.” - Yargıç Paul Friedman
DJI'ın Savunması ve Karşıt Görüşler
DJI, geçen yıl dava açtığında, Çin ordusu tarafından 'sahiplenilmediğini veya kontrol edilmediğini' ve ürettikleri ürünlerin askeri değil, ticari ve tüketici drone'ları olduğunu savunmuştu. Şirket, listeye alınma sonucunda iş kayıpları da dahil olmak üzere 'süregelen mali ve itibar zararı' yaşadığını öne sürdü. Ancak Yargıç Friedman, DoD’un sunduğu temel kanıtları yeterli bularak bu iddiaları göz ardı etti.
Öte yandan, haberin dengeli bir şekilde değerlendirilmesi adına belirtmek gerekir ki, Yargıç Friedman, DoD’un listeleme için öne sürdüğü bazı diğer gerekçeleri reddetti. Bu durum, bakanlığın tüm iddialarının kusursuz olmadığını gösterse de, drone teknolojisinin askeri kullanıma elverişliliği konusundaki ana argüman, davanın sonucunu belirleyen temel etken oldu.
Gelecekteki Engeller: Potansiyel Satış Yasağı Kapıda
DJI, bu karar öncesinde de ABD Hazine ve Ticaret Bakanlığı gibi diğer devlet kurumları tarafından benzer listelere dahil edilmişti. Ancak son hukuki yenilgi, şirketin ABD'deki geleceğini daha da karmaşık hale getiriyor.
Bu tür kararlar, ABD hükümetinin ulusal güvenlik endişeleri nedeniyle Çin merkezli teknoloji devlerine karşı uyguladığı baskının bir parçasıdır. Benzer şekilde, kısa video platformu TikTok da kullanıcı verileri ve algoritma güvenliği endişeleri nedeniyle ABD'de satış veya yasaklanma riskiyle karşı karşıya kalmıştı. Uzun süren müzakereler sonucunda, TikTok'un ABD operasyonlarının, Oracle'ın veri güvenliğini sağlayacağı bir Amerikan yatırımcı grubuna satışı onaylanmıştı. Bu karmaşık süreç ve Oracle'ın veri güvenliğindeki merkezi rolü hakkında daha fazla bilgiyi ABD TikTok satışı onaylandı: Oracle veri güvenliği haberimizde bulabilirsiniz.
Bu teknolojik bağımsızlık arayışları sadece drone veya sosyal medya ile sınırlı değildir. ABD hükümeti, ulusal güvenlik endişeleri ve tedarik zinciri kırılganlıkları nedeniyle yarı iletken (çip) üretiminde de kendine yeterliliği artırmayı hedeflemektedir. Örneğin, eski Başkan Donald Trump yönetimi, yerli üreticilere ithalatla eşdeğer oranda çip üretme zorunluluğu (1:1 tarife zorunluluğu) getirilmesi gibi radikal adımları değerlendirmişti. Bu tür zorunluluklar, ABD'deki çip endüstrisini kökten değiştirecek ve uyum sağlayamayan şirketleri yüksek tarifelerle cezalandıracak mekanizmalar olarak görülüyordu. ABD'nin çip üretimini artırma çabaları ve Trump yönetiminin bu 1:1 tarife zorunluluğu hakkındaki detaylı analizi haberimizde bulabilirsiniz.
DJI'ın Reuters’a yaptığı açıklamaya göre, şirket hukuki seçeneklerini değerlendirdiğini ve Yargıç Friedman’ın kararının “hiçbir zaman listelenmemiş birçok şirkete uygulanabilecek tek bir gerekçeye dayandığını” iddia etti. Bu açıklama, şirketin mücadelesinin henüz sona ermediğini gösteriyor.
Kaynak: Bu haberin derlenmesinde kullanılan bilgilere ve detaylara TechCrunch'ta yer alan orijinal metin üzerinden ulaşılmıştır.
