Yapay zeka dünyası, çığır açan yeniliklerle dolu olduğu kadar, şirketlerin büyüme stratejileri ve iç dinamikleriyle de gündemden düşmüyor. Bu dinamiklerin son örneği, yapay zeka kodlama ajanı Devin'in yaratıcısı Cognition AI oldu. Şirket, son yatırım turunda 400 milyon dolar fon toplayarak değerlemesini 10.2 milyar dolara yükseltti. Bu rakam, sadece yılın başında sahip olduğu 4 milyar dolarlık değerlemenin oldukça üzerinde, çarpıcı bir sıçramayı temsil ediyor. Bu hızlı değerleme artışı, yapay zeka alanının yatırımcılar için ne denli cazip olduğunu bir kez daha kanıtlarken, Avrupa teknoloji ekosisteminde de 2025'in ilk yarısında 12 yeni unicorn'un ortaya çıkmasıyla benzer bir 'yapay zeka odaklı' büyüme eğiliminin küresel çapta yaşandığını gösteriyor. Ancak, yapay zekanın gerçek potansiyelini açığa çıkaracak anahtarın sadece daha büyük modellere odaklanmak yerine, daha akıllı arama yeteneklerinde yattığını savunan Pinecone'un kurucusu ve CEO'su Edo Liberty gibi görüşler de önemli bir yer tutuyor. Liberty'ye göre, YZ tabanlı uygulamaların bir sonraki dalgası, devasa modellerden ziyade, verileri doğru zamanda, doğru şekilde erişebilen zeki arama sistemleriyle güçlenecek ve bu, özellikle Retrieval-Augmented Generation (RAG) gibi yaklaşımlar ve vektör veritabanları sayesinde mümkün olacak. Bu yeni nesil YZ mimarisi, TechCrunch Disrupt 2025'te de detaylıca ele alınacak. Ancak bu parlak tablonun aksine, teknoloji dünyasında tüm sektörler aynı hızda ilerlemiyor. Örneğin, bulut siber güvenlik platformu Netskope'un yaklaşan halka arzı (IPO), büyük siber güvenlik girişimlerinin halka arz yerine dev şirketler tarafından satın alındığı bir dönemde sektör için önemli bir test niteliği taşıyor. Zira, Netskope'un halka arz değerlemesinin 2021'deki son özel piyasa değerlemesinin altında kalması bekleniyor ki bu da teknoloji piyasalarındaki genel bir temkinliliğin yansıması.

Devin'in Yükselişi ve Finansal Başarı

Bloomberg'in raporlarına göre, Founders Fund liderliğindeki bu son yatırım turuna Lux Capital, Joe Lonsdale's 8VC, Elad Gil, Definition Capital ve Swish Ventures gibi mevcut yatırımcılar da katıldı. Bu büyük finansal destek, Cognition AI'ın çekirdek ürünü Devin'in gösterdiği inanılmaz büyümenin bir yansıması. Şirketin yıllık yinelenen geliri (ARR), Eylül 2024'te sadece 1 milyon dolarken, Haziran ayında 73 milyon dolara fırlayarak yapay zeka pazarındaki potansiyelini açıkça ortaya koydu. İki yıl önceki kuruluşundan bu yana net nakit yakımı (net burn) ise 20 milyon doların altında tutularak finansal disiplini de gözler önüne seriyor.

Stratejik Hamleler ve Pazardaki Konumu

Cognition AI, yalnızca finansal başarılarıyla değil, stratejik hamleleriyle de dikkat çekiyor. Temmuz ayında, Google'ın CEO'sunu ve kurucu ekibini transfer etmesinden sadece günler sonra, rakip yapay zeka kodlama startup'ı Windsurf'ü bünyesine kattı. Bu hamle, şirketin pazar payını genişletme ve yetenek havuzunu güçlendirme konusundaki kararlılığını gösteriyor. Yapay zeka sektöründeki yetenek rekabetinin ne denli yoğun olduğunu da bu tür satın almalar ve transferler aracılığıyla gözlemleyebiliyoruz. Bu dinamikler, siber güvenlik gibi diğer milyar dolarlık sektörlerde farklı şekillerde kendini gösteriyor; zira burada halka arzlar nadirken, genellikle büyük satın almalar ön plana çıkıyor.

Başarının Gölgesi: Tartışmalı İş Kültürü ve Çalışan İlişkileri

Ancak Cognition AI'ın yükselişi, eleştirilerden muaf değil. Şirket, çalışanlarına yönelik sıkı talepleriyle bir ün kazandı. Geçtiğimiz ay, 30 çalışanını işten çıkaran şirket, kalan 200 çalışana da "haftada altı gün, günde 80 saat çalışma" beklentisinden muaf olmak isteyenlere işten ayrılma teklifleri (buyout) sundu. Bu durum, yapay zeka gibi yüksek hızlı ve rekabetçi sektörlerdeki şirketlerin başarıya ulaşmak için hangi tür fedakarlıkları talep ettiğine dair önemli bir tartışmayı da beraberinde getirirken, siber güvenlik devlerinin ise finansal kârlılığa ulaşma konusunda benzer baskılarla yüzleştiği gözlemleniyor. Nitekim, bulut siber güvenlik platformu Netskope gibi şirketler, gelirlerini artırsa da henüz kârlılığa ulaşabilmiş değil ve yatırımcılar için kârlılık yol haritası hala en önemli soru işareti olmaya devam ediyor.

"Cognition AI'ın bu agresif iş kültürü, bir yandan hızlı büyümeyi tetikleyebilirken, diğer yandan yetenekli profesyonellerin uzun vadeli bağlılığını ve sürdürülebilirliğini olumsuz etkileyebilir. Bu tür uygulamalar, etik ve sürdürülebilir iş modelleri arayışındaki modern iş dünyasında ciddi soru işaretleri yaratıyor."

Geleceğe Bakış: Başarı ve Sorumluluk Dengesi

Cognition AI'ın 10.2 milyar dolarlık değerlemesi, yapay zeka alanındaki yatırımcı iştahının ve Devin gibi yenilikçi ürünlerin potansiyelinin bir göstergesi. Ancak bu finansal başarı ve hızlı büyüme, şirketin çalışanlarına karşı sorumlulukları ve oluşturduğu iş kültürüyle nasıl bir denge kuracağı sorusunu da gündeme getiriyor. Bu dengenin kurulmasında, genel piyasa koşulları da belirleyici rol oynuyor; zira yapay zeka alanındaki bu yükselişe rağmen, siber güvenlik devi Netskope örneğinde olduğu gibi, bazı sektörlerde halka arz değerlemeleri önceki özel piyasa değerlemelerinin altında kalabiliyor, bu da teknoloji piyasalarındaki genel bir temkinliliğin ve gerçekçi beklentilerin yansıması olarak okunabilir. Yapay zeka sektörünün geleceği, sadece teknolojik atılımlarla değil, aynı zamanda etik değerlere ve sürdürülebilir insan kaynakları yönetimine verilen önemle de şekillenecek.

Bu haberin kaynağına TechCrunch üzerinden ulaşabilirsiniz.