Birkaç yıl önce, sürdürülebilir finans vizyonuyla yola çıkan ve Orlando Bloom, Leonardo DiCaprio, Robert Downey Jr. gibi ünlü isimlerden yatırım alarak adından sıkça söz ettiren fintech şirketi Aspiration, teknoloji ve finans dünyasının parlayan yıldızlarından biriydi. Ancak bu parlak imajın ardındaki karanlık bir gerçek gün yüzüne çıktı. Şirketin kurucu ortağı Joseph Sanberg'in, ABD savcılarına göre 248 milyon dolarlık devasa bir dolandırıcılık planının parçası olduğunu itiraf etmeye hazırlanması, sektörde büyük şaşkınlık yarattı.
Mart ayında tutuklanan Sanberg, iki ayrı tel dolandırıcılığı suçlamasını kabul etmeyi kabul etti. Bu ağır suçlamalar, her biri için 20 yıla kadar hapis cezası öngörüyor. Geçtiğimiz günlerde yapılan açıklamada, ABD Başsavcı Vekili Bill Essayli, Sanberg'i sert sözlerle eleştirerek, “Bu sözde 'yoksulluk karşıtı' aktivist, yüz milyonlarca dolar değerinde kredi verenleri ve yatırımcıları dolandırarak kendini zenginleştirmeye çalışan bencil bir dolandırıcıdan başka bir şey olmadığını itiraf etti” ifadelerini kullandı.
Dolandırıcılık Şeması: Gerçek Dışı Gelirler ve Sahte Belgeler
Sanberg'in uyguladığı dolandırıcılık yöntemleri, finansal manipülasyonun karmaşık örneklerini sergiliyor. Başlıca iki ana yöntemle Aspiration’ın finansal tablolarını şişirdiği iddia ediliyor:
- Gelirleri Şişirme: Sanberg, Aspiration'ın 'ağaç dikme hizmetleri'ne ilgi duyan şirketlerden niyet mektupları (Letter of Intent) temin etti. Bu mektuplar, söz konusu şirketlerin Aspiration'a ayda on binlerce dolar gelir sağlayacağını taahhüt ediyordu. Ancak ABD Savcılığı'na göre, bu ödemeler doğrudan Sanberg tarafından kontrol edilen yasal kuruluşlardan geliyordu. Bu sayede Aspiration'ın gelir rakamları yapay olarak yükseltildi.
- Nakit Bakiyesini Sahtekarlıkla Şişirme: Sanberg ayrıca, Aspiration'ın denetim komitesinden geldiği izlenimi veren sahte bir mektup düzenledi. Bu mektupta şirketin 250 milyon dolar nakit ve nakit benzeri varlığa sahip olduğu belirtiliyordu. Gerçekte ise Aspiration'ın kasasında 1 milyon dolardan daha az nakit bulunuyordu.
Bu sahte mektup ve yanıltıcı gelir tablolarını kullanarak Sanberg'in, Aspiration hisselerini teminat göstererek 145 milyon dolar kredi aldığı iddia ediliyor. Ayrıca, Aspiration yönetim kurulu üyelerinden Ibrahim AlHusseini ile birlikte çalışarak, AlHusseini'nin varlıklarını on milyonlarca dolar şişirdiği ve bu kredileri temin etme çabasına girdiği öne sürülüyor. Aspiration, alınan bu kredilerde iki kez temerrüde düştü.
Önemli Çıkarımlar ve Sektöre Etkileri
Joseph Sanberg vakası, 'sürdürülebilir' veya 'etik' etiketli yatırım fırsatlarının bile derinlemesine incelenmesi gerektiğini acı bir şekilde gösteriyor. Ünlü isimlerin desteğiyle yükselen bir şirketin kurucu ortağının bu ölçekte bir dolandırıcılığa karışması, sadece Aspiration'a olan güveni sarsmakla kalmıyor, aynı zamanda tüm 'yeşil finans' ve fintech sektöründeki yatırımcıların şüphelerini artırabilir. Bu durum, yatırımcılar için durum tespiti (due diligence) süreçlerinin ne kadar kritik olduğunu bir kez daha vurgularken, düzenleyici kurumların da bu tür platformlara yönelik denetimlerini sıkılaştırması gerektiğinin altını çiziyor.
Tel Dolandırıcılığı (Wire Fraud) Nedir?
Tel dolandırıcılığı, telefon, e-posta, internet veya diğer elektronik iletişim araçları kullanılarak yapılan her türlü dolandırıcılık eylemini kapsayan geniş bir terimdir. Joseph Sanberg'in durumunda, sahte finansal tablolar ve mektupların elektronik ortamda iletilmesi, bu ağır suçlamanın temelini oluşturuyor. Bu suçlama, elektronik iletişimin kullanıldığı her türlü sahtekarlık için geçerlidir ve ABD yasalarında ciddi hapis cezaları öngörür.
Sanberg Vakasına İlişkin Kilit Bilgiler
| Konu | Bilgi |
|---|---|
| Toplam Dolandırıcılık Tutarı | 248 Milyon Dolar |
| Sahte Beyanlarla Alınan Kredi | 145 Milyon Dolar |
| İddia Edilen Sahte Nakit Bakiyesi | 250 Milyon Dolar |
| Gerçek Nakit Bakiyesi | 1 Milyon Dolardan Az |
| Sanberg'in Karşılaştığı Suçlamalar | 2 Tel Dolandırıcılığı Suçu |
| Potansiyel Hapis Cezası | Her suçlama için 20 yıla kadar (toplamda 40 yıl) |
Sürecin Devamı ve Mağdurlar
ABD Savcılığı'na göre, dolandırıcılığın mağdurları toplamda 248 milyon dolardan fazla zarar gördü. Sanberg'in 2025 yılına kadar Aspiration menkul kıymetleri için yatırımcı çekmeye devam ettiği belirtiliyor olması, dolandırıcılık şemasının uzun bir süre devam ettiğini gösteriyor. Önümüzdeki haftalarda resmi bir itirazda bulunması bekleniyor. Bu vaka, finansal piyasalardaki şeffaflığın ve etik ilkelerin ne denli hayati olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor ve yatırımcıların her zaman detaylı araştırma yapmasının önemini vurguluyor.
Kaynak: TechCrunch
