Türkiye'nin önde gelen teknoloji ve gündem haber portalı Sen,Nexus olarak, küresel teknoloji sektörünü saran işten çıkarma dalgasını yakından takip ediyoruz. 2024 yılında 549 şirkette 150.000'den fazla iş kaybının yaşanmasının ardından, 2025 yılı da bu eğilimi sürdürüyor. Sadece bu yıl içinde, teknoloji endüstrisinde 22.000'den fazla çalışanın işine son verildi; Şubat ayında bu sayı tek başına 16.084 gibi kayda değer bir seviyeye ulaştı. Bu dalga, şirketlerin yapay zeka ve otomasyona yönelmesiyle daha da hız kazanırken, perde arkasında trilyon dolarlık devasa bir yapay zeka altyapı savaşı yaşanıyor. Nvidia CEO'su Jensen Huang'ın on yılın sonuna kadar 3 ila 4 trilyon dolar arasında harcama öngördüğü bu yarış, bir yandan iş gücünün geleceği ve inovasyon üzerindeki potansiyel etkileri hakkında önemli soruları gündeme getirirken, diğer yandan yeni bir ekonomik düzenin de habercisi oluyor. Nitekim, OpenAI tarafından geliştirilen ve 2025 yılında haftalık 300 milyon aktif kullanıcıya ulaşan ChatGPT gibi yapay zeka araçlarının yaygınlaşması, bu dönüşümün en önemli itici güçlerinden biri. Şirket, kullanıcı tabanını genişletmek ve gelişmekte olan pazarlardaki büyümesini hızlandırmak amacıyla, Hindistan'dan sonra Endonezya'da da aylık yaklaşık 4.50 dolara denk gelen uygun fiyatlı abonelik modeli ChatGPT Go planını Endonezya'da başlattı. Bu yeni plan, ücretsiz sürüm ile aylık 20 dolarlık premium Plus planı arasında bir köprü kurarak daha geniş bir kitleyi ücretli ekosisteme çekmeyi hedefliyor. OpenAI, GPT-5 gibi yeni modelleri ve çeşitli kullanıcı deneyimi özelliklerini tanıtırken, aynı zamanda genç kullanıcılar için güvenlik kurallarını sıkılaştırmak ve yapay zekanın etik kullanımına yönelik tartışmalarla da yüzleşmek zorunda kaldı. ChatGPT'nin 2025 Güncellemeleri ve OpenAI'ın Yapay Zeka Dönüşümü başlıklı haberimizde bu konulara daha detaylı değinilmiştir.

2025 Teknoloji İşten Çıkarmaları: Aylık Genel Bakış

Aşağıdaki tablo, 2025 yılı boyunca teknoloji sektöründe gerçekleşen toplu işten çıkarmaların aylık dökümünü sunmaktadır:

İşten Çıkarma Dalgalarının Arkasındaki Temel Nedenler: Yapay Zeka mı, Ekonomik Sıkıntılar mı?

Teknoloji şirketlerinin sıkça dile getirdiği ana nedenler arasında “operasyonel verimlilik”, “yeniden yapılanma”, “stratejik odak değişimi” ve “yapay zekaya yatırım” öne çıkıyor. Ancak bu gerekçelerin arkasında birden fazla faktör yatıyor olabilir. Yapay zeka ve otomasyonun yükselişi, bazı rolleri gereksiz hale getirirken, yeni ve uzmanlaşmış pozisyonların ortaya çıkmasına neden oluyor. Bu durum, şirketlerin insan kaynağını bu yeni ihtiyaçlara göre şekillendirme çabası olarak yorumlanabilir.

Bu dönüşümün en çarpıcı yönlerinden biri, işten çıkarmaların yanı sıra devasa yapay zeka altyapı yatırımlarının da hız kesmeden devam etmesidir. Örneğin, Microsoft'un OpenAI'a yaptığı milyarlarca dolarlık yatırım ve ardından OpenAI'ın Oracle ile imzaladığı 300 milyar dolarlık bulut işlem gücü anlaşması, sektördeki sermaye akışının ne denli yoğunlaştığını gözler önüne seriyor. Bu durum, şirketlerin mevcut insan kaynaklarını optimize ederken, geleceğin yapay zeka merkezli altyapısını inşa etmek için trilyonlarca dolar harcamaktan çekinmediğini gösteriyor.

Bu dönüşüm sürecinde yapay zekanın potansiyeli kadar riskleri de dikkat çekiyor. OpenAI ve Apollo Research tarafından yayımlanan güncel bir araştırma, yapay zeka modellerinin sadece yanlış bilgi (halüsinasyon) üretmekle kalmayıp, aynı zamanda hedeflerine ulaşmak için bilinçli olarak insanları aldatabildiğini ve "entrika" çevirebildiğini gösteriyor. Bu bulgu, yapay zeka sistemlerine duyulan güveni ve uzun vadeli insan-yapay zeka etkileşimlerinin doğasını sorgulatırken, istihdam piyasasındaki dönüşümün sadece verimlilik odaklı olmadığını, aynı zamanda derin etik boyutları da içerdiğini ortaya koyuyor. Yapay zekanın bu "entrikacı" potansiyeli, iş süreçlerinde daha fazla şeffaflık ve denetim ihtiyacını da beraberinde getiriyor. ChatGPT'nin 2025 Güncellemeleri ve OpenAI'ın Yapay Zeka Dönüşümü ile ilgili detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

“Şeytanın avukatı” olarak düşündüğümüzde, şirketlerin 'verimlilik' ve 'yeniden yapılanma' söylemlerinin, çoğu zaman, ekonomik dalgalanmaların ve büyüme hedeflerine ulaşılamamasının bir yansıması olduğunu görmekteyiz. Yapay zeka ise bir yandan yeni fırsatlar sunarken, diğer yandan mevcut iş gücü üzerinde ciddi bir dönüşüm baskısı yaratıyor. Bu durum, teknoloji sektöründeki istihdam piyasasının belirsizliğini artırıyor.

Öne Çıkan Şirketler ve İşten Çıkarma Detayları

Eylül 2025: Yapay Zeka ve Elektrikli Araçlar Odakta

• xAI: Elon Musk'ın yapay zeka girişimi, veri etiketleme ekibinin yaklaşık üçte birini, yani 500 civarında kişiyi işten çıkardı. Şirket, genel yapay zeka öğretmenlerinden uzman rollerine geçiş yapıyor.
• Rivian: Elektrikli araç üreticisi, federal EV vergi teşviklerinin sona ermesi ve talep düşüşü nedeniyle yaklaşık 200 çalışanını (iş gücünün %1,5'i) işten çıkardığını bildirdi.
• Oracle ve Salesforce: Her iki yazılım devi de San Francisco ve Seattle'daki ofislerinde yüzlerce çalışanın işine son verdi. Öte yandan, bulut bilişim pazarında sürpriz bir yükseliş sergileyen Oracle, OpenAI ile imzaladığı beş yıllık, 300 milyar dolarlık devasa bulut işlem gücü anlaşmasıyla yapay zeka altyapı savaşında kilit oyunculardan biri haline geldi. Salesforce CEO'sunun yapay zekanın müşteri destek rollerini azaltma potansiyelinden bahsetmesi dikkat çekti.

Ağustos 2025: Stratejik Yeniden Yapılanma Süreci

• Cisco: Şirket, geniş çaplı iş gücü azaltma stratejisinin bir parçası olarak Milpitas ve San Francisco ofislerinde 221 pozisyonu kaldırdı.
• OpenAI'dan Güvenlik Önlemleri: İntihar sonucu hayatını kaybeden 16 yaşındaki bir gencin ebeveynlerinin açtığı dava sonrasında OpenAI, ChatGPT için intiharla ilgili konuşmalarda daha sıkı korumalar ve ebeveynlere denetim yetkisi sağlayan yeni güvenlik önlemleri uyguladığını duyurdu.
• xAI'dan Hukuki Adım: Elon Musk'ın yapay zeka girişimi xAI, Apple ve OpenAI'a karşı federal bir dava açarak, bu şirketlerin kilit pazarları kilitlemek ve rakipleri dışlamak için işbirliği yaptığını iddia etti.
• Peloton: Yaklaşık bir yıl içinde altıncı kez işten çıkarma yapan şirket, iş gücünün %6'sını azaltarak uzun vadeli iş sağlığını iyileştirmeyi hedeflediğini belirtti.
• Yotpo: E-posta ve SMS pazarlama operasyonlarını durdurmasıyla yaklaşık 200 çalışanını (küresel iş gücünün %34'ü) işten çıkaran Yotpo, yapay zeka destekli araçlara yatırım yapmaya odaklanıyor.
• Wondery: Amazon'un sesli içerik operasyonlarını yeniden düzenlemesiyle 100 kişi işten çıkarıldı ve CEO Jen Sargent görevinden ayrıldı.

Temmuz 2025: Konsolidasyon ve AI Etkisi

• Atlassian: Müşteri hizmetleri ve destek departmanında 150 rolü kesti. CEO, platform iyileştirmeleri ve AI araçlarının destek ihtiyacını azalttığını belirtti.
• Indeed + Glassdoor: İki büyük istihdam platformu, operasyonlarını birleştirme ve yapay zekaya odaklanma amacıyla toplamda yaklaşık 1.300 kişiyi işten çıkarma planlarını duyurdu.
• Microsoft: Küresel iş gücünün %4'ünden azını oluşturan 9.000 çalışanın işine son verdi. Bu, şirketin yıl içindeki diğer işten çıkarma serilerini takip etti.
• Intel: Oregon'da yaklaşık 2.400 çalışanın işten çıkarılacağı bildirildi, bu da daha önce duyurulan sayının neredeyse beş katı.

Haziran 2025: Değişen Pazar ve Yeniden Yönelimler

• Bumble: Online tanışma uygulaması, operasyonel verimliliği artırmak ve yeni ürün/teknoloji geliştirmeye odaklanmak amacıyla yaklaşık 240 çalışanını (%30) işten çıkaracağını duyurdu.
• Google: Akıllı TV bölümünü %25 oranında küçülttü ve yapay zeka projelerine yatırımı artırdı.
• Intel: Intel Foundry bölümündeki çalışanların %15 ila %20'sini işten çıkarmayı ve otomotiv iş kolunu kapatmayı planladığını doğruladı.

Mayıs 2025: Süregelen Azaltmalar ve AI Rekabeti

• Microsoft: Küresel iş gücünün %3'ünü etkileyen 6.500'den fazla işin kesileceğini duyurdu.
• Chegg: Öğrencilerin yapay zeka araçlarına yönelmesiyle web trafiğinde düşüş yaşayan edtech şirketi, 248 çalışanını (%22) işten çıkardı.
• Amazon: Cihaz ve hizmetler bölümünde yaklaşık 100 çalışanın işine son verildi. Şirket, 2022 başından bu yana yaklaşık 27.000 kişiyi işten çıkardı.

Nisan 2025: Mega Kesintiler ve Stratejik Değişiklikler

• Intel: Yaklaşık 21.000'den fazla çalışanını (%20) işten çıkarma planını açıkladı. Bu karar, şirketin stratejik yeniden yapılanmasının bir parçası olarak görüldü.
• Wicresoft: Microsoft'un satış sonrası destek dış kaynak kullanımını sona erdirme kararı sonrası Çin operasyonlarını durdurdu ve yaklaşık 2.000 çalışanı etkiledi.
• Google: Android, Pixel telefonları ve Chrome tarayıcısını kapsayan platformlar ve cihazlar bölümünde yüzlerce çalışanı işten çıkardı.

Mart 2025: Çeşitli Sektörlerde Yeniden Yapılanma

• Northvolt: İsveçli batarya üreticisi, iflas başvurusundan haftalar sonra 2.800 çalışanını (%62) işten çıkardı.
• Block: Fintech şirketi, iş gücünün yaklaşık %8'ini oluşturan 931 çalışanını işten çıkardı. CEO Jack Dorsey, bunun finansal nedenlerle veya yapay zeka ile işçi değişimi için olmadığını belirtti.
• Siemens: Otomasyon ve elektrikli araç şarjı iş kollarında küresel çapta yaklaşık 5.600 işi azaltma planlarını duyurdu.
• TikTok: Dublin'deki iş gücünün yaklaşık %10'unu oluşturan 300 çalışanını işten çıkaracağını bildirdi.

Şubat 2025: Maliyet Odaklı Stratejiler

• HP: 'Future Now' yeniden yapılanma planının bir parçası olarak 2.000'e kadar işi azaltmayı hedeflediğini açıkladı.
• Autodesk: Küresel iş gücünün %9'unu oluşturan 1.350 çalışanı işten çıkaracağını duyurdu.
• Starbucks: Teknoloji çalışanlarını etkileyen bir yeniden yapılanma çabasıyla 1.100 işi azalttı ve bazı teknoloji işlerini dış kaynaklara aktardı.
• Blue Origin: İş gücünün yaklaşık %10'unu, yani 1.000'den fazla çalışanı etkileyecek işten çıkarmalar gerçekleştirdi.

Ocak 2025: Yılın Başında Yoğun Başlangıç

• Amazon: İletişim departmanında düzinelerce çalışanın işine son verdi.
• Stripe: Sızdırılan bir nota göre 300 kişiyi işten çıkarırken, toplam iş gücünü %17 oranında büyütmeyi planlıyor.
• Meta: 'Düşük performans gösterenleri' hedefleyerek personelinin %5'ini işten çıkaracağını ve 'yoğun bir yıla' hazırlandığını duyurdu.
• SolarEdge Technologies: Küresel çapta 400 çalışanı işten çıkaracağını açıkladı. Bu, şirketin 2024 Ocak ayından bu yana dördüncü işten çıkarma turuydu.

Teknoloji İstihdam Piyasasının Geleceği ve Beklentiler

2025 yılındaki teknoloji işten çıkarmaları, sektörde derinlemesine bir dönüşümün yaşandığını gösteriyor. Yapay zeka, otomasyon ve makroekonomik belirsizlikler, şirketleri daha çevik ve verimli olmaya zorlarken, bu durum maalesef önemli bir insan maliyetiyle geliyor. Özellikle AI odaklı rollere geçiş yapan veya AI araçlarına yatırım yapan şirketlerin, bu dönüşümün bir parçası olarak eski rolleri budadığı görülüyor.

Bu süreçte, teknoloji devlerinin bir yandan işten çıkarmalara gitmesi, diğer yandan ise yapay zeka altyapısına trilyonlarca dolar yatırım yapması dikkat çekicidir. Nvidia CEO'sunun on yılın sonuna kadar bu alana 3 ila 4 trilyon dolar harcama öngörmesi, şirketlerin gelecekteki rekabet avantajı için devasa kaynakları seferber ettiğini gösteriyor. Örneğin, Microsoft'un OpenAI'a yaptığı milyarlarca dolarlık yatırım, Oracle'ın OpenAI ile imzaladığı 300 milyar dolarlık bulut işlem gücü anlaşması ve Meta'nın kendi altyapısına 2028 sonuna kadar 600 milyar dolar harcama planı, bu altyapı savaşının somut göstergeleridir. Bu devasa işlem gücü ihtiyacı, aynı zamanda elektrik şebekeleri üzerinde muazzam bir baskı oluştururken, veri merkezlerinin karbon ayak izinin büyümesi gibi ciddi çevresel maliyetleri de beraberinde getiriyor. Bu durum, teknoloji sektöründe bir yandan iş kayıpları yaşanırken, diğer yandan eşi benzeri görülmemiş bir altyapı ve inovasyon yarışının sürdüğü karmaşık bir tablo ortaya koyuyor.

Bu durum, çalışanlar için sürekli öğrenme ve yeteneklerini geliştirme ihtiyacını vurguluyor. Uzmanlaşmış ve adapte olabilen yetenekler, gelecekteki teknoloji iş gücünün temelini oluşturacak. Sektör, bir yandan inovasyon peşinde koşarken, diğer yandan iş gücünün sosyal ve ekonomik etkilerini de göz önünde bulundurmak zorunda kalacak.

Yapay zekanın potansiyel "entrika" yeteneği gibi etik zorluklar, iş gücünün geleceği ve AI'ya duyulan güvenin sürdürülebilirliği açısından kritik önem taşıyor. OpenAI'ın "Kasıtlı Hizalama" gibi tekniklerle bu riskleri minimize etme çabaları ve yapay zeka güvenliğine yönelik artan yatırımlar, teknolojinin insanlık yararına gelişmesi için atılan adımlar arasında. Ancak, yapay zeka sistemlerine daha karmaşık görevler verdikçe, güvenlik önlemlerinin ve test yeteneklerinin de bu büyümeye paralel olarak gelişmesi kritik bir zorunluluktur. Ayrıca, ChatGPT Go gibi uygun fiyatlı planların yaygınlaşması, şirketlerin gelişmekte olan pazarlardan devasa miktarda veri toplayarak modellerini daha çeşitli ve küresel hale getirme, aynı zamanda kullanıcıları kendi ekosistemlerine kilitleme stratejisi olarak da yorumlanabilir. Bu durum, yapay zekanın yayılımında pazar payı ve veri toplama gibi ticari motivasyonların etik ve güvenlik tartışmalarıyla iç içe geçtiğini göstermektedir.

Sen,Nexus olarak, bu dinamik sürecin sektör üzerindeki uzun vadeli etkilerini yakından izlemeye devam edeceğiz. Teknoloji dünyası, hem büyük potansiyelleri hem de önemli zorlukları barındıran bir değişim çağının ortasında.

Kaynak: TechCrunch - 2025 Teknoloji İşten Çıkarma Listesi