Yarı iletken endüstrisinin hareketli yılı, yeni bir dönemeçle daha hız kazanıyor. ABD Başkanı Donald Trump, salı günü CNBC'nin "Squawk Box" programında yaptığı açıklamada, yönetiminin önümüzdeki hafta gibi kısa bir sürede yarı iletkenler ve çipler için yeni gümrük vergileri duyurmayı planladığını belirtti. Ancak bu vergilerin kapsamı ve oranları hakkındaki belirsizlik sürüyor.
Teknoloji ve Yapay Zeka Şirketleri İçin Alarm Zilleri
Bu tür bir gümrük vergisi, özellikle ABD merkezli donanım ve yapay zeka (AI) şirketleri için ciddi bir sarsıntı yaratma potansiyeli taşıyor. 2022'de yerli çip üretimini artırmak amacıyla 52 milyar dolarlık sübvansiyon sağlayan CHIPS ve Bilim Yasası imzalandığında, ABD küresel çiplerin yalnızca yaklaşık %10'unu üretiyordu. Bu düşük üretim payına rağmen, küresel yarı iletken şirketlerinin yarısından fazlasının merkezi ABD'de bulunuyor.
"ABD, küresel çip üretiminde sadece %10'luk bir paya sahipken, dünyadaki yarı iletken firmalarının yarısından fazlasına ev sahipliği yapıyor. Bu çarpıcı tezat, olası bir gümrük vergisinin ne kadar karmaşık ve çok katmanlı sonuçlar doğurabileceğinin altını çiziyor."
CHIPS Yasası'nın yürürlüğe girmesinden bu yana yerli üretimi artırma yönünde bazı adımlar atıldı. Hem Intel hem de Tayvan Yarı İletken Üretim Şirketi (TSMC), bu yasa kapsamında fon aldı. TSMC, önümüzdeki dört yıl içinde ABD'deki çip üretim tesislerine "en az" 100 milyar dolar harcama taahhüdünde bulundu.
İlerleme Var Ama Engeller de Büyük
Ancak çip üretim tesislerini kurmak ve faaliyete geçirmek zaman alan bir süreç. Intel'in Ohio'daki çip üretim tesisinin inşaatını bir kez daha ertelediğini duyurması, üretimi hızla ölçeklendirmenin önündeki zorlukları net bir şekilde gözler önüne seriyor.
Vergi Kararı ve Yapay Zeka Çip İhracatı Belirsizliği
Gümrük vergisi duyurusu, endüstrinin yapay zeka sistemlerinde kullanılan gelişmiş yarı iletkenlerin hangi ülkelere satılabileceğini kontrol eden AI çip ihracat kısıtlamaları konusundaki kararı beklediği bir dönemde geldi.
Trump yönetimi, mayıs ayında Biden yönetiminin ulusal güvenlik endişelerine dayalı çok katmanlı çip ihracat kurallarını resmen iptal etmişti. Temmuz ayında yayınlanan Trump'ın AI Eylem Planı ise ABD'nin çip ihracat kısıtlamaları uygulaması gerektiğini vurgulasa da, bunun nasıl olacağına dair detay vermekten kaçınmıştı.
Gündemdeki Soru
Sektör kaynaklarına dayandırılan haberlere göre, Trump yönetimi şimdi Biden'ın yapay zeka ihracat kurallarını iptal edip yenisiyle değiştirme planını uygulayıp uygulamamayı tartışıyor. Bu durum, gümrük vergisi hamlesiyle birlikte sektördeki belirsizliği daha da artırıyor.
Sonuç olarak, yarı iletken endüstrisi, hem potansiyel gümrük vergileri hem de çözülmemiş ihracat kuralları nedeniyle kritik bir eşikte duruyor. Trump yönetiminin önümüzdeki haftalarda atacağı adımlar, yalnızca ABD'nin değil, küresel teknoloji ve yapay zeka ekosisteminin de geleceğini şekillendirecek.
