Yapay zeka (YZ) teknolojilerinin geldiği son nokta, dijital içeriğin sınırlarını zorlarken, beraberinde derin etik sorunları da getiriyor. OpenAI’ın Geliştirici Günü (Dev Day) etkinliğinde GPT-5 Pro gibi yüksek doğruluk gerektiren dil modelleriyle birlikte API önizlemesi sunulan son ve gelişmiş video üretim modeli Sora 2’nin kullanıma açılması, kamuoyunda yeni bir tartışmanın fitilini ateşledi. Vefat eden ünlülerin deepfake (derin sahte) videolarının üretilmesi ve bunların mirası üzerindeki yıkıcı etkisi, bu tartışmanın merkezinde yer alıyor. Bu kritik model ve diğer önemli API güncellemeleri hakkında detaylı bilgi için OpenAI GPT-5 Pro, Sora 2 API güncellemeleri ve Geliştirici Dev Day duyuruları içeriğimizi inceleyebilirsiniz.
Bu tartışmanın merkezinde, usta aktör Robin Williams'ın kızı Zelda Williams yer alıyor. Zelda Williams, sosyal medya hesabından yaptığı yürek burkan paylaşımda, babasının hayranlarına seslenerek yapay zeka tarafından oluşturulmuş videoları kendisine göndermeyi durdurmalarını talep etti. Williams, bu videoların babasının isteyeceği bir şey olmadığını vurgulayarak, bu davranışın hem kendisine hem de babasının hatırasına karşı saygısızlık olduğunu belirtti.
“Lütfen, bana Babamın AI videolarını göndermeyi bırakın. Bunu görmek isteyeceğime ya da anlayışla karşılayacağıma inanmayı bırakın. Ne isterim ne de anlayabilirim. Biraz olsun sağduyunuz varsa, bunu ona, bana ve hatta herkese yapmayı tamamen kesin. Bu aptalca, zaman ve enerji kaybı ve inanın bana, O'nun isteyeceği şey bu DEĞİLDİ.” - Zelda Williams.
Anahtar Sorun: Yaşayanlar ve Ölüler Arasındaki Yasal Boşluk
OpenAI Sora’nın kullanım koşulları, yaşayan kişilerin deepfake videolarının izinsiz oluşturulmasına katı sınırlar getiriyor (ancak 'kamera karşısına çıkma' izniyle arkadaşlarınızın videolarını üretebilirsiniz). Ancak bu kurallar, vefat edenler için geçerli değil. Hukuki literatürde, ölen bir kişiye iftira atmanın yasa dışı olmadığı (You can’t libel the dead) yönündeki genel kabul, YZ platformlarına bu alanda geniş bir serbestlik tanıyor. Bu durum, Richard Nixon, John Lennon, Martin Luther King Jr. gibi tarihi figürlerin yanı sıra Bob Ross ve Robin Williams gibi yakın dönem ünlülerin yapay zeka tarafından üretilmiş videolarının uygulamayı hızla doldurmasına neden oldu.
OpenAI’ın Çizgisi Nerede Başlıyor ve Bitiyor?
Sora 2’nin vefat eden figürlere yönelik politikasındaki tutarsızlık dikkat çekiyor. Örneğin, TechCrunch’ın testlerine göre, 2024’te vefat eden eski Başkan Jimmy Carter veya 2009’da ölen Michael Jackson’ın deepfake’leri üretilemezken, 2014’te hayatını kaybeden Robin Williams’ın görselleri ile videolar oluşturulabiliyor. OpenAI, bu seçici kısıtlamaların nedenini açıklamadı ve konuya ilişkin yorum taleplerine cevap vermedi.
Bu durum, ölen kişilerin dijital olarak temsil edilme biçimi üzerinde hiçbir söz hakkı olmaması gerçeğini daha da vahim hale getiriyor. Hayattayken bir kişi, 'kamera karşısına çıkma' özelliği aracılığıyla kendisinin nasıl görüneceğine dair talimatlar belirleyebilirken, vefat eden bir ünlünün mirası tamamen kontrolsüz kalıyor.
Deepfake teknolojisinin etik ikilemleri sadece vefat eden sanatçıların mirasıyla sınırlı kalmıyor. Popüler kültürün en büyük isimlerinden Taylor Swift'in yeni albüm tanıtımı için Google ile ortaklaşa yürüttüğü kampanyada kullanılan bazı ipucu videolarının yapay zeka ile üretildiği iddiaları, sanatçıların kendi eserlerinde YZ kullanımına dair geçmişteki anti-YZ duruşlarıyla çelişki yaratması açısından büyük tartışma yarattı. Bu tür olaylar, teknoloji devlerinin rekabette öne geçmek amacıyla (Google'ın kendi video üretim modeli Veo 3'ü tanıtmak gibi) büyük isimlerle çalışırken dahi şeffaflık sağlaması gerekliliğini ortaya koyuyor. Konuyla ilgili detaylı bilgiye Taylor Swift'in Google yapay zeka videosu iddiaları ve hayranların tepkisi içeriğimizden ulaşabilirsiniz.
Bu etik tartışmalar, yaşamını içerik üreticiliğiyle sürdüren milyonlarca kişiyi de derinden etkiliyor. Dünya çapında 600 milyondan fazla takipçisiyle en etkili içerik üreticilerinden biri olan MrBeast (Jimmy Donaldson), yapay zekanın video sektörüne getirdiği varoluşsal tehditlere karşı sert uyarılarda bulundu ve AI tarafından üretilen videoların küçük ölçekli içerik üreticilerini ekonomik olarak nasıl zorlayacağını sorguladı. Donaldson, bu dönemi “korkutucu zamanlar” olarak nitelendirerek, sektördeki liderlerin dahi YZ'nin hızına yetişmekte zorlandığını ortaya koydu. MrBeast'in bu konudaki detaylı endişeleri ve yapay zeka içerik üreticilerini nasıl tehdit ettiğine dair bilgi için MrBeast'in Yapay Zeka İçerik Üreticilerini Tehdit Etmesi içeriğimizi inceleyebilirsiniz.
Etik Sorumluluk Hukuki Boşluğu Doldurmalı mı?
Zelda Williams’ın belirttiği gibi, gerçek kişilerin miraslarının “onlara biraz benzemek ve ses çıkarmak yeterli” seviyesine indirgenerek “korkunç TikTok yemi” haline getirilmesi, etik bir felaket yaratıyor. Hukuki içtihatlar, bir şirketin vefat eden birinin itibarını zedelemekten sorumlu tutulmayacağını gösterse de, teknoloji şirketlerinin etik sorumluluğu hukuki gerekliliklerin ötesine geçmelidir.
Eleştirmenler, OpenAI’ı bu tür hassas konularda “hızlı ve gevşek” bir yaklaşım sergilemekle suçluyor. Daha önce, telif hakkıyla korunan karakterlerin (Peter Griffin, Pikachu) deepfake’lerinin oluşturulmasında yaşanan sorunlar ve CEO Sam Altman’ın başlangıçta fikri mülkiyet sahiplerinin açıkça vazgeçmesi gerektiğini öne sürmesi (daha sonra bu pozisyondan geri adım atıldı), bu eleştirilerin temelini oluşturuyor.
Tehlikeli Bir Emsal Oluşturuluyor
Sora gibi son derece gerçekçi sonuçlar üretebilen bir model, bugüne kadar halka açık en tehlikeli deepfake aracı olabilir. Sora 2, sadece görsel gerçekçilikte değil; aynı zamanda videolara eşlik eden senkronize ses manzaraları, ortam sesleri ve görselle uyumlu efektler sunarak gerçekçilik seviyesini daha da yükseltmiştir. Diğer YZ platformları henüz Sora’nın gerçekçiliğine ulaşamasa da, bazılarının koruma önlemleri daha azdır (xAI gibi), bu da yaşayan kişilerin pornografik deepfake’lerinin bile oluşturulmasına olanak tanır. Eğer teknoloji devleri, vefat etmiş ya da hayatta olan gerçek kişilere, kişisel oyuncaklarımız gibi davranılmasına izin veren bir emsal oluşturursa, bu durum dijital etiğin geleceği için korkutucu bir manzara çizecektir. Mirasın ve şahsiyetin korunması, sadece yasal maddelerle değil, güçlü etik koruma duvarlarıyla sağlanmalıdır.
Kaynak
Bu haber içeriği, deepfake teknolojisinin vefat eden ünlüler üzerindeki etik etkilerini inceleyen TechCrunch makalesi baz alınarak oluşturulmuştur.
