Küresel iklim değişikliği ve deniz seviyelerindeki yükseliş, dünya genelinde kıyı şehirleri için varoluşsal bir tehdit oluşturuyor. ABD'nin San Francisco Körfezi'nin hemen kuzeyinde yer alan San Rafael şehri, bu tehlikenin somut bir örneği olarak öne çıkıyor. Şehrin bazı bölgeleri, özellikle Kanal Bölgesi (Canal District), yılda yaklaşık yarım inç batarak, deniz seviyesi yükselmesine karşı daha savunmasız hale geliyor.
San Rafael'deki bu çöküş (subsidence), bazı mahallelerin toplamda üç fit (yaklaşık 90 cm) batmasına neden oldu. Ancak sorun San Rafael ile sınırlı değil; 2050 yılına kadar dünya genelinde 300 milyon insanın rutin sel riskine gireceği tahmin ediliyor. Bu devasa tehdide karşı geleneksel çözüm olan devasa deniz duvarlarının inşa maliyetleri ise sadece ABD'de 400 milyar doları aşabilir.
Milyarlık Duvarlara Karşı Yenilikçi Alternatif: Terranova
Geleneksel, pahalı ve çoğu zaman şehircilik estetiğini bozan deniz duvarlarına alternatif olarak Terranova adında yeni bir startup, radikal bir çözüm öneriyor: Şehri yükseltmek.
Terranova, şehirlerin tarihsel çökmesini ortadan kaldırmak ve sel riskini önlemek amacıyla, özel tasarlanmış robotlar kullanarak yer altına ahşap atıklarından oluşan bir bulamaç (slurry) enjekte etmeyi hedefliyor. Şirketin kurucu ortağı ve CEO'su Laurence Allen, TechCrunch'a yaptığı açıklamada, San Rafael'in Kanal Bölgesi’nin hali hazırda deniz seviyesinin oldukça altında olduğunu belirtti. Allen, şehir yönetiminin bütçesini aşan (500 milyon ila 900 milyon dolar arası) deniz duvarı projelerine kıyasla, kendi çözümlerinin çok daha düşük maliyetli olduğunu vurguluyor.
- Geleneksel Çözüm (Deniz Duvarları): San Rafael için maliyet tahmini 500 milyon dolar ile 900 milyon dolar arasında.
- Terranova Çözümü (Yükseltme): 240 dönümlük bir alanı dört fit (1.2 metre) kaldırmak için teklif edilen maliyet 92 milyon dolar.
Terranova, projenin maliyetinin çok düşük olmasının yanı sıra, yer altında kalan ıslak ahşap malzemeden dolayı karbon kredisi satarak ek gelir elde edebileceğini de belirtiyor. Şirket kısa süre önce Congruent Ventures liderliğindeki tohum yatırım turunda 7 milyon dolar fon topladı ve değerlemesi 25.1 milyon dolara ulaştı.
Robotik Yüzey Şekillendirme Nasıl Çalışıyor?
Yer altından dolgu enjekte ederek arazi kaldırma yöntemi yeni olmasa da, Terranova bu süreci ucuz ve verimli hale getiren iki temel yenilik sunuyor:
- Malzeme: Atık ahşap, ucuz ve kolay temin edilebilen bir kaynak. Bu malzeme, Terranova’nın sır olarak sakladığı ek maddelerle karıştırılarak bulamaç haline getiriliyor.
- Robotik Enjeksiyon: Paletli robotlar, çalışma alanında otonom olarak hareket ediyor. Bu cihazlar, yaklaşık 40 ila 60 fit (12-18 metre) derinliğe kadar sondaj kuyuları açarak ahşap bulamacını hassas bir şekilde yerin altına pompalıyor.
Yazılım ve Yapay Zeka Desteği
Tüm bu süreç, Terranova'nın geliştirdiği özel bir yazılımla yönetiliyor. Şirket, California eyaletindeki su kuyusu inşaatları sırasında elde edilen verilerle birleştirilmiş halka açık coğrafi bilgileri kullanarak yer altının detaylı bir modelini oluşturuyor. Enjeksiyon desenleri, bu verileri kullanan bir genetik algoritma tarafından belirleniyor.
Şehir plancıları, bu sistemi adeta bir SimCity benzeri arayüzle sanal ortamda şekillendirebiliyor ve kesinleşen planlar robotlara enjeksiyon noktalarını ve miktarlarını iletiyor. Güvenlik önlemi olarak insan operatörler sahada kalmaya devam ediyor.
Terranova CEO'su Allen, "San Rafael'liyim, orada doğup büyüdüm. Gerçekten şehri kurtarmak istiyorum," diyerek kişisel motivasyonunu da dile getiriyor.
Eleştirel Bakış: Deprem Riski Tartışmaları
Her ne kadar maliyet etkin bir çözüm olsa da, yer altına büyük hacimlerde malzeme enjekte etme fikri bazı uzmanlar arasında endişelere yol açmıştır. Özellikle San Francisco Körfez Bölgesi gibi yüksek sismik aktiviteye sahip bir alanda, sıkıştırılmış ahşap bulamacının yer hareketlerini (deprem şoklarını) şiddetlendirip şiddetlendirmediği sorusu gündeme gelmektedir.
Laurence Allen, bu eleştirilere yanıt olarak, önerilen diğer alternatiflerin (örneğin dev setler veya deniz duvarları) de kendi risklerini taşıdığını belirtiyor. Allen, 'bulamaç yönteminin' depremler konusunda deniz duvarlarına veya setlere kıyasla daha faydalı olacağını düşündüklerini ifade ediyor. Şirket, bir yılı aşkın süredir pilot sahalarda hem robotları hem de yazılımları test etmeye devam ediyor.
Terranova'nın uzun vadeli hedefi sadece şehirleri kurtarmak değil; bataklıklar gibi çökme veya deniz seviyesi yükselmesi nedeniyle kaybolan diğer doğal alanları restore etmek için de bu süreci kullanmak. Şirket, projelerden elde edilen geliri müteahhitlerle bölüşerek gelir modeli oluşturmayı planlıyor.
Kaynak
Bu haberin hazırlanmasında TechCrunch'ın Terranova'nın robotik yer yüzeyi yükseltme planına dair özel haberi temel alınmıştır.
