Yapay zeka (YZ) kodlama dünyasında bazı girişimler hızla devasa değerlemelere ulaşırken, Replit’in 3 milyar dolarlık bir değere ulaşma yolculuğu tam anlamıyla bir ‘direniş’ hikayesi oldu. Bu ortamda, geliştiricilerin doğal dille istedikleri uygulamayı tarif ettiği, yapay zeka ajanlarının ise kodu yazdığı 'Vibe Kodlama' trendi hızla yükselmektedir. Kurumsal yazılım devi Salesforce da Agentforce Vibes aracı ile bu otonom kodlama alanına güçlü bir giriş yapmıştır. CEO Amjad Masad’ın 2009 yılından beri programlamayı demokratikleştirme vizyonu, sayısız başarısız iş modeli, yıllarca aynı ciroda takılı kalma ve geçtiğimiz yıl personelin yarısını işten çıkarmak zorunda kalma gibi zorluklarla doluydu.
Ancak geçtiğimiz ay, Bay Area merkezli şirket, Prysm Capital liderliğinde 250 milyon dolarlık dev bir yatırım turunu tamamladı ve 2023’teki değerlemesini neredeyse üç katına çıkararak 3 milyar dolara ulaştı. Bu sıçrama, Replit'in son bir yılda yıllıklandırılmış gelirini (ARR) sadece 2.8 milyon dolardan 150 milyon doların üzerine çıkarmasıyla gerçekleşti. Bu, Masad için sadece finansal bir başarı değil, 16 yıllık bir saplantının gerçekleşmesi anlamına geliyor.
Acı Veren Başlangıç ve Dönüm Noktası
Filistin-Ürdün kökenli Masad, kariyerine 2009’da ilk çevrimiçi kodlama deneyimini inşa ederek başladı ve Codecademy’de erken dönem mühendis olarak çalışarak çevrimiçi eğitim (MOOC) devriminin fitilini ateşledi. Replit, 2016 yılında kurulmasına rağmen, sekiz yıl boyunca doğru pazar/ürün uyumunu bulmakta zorlandı. Masad, şirketin yıllık yinelenen gelirinin (ARR) 2021'de ulaştığı 2.8 milyon dolar seviyesinde dört beş yıl boyunca takılı kaldığını belirtiyor.
Okullara satış yapmayı denediler ve Google Docs benzeri ‘çok oyunculu kodlama’ için sofistike bulut geliştirme ortamları inşa ettiler. Ancak teknik başarılar gelir tablosuna yansımıyordu. Geçen yıl 130 çalışana ulaşan ve hızla nakit yakan şirket, yüzde 50’lik personel azaltımına gitmek zorunda kaldı. Bu, Masad’ın tabiriyle işin artık sürdürülebilir olmaması nedeniyle alınmış zorlu bir karardı. Bu bağlamda, günümüzün sıkılaşan risk sermayesi ortamında, bazı yeni nesil startup'lar kritik operasyonel maliyetleri (satış, faturalama, müşteri desteği) ilk günden itibaren yapay zeka ajanlarına devrederek, insan kaynakları maliyetlerini minimuma indirme ve bu tür zorlu personel azaltımlarından kaçınma yolunu tercih etmektedir.
Replit Agent ile Radikal Bir Pazar Değişikliği
Büyük atılım geçen sonbaharda geldi: Replit, sadece kod yazmakla kalmayıp aynı zamanda hata ayıklama, dağıtım yapma ve veritabanı sağlama gibi görevleri üstlenebilen Replit Agent’ı piyasaya sürdü. Bu tür otonom yapay zeka ajanlarının yükselişi, Salesforce’un kurumsal alanda Agentforce Vibes’ı piyasaya sürmesiyle de görülmektedir; ancak kurumsal araçlar, Replit'in genel erişilebilirliğinin aksine, genellikle şirketin mevcut yazılım ekosistemine entegrasyonu, uçtan uca kurumsal güvenlik ve yönetim kontrollerini önceliklendirir.
Bundan kısa bir süre sonra, Replit Ocak ayında çekirdek pazarını terk ettiğini duyurdu. Geleneksel profesyonel geliştiricilere hizmet veren araç pazarında (Cursor, GitHub Copilot gibi rakiplerin yoğun olduğu yer) rekabet etmek yerine, şirket odağını beyaz yakalı, teknik bilgisi olmayan çalışanlara kaydırdı. Amaç artık sadece kodlamayı erişilebilir kılmak değil, genel teknik bilinci artırmaktır.
Bu tür köklü dönüşümler ve YZ’nin genel teknoloji ekosistemindeki merkezi rolü, sektörün en büyük etkinliklerinde de ana gündemi belirliyor. Örneğin, San Francisco'da düzenlenecek olan TechCrunch Disrupt 2025 etkinliği, YZ'nin sadece kodlamada değil, aynı zamanda film, animasyon ve medya üretimindeki yaratıcılıkla kesişim noktasını derinlemesine inceleyecek. TwelveLabs, Wonder Dynamics ve Pocket Entertainment gibi öncü şirketlerin liderlerinin katılımıyla, algoritmaların sanatçılarla nasıl yeni bir ortak yaratıcı haline geldiği masaya yatırılacak. Yapay zekanın yaratıcılığın yeni ortağı haline gelmesi ve TechCrunch Disrupt 2025’in bu konuya nasıl yaklaştığı hakkında daha fazla bilgi edinmek için yapay zeka yaratıcılığın yeni ortakları TechCrunch Disrupt 2025 makalemizi inceleyebilirsiniz.
Replit’in bu radikal değerleme sıçraması ve stratejik pazar kayması, küresel risk sermayesi piyasalarının ‘büyüme pahasına kârlılık’ yerine artık ‘sürdürülebilir kârlılık’ ve erken çıkış planlaması beklediği bir döneme denk gelmektedir. Kurucuların, şirketin ölçeklenmeye başladığı an itibarıyla bir halka arz (IPO) veya cazip bir satın alma için hazırlık yapması günümüzün en kritik stratejik adımı haline gelmiştir. Startup'ların güncel çıkış stratejileri ve IPO hazırlıkları hakkında daha fazla bilgi için startup çıkış stratejileri ve IPO hazırlığı hakkındaki içeriğimize göz atabilirsiniz.
