Yapay zeka destekli arama motoru girişimi Perplexity, aldığı devasa yatırımlarla teknoloji dünyasının gündemine oturdu. Şirket, kullanıcı sorgularına sohbet tabanlı yanıtlar sunarak Google'ın geleneksel arama modeline meydan okurken, son olarak 200 milyon dolarlık yeni bir sermaye artırımıyla değerlemesini 20 milyar dolara yükseltti.
The Information'ın raporuna göre gerçekleşen bu son finansman turu, şirketin sadece iki ay önce Bloomberg'in bildirdiğine göre 18 milyar dolar değerleme üzerinden aldığı 100 milyon dolarlık yatırımın hemen ardından geldi. Bu hızlı büyüme, yapay zeka sektöründeki hareketliliğin ve Perplexity'ye duyulan güvenin bir göstergesi olarak yorumlanıyor. Nitekim bu hareketlilik sadece yeni oyuncuların yükselişiyle sınırlı kalmayıp, mevcut teknoloji devlerinin de stratejilerini gözden geçirmesine neden oluyor. Bu kapsamda, Google'ın eski güvenlik liderleri Cy Khormaee ve Ryan Luo tarafından kurulan AegisAI adlı girişim, yapay zeka destekli e-posta tehditlerine karşı otonom yapay zeka ajanları geliştirerek 13 milyon dolarlık tohum yatırım topladı. Bu durum, yapay zeka pazarının sadece rekabetin yoğunlaştığı bir alan olmakla kalmayıp, aynı zamanda yeni güvenlik tehditlerine karşı inovasyonun da hız kazandığını gösteriyor. Örneğin, yazılım devi Microsoft, uzun süredir stratejik ortağı olan OpenAI'ye olan özel bağımlılığını sona erdirerek Office 365 paketindeki Word, Excel, PowerPoint ve Outlook gibi temel uygulamalarda OpenAI'nin en büyük rakiplerinden biri olan Anthropic'in yapay zeka modellerini kullanmak için bir anlaşma imzaladı. Bu hamle, yapay zeka pazarındaki rekabetin ne denli kızıştığını ve tek bir oyuncuya bağlı kalma devrinin sona erdiğini gösteriyor. Microsoft'un OpenAI bağımlılığını bitirme hamlesi ve Anthropic ile yaptığı anlaşma hakkında daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Yapay zeka sektöründeki bu yoğun hareketlilik ve dönüşüm, aynı zamanda yapay zeka modellerinin eğitildiği verilerin telif hakları gibi temel ve acil sorunları da gündeme getiriyor. Anthropic'in 1.5 milyar dolarlık telif hakkı anlaşması ve Midjourney'in Superman görselleri üretmesi nedeniyle açılan davalar gibi örnekler, sektördeki veri lisanslama boşluğunun ne denli büyük olduğunu gözler önüne seriyor ve bazı uzmanlar tarafından potansiyel bir "telif hakkı davaları çığı" olarak yorumlanıyor. Bu soruna çözüm bulmak amacıyla, internetin ilk ve en önemli standartlarından RSS'in yaratıcılarından Eckart Walther liderliğindeki bir grup teknoloji uzmanı ve web yayıncısı, yapay zeka şirketlerinin büyük ölçekte veri lisanslamasını mümkün kılacak Real Simple Licensing (RSL) protokolünü hayata geçirdi. RSL, hem teknik (RSL Protokolü) hem de hukuki (RSL Kolektifi) boyutlarıyla ölçeklenebilir, makine okunabilir lisanslama anlaşmaları oluşturmayı hedefliyor ve şimdiden Reddit, Quora ve Yahoo gibi önde gelen web yayıncılarından destek almış durumda. Bu, yapay zeka ekosisteminin sadece rekabetle değil, aynı zamanda etik ve hukuki altyapının güçlendirilmesiyle de şekillendiğini gösteriyor. Yapay zeka veri lisanslama sorununa kapsamlı bir çözüm sunan RSL protokolü hakkında daha fazla bilgi için tıklayın.
Hız Kesmeyen Yükseliş: Yatırım ve Değerleme Detayları
Üç yıl önce kurulan Perplexity, o günden bu yana kaydettiği ilerlemeyle dikkat çekiyor. PitchBook verilerine göre şirketin toplam aldığı yatırım miktarı 1.5 milyar dolara ulaştı. İşte Perplexity'nin son dönemdeki finansman turu detayları:
| Yatırım Tarihi | Yatırım Miktarı | Değerleme | Lider Yatırımcı (Biliniyorsa) | Kaynak |
|---|---|---|---|---|
| Son Yatırım | 200 milyon dolar | 20 milyar dolar | Belirsiz | The Information |
| Temmuz 2025 | 100 milyon dolar | 18 milyar dolar | Accel (önceki turun uzantısı) | Bloomberg |
| Erken 2025 (Önceki Tur) | 500 milyon dolar | 14 milyar dolar | Accel | Bloomberg |
| Toplam Fonlama (3 yılda) | 1.5 milyar dolar | N/A | Çeşitli | PitchBook |
Şirkete yakın bir kaynağa göre Perplexity'nin yıllık tekrarlayan gelirinin (ARR) 200 milyon dolara yaklaştığı belirtiliyor. Geçen ay ise Perplexity'nin iletişimden sorumlu başkanı Business Insider'a yaptığı açıklamada, ARR'nin 150 milyon doları aştığını ifade etmişti. Bu rakamlar, şirketin gelir tablolarında da hızla büyüdüğünü gösteriyor.
Google'a Meydan Okuma ve Chrome Teklifi
Perplexity'nin bu hızlı fonlama ve büyümesi, şirketin kendini Google'ın arama pazarındaki mutlak egemenliğine bir meydan okuyucu olarak konumlandırmasıyla aynı döneme denk geliyor. Ağustos ayında Perplexity, Google'ın Chrome tarayıcısını 34.5 milyar dolara satın alma teklifinde bulunarak büyük bir çıkış yapmıştı. Bu teklif, ABD Adalet Bakanlığı'nın Google'ın rekabeti kısıtlayıcı davrandığı iddiaları üzerine şirketin web tarayıcısını satmasını önermesinin ardından gelmişti.
Ancak, bu ayın başlarında federal bir yargıcın Google'ın arama işini bölmek zorunda kalmayacağına hükmetmesi, arama devinin Chrome'u elinde tutmasına olanak sağladı. Bu durum, Perplexity'nin stratejik hamlelerine rağmen Google'ın mevcut pazar gücünü koruduğunu gösteriyor.
Hızlı Değerlemenin Perde Arkası ve Eleştirel Bakış
Perplexity'nin sadece aylar içinde değerlemesini 14 milyar dolardan 20 milyar dolara çıkarması, yapay zeka sektöründeki aşırı iyimserliği ve potansiyel 'balon' tartışmalarını yeniden alevlendiriyor. Bir şirketin yıllık gelirinin (ARR) 200 milyon dolara yaklaşırken, değerlemesinin bunun 100 katı olması, yatırımcıların gelecekteki büyüme potansiyeline yönelik çok yüksek beklentilere sahip olduğunu gösteriyor. Bu denli hızlı bir değerleme artışı, piyasada ciddi bir düzeltme riskini de beraberinde getirebilir. Yatırımcılar, Google gibi köklü bir devle rekabetin uzun soluklu ve maliyetli olabileceği gerçeğini göz ardı etmemeli.
Öte yandan, Perplexity'nin sohbet tabanlı arama yaklaşımı, geleneksel bağlantı tabanlı aramalardan sıkılan veya daha hızlı, özetlenmiş bilgi arayan modern kullanıcılar için cazip olabilir. Ancak bu yenilik, Google'ın sürekli güncellenen ve adapte olan arama algoritmaları ve geniş ekosistemi karşısında ne kadar sürdürülebilir olacak? Google'ın arama motoru, Gmail, Haritalar, YouTube gibi ürünleriyle entegre devasa bir kullanıcı tabanına sahip olması, Perplexity gibi yeni oyuncular için aşılması zor bir engel teşkil ediyor. Yapay zeka arama pazarının henüz başlangıç aşamasında olduğu düşünülürse, rekabetin önümüzdeki yıllarda daha da kızışması bekleniyor.
Gelecek Beklentileri ve Sektöre Etkisi
Perplexity'nin aldığı bu yeni yatırımlar, yapay zekanın arama motoru pazarını dönüştürme potansiyelini bir kez daha gözler önüne seriyor. Şirketin amacı, kullanıcıların sorularına doğrudan ve özetlenmiş yanıtlar sunarak bilgiye erişimi daha verimli hale getirmek. Bu model, özellikle karmaşık veya niş konularda hızlı bilgi arayan kullanıcılar için oldukça değerli olabilir.
Ancak, Google'ın yıllardır süregelen pazar liderliğini ve antitröst davalarına rağmen elde ettiği zaferleri göz önüne aldığımızda, Perplexity'nin yolu zorlu olacak. Yine de, Perplexity gibi yenilikçi şirketlerin varlığı, Google'ı sürekli olarak kendini geliştirmeye ve yenilikler sunmaya iten önemli bir faktör olarak kabul edilebilir.
Kaynak: Perplexity'nin 20 Milyar Dolarlık Değerlemesiyle İlgili Detaylar İçin TechCrunch Haberi
