Son yıllarda, yapay zeka ve robotik alanındaki ilerlemelerle birlikte, insan formuna sahip robotlara (humanoidler) yapılan yatırımlar milyarlarca dolara ulaştı. Figure gibi startup'lar, büyük risk sermayesi fonlarından devasa destekler alırken, sektördeki kıdemli isimler bu hızlı yükselişe şüpheyle yaklaşıyor. iRobot'un kurucusu ve ünlü robot bilimci Rodney Brooks, bu durumu bir yatırım balonu olarak nitelendirerek dikkatleri üzerine çekti.
Ancak, bu temkinli bakış açısı, yapay zekanın temelini oluşturan yazılım ve dil modellerine yapılan yatırımların hızını kesmiyor. Örneğin, geçen yıl kurulan ve eski Google DeepMind çalışanları tarafından yönetilen Reflection AI, yalnızca yedi ayda değerlemesini 15 kat artırarak 8 milyar dolara ulaştı ve yeni turda 2 milyar dolar yatırım topladı. Bu devasa finansman, Nvidia ve Sequoia gibi büyük yatırımcıların desteğiyle, şirketi Batı merkezli açık kaynaklı yapay zeka alanında OpenAI ve Anthropic gibi kapalı laboratuvarlara meydan okuyan kritik bir oyuncu olarak konumlandırdı. Yapay zeka ekosistemindeki bu büyük finansman hareketleri ve Reflection AI'ın açık kaynak yapay zekaya getirdiği iddialı vizyon hakkında daha fazla detayı Reflection AI: 8 Milyar Dolar Değerleme ile 2 Milyar Dolar Yatırım Aldı haberimizde bulabilirsiniz.
Brooks, yakın zamanda yayımladığı bir makalede, ne kadar para akıtılırsa akıtılsın, mevcut insanoid robotların kritik bir yetenekten yoksun olduğunu savunuyor: el becerisi (dexterity). Brooks'a göre, ince motor hareketleri öğrenemeyen bu robotlar, pratikte büyük ölçüde kullanışsız kalacaklar. Bu sert çıkış, sektöre devasa yatırım yapan risk sermayedarlarını şaşırtabilir, ancak robotik odaklı birçok VC ve AI bilimcisi, Brooks'un görüşlerine katılıyor.
Uzmanlar Neden Şüpheli? Güvenlik ve Uygulama Alanları
Robotik odaklı risk sermayesi şirketi Cybernetix Ventures'ın ortağı Fady Saad, humanoid robotlar için uzaya insan astronotların yerine gönderilmek gibi spesifik ve niş roller dışında geniş bir pazar görmediğini belirtiyor. Saad, teknolojiyi yakından takip etmeyenlerin mevcut ilerlemeden etkilenmesine rağmen, gerçek kullanım senaryoları ve gelir potansiyeli konusunda temkinli yaklaştıklarını ifade ediyor.
Saad'ın en büyük endişelerinden biri güvenlik. İnsanoid robotların fabrikalarda veya endüstriyel tesislerde insanlarla yakın çalışması risk taşırken, robotların evlere girmesi hedefine ulaşıldığında bu endişeler katlanarak artıyor. “Eğer bu şey evcil hayvanların veya çocukların üzerine düşerse, onlara zarar verir. Peki ya hacklenirse? Ya gece kontrolden çıkıp etrafı kırmaya başlarsa?” diye soran Saad, sektörün bu büyük engellere yeterince dikkat etmediğini vurguluyor.
Zaman Çizelgesi Belirsizliği ve Kendini Sürüş Benzerliği
Değer Katma: VC'ler İçin Kritik Bir Sorun
Robotların piyasaya sürülme zaman çizelgesi, yatırım fonlarının sermayeyi yatırımcılara geri döndürme döngüleri (fund lifecycles) nedeniyle risk sermayedarları için hayati önem taşıyor. Nvidia'nın AI Araştırma Başkan Yardımcısı Sanja Fidler, insanoidlere olan mevcut ilgiyi, otonom araçların ilk heyecanlı günlerine benzetiyor.
Fidler, “2016 ve 2017'de kendini süren arabalar somut geliyordu, değil mi? Yine de tam ölçeklenmeleri yıllar sürdü ve hala hiçbiri tam otonomiyi tüm dünyaya yaymayı başaramadı. Bu teknoloji zor, gerçekten zor,” diyerek humanoidlerin yaygınlaşmasının da uzun ve belirsiz bir süreç olacağını işaret ediyor. Nvidia Baş Bilimcisi Bill Dally de bu görüşü destekliyor; bu durum, Nvidia'nın bu altyapıya büyük yatırım yapmasına rağmen dikkat çekici bir dengeyi temsil ediyor.
Mevcut Zorluklar: Tesla Optimus ve Figure Örnekleri
Piyasada şimdiden zorluklarla karşılaşan şirketler, uzmanların endişelerini doğrular nitelikte. Tesla, 2021 yılında Optimus humanoid robotunu duyurdu ve 2023’te piyasaya süreceğini iddia etti. Ancak bu gerçekleşmedi. 2024’teki 'We, Robot' etkinliğinde tanıtılan botların bile büyük ölçüde sahne arkasındaki insanlar tarafından kontrol edildiği ortaya çıktı. Tesla, robotları 2026'da satmaya başlayacağını iddia etse de, bu gecikmeler teknolojinin karmaşıklığını gösteriyor.
Eylül ayındaki fon toplama turunda 3,9 milyar dolar değerlemeye ulaşan robotik startup'ı Figure da, sahada ne kadar robot konuşlandırdığı konusunda şüphelerle karşılaşıyor. Eclipse ortağı Seth Winterroth, yazılım geliştirmenin humanoidler gibi 60'tan fazla serbestlik derecesine sahip karmaşık sistemler için ne kadar zor olduğunu vurguluyor ve sağlam iş modelleri oluşturmak için henüz çok erken olduğunu belirtiyor.
Peki, Olumlu Gelişmeler Neler?
Tüm bu eleştiriler, humanoidlerin gelecekte bir pazarı olmayacağı anlamına gelmiyor. Rodney Brooks bile gelecekte bu robotların var olacağından şüphe duymuyor, ancak piyasanın hayal ettiği insan formunun aksine, tekerlekli ve insan dışı özelliklere sahip olabileceklerini ve bunun on yıldan fazla süreceğini öngörüyor.
Brooks'un şüpheli yaklaştığı el becerisi teknolojileri üzerinde çalışan girişimler de mevcut. Y Combinator destekli Proception ve robotlara dokunma hissi eklemeye yardımcı kitler üreten Loomia gibi şirketler, bu teknik zorlukları aşmaya çalışıyor. Öte yandan, kısa vadede pazar ilgisi yüksek. K-Scale Labs, humanoid robotu için ilk beş günde 100'den fazla ön sipariş alırken; Hugging Face’in masaüstü sürümü Reachy Mini, sadece beş gün içinde 1 milyon dolarlık satış yaptı. Bu örnekler, talep ve geliştirme çabalarının devam ettiğini gösteriyor.
Ancak, humanoidlerin aksine, ticari olarak odaklanmış otonom robotik çözümler, özellikle teslimat alanında hızla ilerliyor. Yapay zekanın (YZ) mobiliteyi kökten değiştirmesiyle birlikte, Uber'in Ürün Yöneticisi Sachin Kansal ve otonom araç şirketi Nuro'nun kurucu ortağı Dave Ferguson gibi sektör liderleri, YZ destekli akıllı ulaşım sistemlerinin geleceğini ve 'son kilometre' teslimat süreçlerinin bu teknolojiler için nasıl bir kanıt alanı görevi gördüğünü tartışıyor. Örneğin, gıda teslimat devi DoorDash, Serve Robotics ile çok yıllık bir ortaklık kurarak kaldırım teslimat robotlarını Los Angeles başta olmak üzere ABD genelinde kullanmaya başladı. Bu tür robotlar, "son 3 metre" sorununu çözmeye odaklanarak, büyük sermaye yatırımı çeken ve hemen gelir üretebilen somut iş modelleri sunuyor. Uber CPO'su Kansal ve Nuro Kurucu Ortağı Ferguson'un mobilite sektörünün geleceğine dair görüşlerini TechCrunch Disrupt'taki oturum detaylarında okuyabilirsiniz. DoorDash'in bu otonom teslimat hamleleri ve Serve Robotics ile yaptığı iş birliği hakkında daha fazla detayı DoorDash, Serve Robotics ile Otonom Teslimatlarını Başlatıyor haberimizde bulabilirsiniz.
Sonuç olarak, humanoid robotlar alanında büyük bir yatırım ateşi yanıyor olabilir, ancak sektörün önde gelen isimleri bu devrimin henüz emekleme aşamasında olduğunu ve teknik zorluklar, güvenlik endişeleri ve belirsiz zaman çizelgeleri nedeniyle yatırımların karşılığını vermesinin uzun yıllar alabileceği konusunda uyarıyor.
***
Kaynak: TechCrunch - Humanoid Robot Yatırımları Henüz Hazır Değil
