E-ticaret devi Amazon, West Valley, Arizona'da gerçekleşen drone kazasının hemen ardından ticari insansız hava aracı (İHA) teslimat hizmetlerine bu Cuma gününden itibaren yeniden başlama kararı aldı. Şirketin tek ticari operasyon merkezi olan bu bölgede yaşanan olayda, iki Prime Air teslimat dronunun bir vincin koluyla çarpışarak yere düşmesi, hizmetlerin geçici olarak askıya alınmasına neden olmuştu.

Ulusal Ulaştırma Güvenliği Kurulu (NTSB) ve Federal Havacılık İdaresi (FAA) yetkilileri, kazayla ilgili geniş çaplı soruşturmalarını sürdürürken, Amazon'un bu hızlı dönüş kararı, Prime Air programının geleceği açısından önemli bir mesaj taşıyor.

Amazon: “Teknolojide Bir Sorun Yok”

Amazon sözcüsü Terrence Clark, yaptığı açıklamada, şirketin olayla ilgili kendi iç incelemesini tamamladığını ve sonuçların teknolojik sistemlerde veya dronların kendilerinde bir sorun olmadığını gösterdiğini belirtti. Ancak bu çarpışma, drone navigasyon sistemlerinin hareketli ve beklenmedik engelleri algılama yeteneği hakkında ciddi soruları da beraberinde getirdi.

Clark, “Güvenlik en büyük önceliğimizdir. Yine de, vinçler gibi hareket eden engelleri daha iyi izlemek için ‘gelişmiş görsel peyzaj denetimleri’ gibi ek süreçler başlattık” ifadelerini kullandı.

Bu yeni güvenlik protokolleri, Amazon’un ticari operasyonlarını sürdürme konusundaki kararlılığını gösterse de, bazı uzmanlar, dronların karmaşık kent ortamlarında beklenmedik hareketli yapıları (inşaat alanları gibi) otonom olarak ve hatasız bir şekilde tespit etme yeteneğinin henüz tam olgunluğa erişmediği görüşünde. Şirketin attığı adımlar, olayın 'insan hatası' veya 'çevresel faktör' kaynaklı olduğunu işaret etse de, FAA ve NTSB'nin nihai raporları drone teknolojisinin standartlarını belirlemede kritik rol oynayacak.

Prime Air’in Zorlu Yolculuğu ve İddialı Hedefler

Amazon, West Valley, Phoenix’te Kasım 2024’ten bu yana müşterilere 2,25 kilograma (beş pound) kadar olan paketleri Prime Air servisi aracılığıyla ulaştırıyordu. Ancak bu program, yıllar içinde çeşitli zorluklarla karşılaştı.

Şirket, on yılın sonunda yılda 500 milyon paket teslim etme gibi iddialı bir hedefe ulaşmayı amaçlıyor. Bu vizyon, drone teslimatlarının sadece küçük çaplı paketlerle sınırlı kalmayıp, lojistik zincirinin ana bir parçası haline gelmesini gerektiriyor. Bu büyük hedefe ulaşabilmek için Amazon, Teksas'ta (Richardson, San Antonio, Waco) ve ülkenin diğer bölgelerinde (Detroit ve Kansas City) yeni teslimat merkezleri kurmayı planlıyor. Öte yandan, lojistik sektörünün elektrifikasyon ve otomasyon yolculuğu sadece son mil teslimatlarıyla sınırlı değil. İsveç merkezli teknoloji girişimi Einride, elektrikli ağır vasıtalar ve direksiyonu olmayan fütüristik otonom kargo podları ile tedarik zincirini dönüştürmeyi hedeflerken, bu alandaki büyümesini finanse etmek üzere 100 milyon dolarlık taze bir yatırım aldı. Bu tür devasa sermaye akışları, zorlu regülasyon ve teknolojik engellere rağmen, otonom nakliye pazarının genel potansiyelini ve sektörün geleceğe olan inancını gösteriyor. Einride'ın bu önemli otonom nakliye 100 milyon dolar yatırım hamlesine dair detayları inceleyebilirsiniz.

Regülasyonlar ve Soruşturmanın Önemi

Drone teknolojisinin kitlesel ticari kullanıma açılmasında en büyük engel, teknik zorluklardan ziyade düzenleyici otoritelerin (FAA) güvenlik ve hava sahası yönetimi konusundaki endişeleridir. Amazon’un Mayıs 2024’te aldığı, dronların daha uzun mesafelere uçuş yapabilme izni önemli bir adım olsa da, Arizona’da yaşanan son olay, hem NTSB hem de FAA için, otonom hava araçlarının sivil altyapılarla etkileşimini tekrar değerlendirme ihtiyacını ortaya koyuyor.

Bu regülasyon ve güvenlik zorlukları sadece hava teslimatları ile sınırlı değil. Otonom karayolu araçlarının ticarileşme süreci de benzer mevzuatsal engellerle mücadele ediyor. Örneğin, otonom araç teknolojilerinin öncüsü Waymo, dünyanın en yoğun ve karmaşık trafik ortamlarından biri olan New York City’de robotaksi test iznini 2025 yılının sonuna kadar uzatmayı başardı. Ancak, tam otonom ticari hizmet sunabilmesi için Waymo araçlarının New York’ta hala insan güvenlik operatörü denetiminde test edilmesi gerekiyor, zira şehirde tamamen sürücüsüz operasyonlara izin veren bir mevzuat yapısı henüz bulunmamaktadır. Waymo’nun New York’taki bu kritik ilerlemesi hakkında daha fazla bilgi için Waymo New York robotaksi test izni uzatma haberini okuyabilirsiniz.

Federal kurumların soruşturması, yalnızca kazanın nedenini belirlemekle kalmayacak, aynı zamanda Amazon’un iddia ettiği “gelişmiş görsel denetimler” gibi güvenlik önlemlerinin gelecekteki ticari İHA operasyonları için bir standart oluşturup oluşturmayacağını da belirleyecektir.

***

Kaynak: Amazon’un drone teslimatlarına yeniden başlama kararına dair detaylı bilgiler için TechCrunch'ın orijinal haberini inceleyebilirsiniz.