Paradox Interactive oyunları, özellikle de 4X ve büyük strateji türündeki yapımları, uzun ömürlülüklerini büyük ölçüde ödeme karşılığı sunulan geniş içerik paketlerine (DLC) borçludur. Stüdyo bugün Büyük Strateji (Grand Strategy) türünün tartışmasız kralı olsa da, bu kesin odaklanma, 2003'te piyasaya sürülen Valhalla Chronicles gibi başarısız RPG denemeleri de dahil olmak üzere, uzun ve çalkantılı bir geçmişin ardından geldi. Bu model, bazı eleştirilere yol açsa da, Europa Universalis 4'ün (EU4) başındaki isim Johan Andersson, bu stratejinin kendileri için 'oldukça harika' olduğunu savunuyor.
Andersson, PC Gamer ile yaptığı bir röportajda, stüdyonun gelişim sürecini hatırlatarak bu modelin lojistik ve finansal açıdan neden başarılı olduğunu açıkladı. Başlangıçta sadece 12 kişilik bir ekip olan Paradox'un (CK2'nin çıktığı dönemler), şu anki Stockholm ofisinin yüzlerce çalışana ulaştığını belirterek, birden fazla oyunun aynı anda birden fazla geliştirici boru hattı ile ayakta tutulmasının bu model sayesinde mümkün olduğunu dile getirdi.
Ancak bu finansal refah, stüdyonun ilk yıllarındaki çetin hayatta kalma mücadelesinden sonra geldi. Andersson'ın anlattıklarına göre, özellikle Europa Universalis 2'nin geliştirilmesi, çalışan maaşlarının ödenebilmesi için kritik bir finansal baskı altındaydı. Geliştirme takvimi o kadar sıkışıktı ki, stüdyonun tek hedefi oyunu yılbaşı alışveriş sezonuna yetiştirmekti:
"Birkaç toplantıda, yapmamız gerekenler üzerine üç sayfalık fikir yazdık ve ardından 'Tamam, bu oyunu çabucak çıkarmamız gerekiyor ve insanların maaşlarını ödeyebilmek için Noel öncesinde ABD pazarında satılması lazım, yoksa insanlara ödeme yapamayacağız" dedik."
Bu zorlu başlangıç hikayesi, Paradox'un bugün ulaştığı sürdürülebilir modelin değerini daha da artırıyor. (Bkz: Paradox'un Europa Universalis 2 ile yaşadığı hayatta kalma ve finansal zorluklar.)
Geliştirici Kontrolü ve Kapsam Belirleme Özgürlüğü
DLC modelinin en büyük avantajlarından birinin, oyun yöneticilerine sağladığı özerklik olduğunu vurgulayan Andersson, şu ifadelere yer verdi: "Bu sistem, projenizin başındaki bir oyun yöneticisi olarak, ne zaman bir şeyler yayınlamak istediğiniz üzerinde tam kontrole sahip olmanızı sağlıyor. Nelerin dahil olacağına siz karar verirsiniz, kapsamına siz karar verirsiniz, tam olarak ne zaman ve ne yayınlayacağınıza siz karar verirsiniz." Bu, geliştirme sürecinde esneklik sunarken, aynı zamanda ürün kalitesini doğrudan yönetici sorumluluğuna bırakıyor.
Şeytanın Avukatı: Mükemmel Olmayan Başlangıçlar ve Ortada Kalan İçerikler
Ancak Andersson, bu yolculuğun kusursuz olmadığını itiraf etti. Özellikle ilk büyük eklentilerden biri olan 'Conquest of Paradise' ile ne yapacaklarını bulmaya çalıştıklarını belirtti. Daha sonraki süreçte, oyuncu geri bildirimlerine daha duyarlı hale gelmelerine rağmen, bazen yaratıcı tıkanıklıklar yaşadıklarını kabul etti. Örneğin, denizcilik odaklı bir eklenti sözü verdiklerinde iyi bir tasarım fikri bulamadıklarını ve bunun sonucunda 'Mare Nostrum' gibi, ne nefret edilen ne de sevilen, sadece 'sıkıcı, ortalama' olarak nitelendirilen bir içeriğin ortaya çıktığını söyledi.
Paradox'un geçmişte yaşadığı aksaklıklar ve bazen 'fiyasko' olarak nitelendirilen DLC lansmanları göz önüne alındığında, Andersson'un bu model için bu kadar olumlu konuşması dikkat çekicidir. Eleştirenler, bu sürekli içerik akışının oyunların temel fiyatını şişirdiğini ve tam deneyimin ancak tüm eklentiler alındığında mümkün olduğunu savunuyor. Bu esnek ve ekip merkezli yaklaşım, geliştirme felsefesine de yansıyor; zira Europa Universalis 5 lideri Johan Andersson, tasarım dokümanlarının yaratıcılığı öldürdüğünü ve ekiplerin projeye olan sahipliğini azalttığını açıkça dile getiriyor. Andersson'a göre, daha iyi oyunlar, ekip üyelerinin projenin sadece birkaç tasarımcının değil, 'kendi oyunları' olduğunu hissetmesiyle ortaya çıkıyor. (Bkz: Europa Universalis 5 Lideri Johan Andersson Tasarım Dokümanları Yaratıcılığı Öldürüyor)
EU5'e Geçiş ve Geriye Dönük Uyumluluk
EU4'ün tüm eklentileriyle oynayan oyuncuların, temel EU5 sürümüne geçtiklerinde bir şeyler eksik hissetme endişesi sorulduğunda Andersson, bu konuyu çok düşündüğünü ancak endişelenmeye gerek olmadığını belirtti. Ona göre, EU4'e yamalar veya ücretsiz güncellemelerle eklenen hemen hemen her özelliğin EU5'e ya aynen aktarıldığını ya da yerini yeni bir sistemin aldığını ifade etti.
Geleceğe bakıldığında, Andersson, EU5'in de uzun yıllar boyunca desteklenebilecek iyi bir platform olmasını umuyor. Dünyada keşfedilecek çok sayıda ülke ve tarihsel olay olduğunu, bunların içerik oluşturmak için destekleyici bir çerçeve sağlayacağını düşünüyor.
Paradox'un bu finansal ve stratejik başarısının temelinde, başarısız denemelerden ders çıkarma yeteneği yatıyor. Stüdyonun 2003'teki RPG girişimi Valhalla Chronicles, geliştirici Johan Andersson'ın anlattığına göre "çeşitli ve çok sayıda hata, bazıları oynanıştan daha ilginç" yorumuyla hatırlanır. Bu tür başarısızlıklar, Paradox'un rotasını kalıcı olarak Grand Strateji sularına çevirmesine ve odağını netleştirmesine yardımcı oldu. Bu dönüşüm ve stüdyonun zorlu başlangıç hikayesi hakkında daha fazla bilgi için Paradox Interactive'in Valhalla Chronicles RPG denemesi ve Grand Stratejiye geçiş süreci haberimizi okuyabilirsiniz.
Sonuç olarak, Paradox'un uzun yıllardır sürdürdüğü ve eleştirilere rağmen stüdyonun büyümesini sağlayan bu kademeli içerik yayınlama modeli, en azından oyun liderleri nezdinde, stüdyonun kontrol ve finansal başarısı için vazgeçilmez bir yapı taşı olarak görülmeye devam ediyor.
Daha detaylı analiz ve Andersson'un tam röportaj detayları için orijinal kaynağı inceleyebilirsiniz.
Kaynak: Europa Universalis lideri Johan Andersson'un Paradox'un DLC modelinin başarısı hakkındaki görüşleri için PC Gamer'da yayımlanan röportaj.
