Teknoloji devi Google, son yılların en çok konuşulan antitröst davalarından birinde önemli bir aşamayı geride bıraktı. Geçtiğimiz yıl tekel olduğu ilan edilmesine rağmen, mahkeme Google'ı Chrome tarayıcısını satmaya zorlamadı. Bu karar, hem sektörde hem de siyasette büyük yankı uyandırırken, birçok eleştirmen bunu 'yumuşak bir ceza' olarak nitelendiriyor.
Mahkemenin Kararı ve Google'ın Kurtuluşu
ABD Bölge Yargıcı Amit Mehta, 2020'den beri sürdürdüğü davada Google'ın arama motoru pazarındaki hakimiyetini tekelcilik olarak kabul etmişti. Ancak son kararıyla, Chrome'un satışını gereksiz buldu. Yargıç Mehta'nın kararı, Google'ın bu konumu 'yasa dışı davranışlarından yeterince kaynaklanmadığı' gerekçesine dayanıyor. Mehta, Google'ın 'sınıfının en iyisi arama kalitesi, sürekli yenilikler, insan sermayesine yatırım, stratejik öngörü ve marka tanınırlığı' gibi faktörlerin bu hakimiyeti getirdiğini savundu.
Kararda, yapay zeka teknolojilerinin yükselişinin davanın seyrini değiştirdiği ve çözüm yollarının artık Google'ın üretken yapay zeka alanında arama motorlarındaki benzer bir hakimiyeti elde etmesini engellemeyi hedeflemesi gerektiği belirtildi.
Uygulanan Tedbirler: Yeterli mi, Yetmez mi?
Chrome'un satışı engellense de, Google bazı önemli tedbirlerle karşı karşıya kaldı. Bu tedbirler arasında, 'nitelikli rakiplerle' bazı dizin ve kullanıcı etkileşim verilerini paylaşma, arama ve metin reklamı sendikasyon hizmetlerini paylaşma zorunluluğu bulunuyor. Ayrıca, Google'ın arama araçları, asistanı veya Chrome'un dağıtımıyla ilgili özel sözleşmelere girmesi yasaklandı. Arama varsayılan ödemeleri de bir yıllık sürelerle sınırlandırıldı.
Eleştirmenlerden Sert Tepkiler: 'Yumuşak Bir Ceza'
Bu karar, birçok gözlemci ve sektör lideri tarafından yetersiz bulundu. Open Market Institute düşünce kuruluşunun yöneticisi Barry Lynn, Guardian'a yaptığı açıklamada, Google'ın arama verilerini rakiplerle paylaşma ve özel sözleşmeleri durdurma kararının 'yanlışları düzeltmek için hiçbir şey yapmadığını' belirterek, 'Bu, Google'a ve diğer tüm tekelcilere, en feci yasa ihlalinin bile hafif bir ceza ile karşılanacağını bildiriyor' dedi.
American Economic Liberties Project yöneticisi Nidhi Hedge, kararı daha da sert eleştirerek şunları söyledi: 'Birini banka soymaktan suçlu bulup sonra ona teşekkür notu yazmasını emretmezsiniz... Benzer şekilde, Google'ı tekelcilikten sorumlu bulup sonra tekelini korumasına izin veren bir çözüm yazmazsınız. Son çeyrek yüzyılın en meşhur tekelcilik davasına verilen bu etkisiz çözüm, yargıcın görevinin tam bir başarısızlığıdır ve itiraz edilmelidir.'
ABD Senatörü Elizabeth Warren da kararın Google'ı 'yasaları çiğnediği için sorumlu tutmakta başarısız olduğunu' dile getirdi. Epic Games CEO'su Tim Sweeney ise Google'ın 'mahkemenin yasa dışı bulduğu tüm şeyleri yapmaya devam edebileceğini, ancak arama varsayılan ödemelerini 1 yıllık sürelerle sınırlayan bazı küçük yeni veri paylaşım yükümlülükleri ile' yorumunda bulundu.
Adalet Bakanlığı: 'Henüz Bitmedi'
ABD Adalet Bakanlığı (DOJ), kararı 'Google'a karşı önemli çözümler elde ettik' şeklinde yorumlasa da, kısa süre sonra antitröst bölümü başkanı Gail Slater, 'Henüz bitmedi' diyerek mücadelenin devam edeceği sinyalini verdi. DOJ, en son Mart ayında Google'ın Chrome'u elden çıkarması için baskı yapmıştı, bu da Chrome'un uzun süredir bakanlığın hedefinde olduğunu gösteriyor.
Değerlendirme: Karar Ne Anlama Geliyor?
Bu karar, Google için anlık bir zafer gibi görünse de, yasal mücadelenin henüz sona ermediğini gösteriyor. Eleştirmenlerin 'yumuşak ceza' yorumları, gelecekte daha sert adımların atılmasına zemin hazırlayabilir. Özellikle yapay zeka alanındaki tekel oluşumunu engelleme hedefi, Google'ın bu alandaki stratejilerini yeniden gözden geçirmesine neden olabilir. Ayrıca, Google'ın kullanıcı gizliliğini ihlal ettiği gerekçesiyle yakın zamanda 425 milyon dolar ödemeye mahkum edildiği (Google'ın temyize gideceğini açıkladığı) başka bir davanın varlığı, şirketin yasal denetim altında kalmaya devam edeceğinin bir işareti.
Chrome davasının 10 Eylül'de kesinleşmesi beklenirken, Adalet Bakanlığı'nın 'henüz bitmedi' açıklaması, Google için antitröst cephesindeki mücadelenin devam edeceğinin güçlü bir göstergesi. Rekabet otoriteleri ve teknoloji devleri arasındaki bu gerilim, dijital pazarın geleceğini şekillendirmeye devam edecek gibi görünüyor.
Kaynak: PC Gamer
