Video oyunu sektöründe iş güvencesinin ne kadar kırılgan olduğunun en yeni ve çarpıcı kanıtı, Funcom stüdyosundan geldi. Şirket, bu yılın başlarında büyük bir başarıyla piyasaya sürülen hayatta kalma MMO'su Dune: Awakening'in, stüdyonun 32 yıllık tarihinde gerçekleştirdiği 'en büyük çıkış' olduğunu resmen duyurdu. Ancak bu muazzam ticari başarı, beklenenin aksine kutlamalar yerine işten çıkarmalarla sonuçlandı.
Funcom, Dune: Awakening’in aynı zamanda 'en hızlı satan oyunu' olduğunu da belirtirken, bu başarının hemen ardından çalışanlarının bir kısmıyla yollarını ayırma kararı alması, sektördeki yaygın 'başarısız olsan da başarılı olsan da kovulursun' senaryosunu bir kez daha gözler önüne serdi.
Funcom'un Gerekçesi: 'Yeniden Yapılandırma'
Şirket, işten çıkarma kararına ilişkin GamesIndustry'ye yaptığı açıklamada, bu kararın ardındaki ana nedenin kaynakların yeniden yapılandırılması olduğunu belirtti. Funcom’a göre, oyunun geliştirme aşamasından uzun vadeli canlı operasyon (live service) modeline geçişi ve gelecek yılki büyük konsol sürümüne hazırlanılması gerekiyor.
“Dune inanılmaz bir potansiyel gösterdi ve ilerlemenin doğru yolu, dahili kaynaklarımızı yeni içerik, özellik ve geliştirmeler yayınlamaya odaklamaktır. Geliştirmeden uzun vadeli canlı operasyona geçiş, ekiplerimizi yeniden yapılandırmamızı ve stüdyolarımızdaki kaynakları projelere göre yeniden odaklamamızı gerektirecektir. Ne yazık ki, bu durum, değerli meslektaşlarımıza veda etmek anlamına da geliyor.”
Funcom, işten çıkarmaların kesin etkisinin veya kaç kişiyi kapsayacağının henüz belirlenemediğini ekledi. Ancak bu tür açıklamalar, genellikle başarılı bir lansmanın ardından maliyetleri düşürmek veya canlı hizmet (live service) aşamasına uygun olmayan pozisyonları elimine etmek için yapılan stratejik hamleler olarak yorumlanıyor.
Oyun Sektöründeki Paradoks: Kârlılık ve Kriz
Bu durum, video oyunu endüstrisinin son yıllarda karşılaştığı yapısal bir sorunun altını çiziyor. Newzoo gibi pazar araştırma firmaları, sektörün 2025 yılında dünya çapında 189 milyar dolar gelir elde edeceğini tahmin etmesine rağmen, işten çıkarmalar durmaksızın devam ediyor.
Bu işten çıkarma dalgası, sektördeki etik tartışmaların tek boyutu değil. Son zamanlarda, geliştiriciler yapay zeka (GenAI) kullanımı konusunda da etik bir baskı altında kalıyor. Örneğin, Hotel Barcelona yapay zeka içeriği özrü ile gündeme gelen *Hotel Barcelona* oyununun yayıncısı CULT Games, oyunda kullanılan az miktardaki yapay zeka içeriği (VHS seslendirmeleri ve logo iyileştirmeleri) için kamuoyundan özür dilemek zorunda kaldı ve etik duruşlarının "gerçek insanların işlerini elinden alan" GenAI kullanımına karşı olduğunu açıkça belirtti. Bu tür olaylar, hem maliyet optimizasyonu hem de etik standartlar açısından sektörün ne kadar hassas bir dönemden geçtiğini gösteriyor.
Değerlendirme: Başarı Neden Kovulmaya Yol Açar?
Canlı hizmet (Live Service) oyunlarının dinamiği, geleneksel tek oyunculu oyunlara göre farklıdır. Lansman sonrası aşamada, oyunu ilk çıkışa hazırlayan 'hızla geliştirme' ekiplerine duyulan ihtiyaç azalır. Stüdyolar bu aşamada, yeni içerik ve güncellemelere odaklanacak daha küçük ve daha spesifik 'operasyon' ekiplerine geçiş yaparlar. Funcom’un bahsettiği 'yeniden yapılanma' tam olarak budur. Ancak eleştirel bakış açısı, bu geçiş sürecinin, şirketlerin yüksek kâr elde ettiği dönemlerde bile neden bu kadar acımasız ve çalışanların lehine olmayan bir şekilde yönetildiğini sorgulamaktadır. Başarılı bir oyunun geliştirilmesine katkıda bulunan yeteneklerin, birkaç ay sonra kapı dışarı edilmesi, sektördeki etik tartışmaları derinleştirmektedir.
Sektördeki Geniş İşten Çıkarma Dalgası
Funcom’daki bu kesintiler, Ekim ayının ilk örneklerinden olsa da, ne yazık ki sektördeki tek örnek değil. Bu olay, Just Cause stüdyosu Avalanche’ın Liverpool stüdyosunu kapatmasından ve Malmö ile Stockholm operasyonlarında işten çıkarmalar yapmasından sadece bir gün sonra geldi. Daha önce de Supermassive Games (Until Dawn geliştiricisi), ZeniMax (ESO geliştiricisi) ve Firaxis (Civilization 7’nin arkasındaki stüdyo) gibi büyük isimler, Microsoft’un geniş çaplı kesintileri de dahil olmak üzere, binlerce çalışanı işten çıkarmıştı.
Bu durum, yüksek ciroya sahip olmasına rağmen oyun endüstrisinin, çalışanlarına sürekli ve sürdürülebilir bir iş güvencesi sunamadığını ve maliyet optimizasyonunu her zaman başarının önüne koyduğunu gösteriyor.
Kaynak: Funcom'daki işten çıkarma kararlarına ilişkin detaylı bilgilere ve endüstri yorumlarına PC Gamer'ın haberinden ulaşabilirsiniz.
