Teknoloji dünyasının devlerinden Intel, son yılların en çalkantılı dönemlerinden birini yaşarken, şirketin eski CEO'su Craig Barrett'tan gündemi sarsacak bir çıkış geldi. Barrett, mevcut CEO Lip Bu Tan'ın yeni nesil çip üretim teknolojilerine yatırım yapma stratejisini sert bir dille eleştirerek, şirketin kurtuluş reçetesini açıkladı: Rakipleri ve en büyük müşterileri olan Nvidia, Apple ve Google gibi devler, Intel'e 40 milyar dolarlık bir nakit enjeksiyonu yapmalı.
Mevcut Stratejiye Sert Eleştiri: 'Bu Bir Şaka!'
Intel'in 1998-2005 yılları arasında CEO'luğunu yapan ve şirketin altın çağında direksiyonda olan Craig Barrett, Fortune dergisine yaptığı açıklamada mevcut CEO Lip Bu Tan'ın planlarını hedef aldı. Tan, geleceğin teknolojisi olarak görülen 14A çip üretim sürecine, önceden müşteri garantisi almadan büyük bir yatırım yapmayacaklarını belirtmişti. Barrett, bu yaklaşımı kesin bir dille reddediyor.
'Mevcut Intel CEO'sunun yeni teknolojiye (14A) müşterilerle anlaşmadan yatırım yapmama konusundaki yorumları bir şakadır. Bu alanda kazanmak için takipçi değil, teknoloji lideri olmanız gerekir. Bu teknolojilerden birini yaratmak yıllar sürer ve hiçbir müşteri ikinci en iyi olan bir şeye para yatırmak istemez.'
Barrett'a göre, Intel'in pasif bir bekleyiş yerine proaktif bir liderlik sergilemesi gerekiyor. Aksi takdirde, TSMC gibi rakiplerinin gerisinde kalması kaçınılmaz olacak.
40 Milyar Dolarlık Radikal Çözüm: Rakipler Elini Cebine Atsın
Barrett'ın eleştirileri kadar çözüm önerisi de bir o kadar çarpıcı. Ona göre, Intel'in şu anki en büyük sorunu nakit sıkıntısı ve TSMC ile rekabet edebilmek için gereken devasa yatırımı tek başına karşılayamaması. Barrett, bu noktada sorumluluğu Intel'in en büyük müşterilerine yüklüyor.
'ABD'li müşteriler olan Nvidia, Apple, Google gibi şirketlerin, fiyatlandırma, coğrafi istikrar ve tedarik zinciri güvenliği nedenleriyle lider ürünlerinin üretimi için ikinci bir kaynağa ihtiyaçları olduğunu anlamaları gerekiyor.' diyen eski CEO, çözümün bu şirketlerin ortak yatırımından geçtiğini belirtiyor. Barrett'a göre, sekiz büyük şirketin her birinin 5 milyar dolar yatırım yapmasıyla toplanacak 40 milyar dolar, Intel'in fabrikalarını (fab) kurtarabilir ve rekabette yeniden iddialı hale getirebilir.
Nexus Analiz: Madalyonun Diğer Yüzü
Craig Barrett'ın önerisi kağıt üzerinde mantıklı görünse de, pratik dünyada ciddi engellerle karşılaşabilir. Şeytanın avukatlığını yapacak olursak;
- Rekabet Dinamikleri: Nvidia, Apple ve Google gibi şirketler, aynı zamanda Intel'in rakibi konumundalar. Bir yandan kendi tasarımlarını üretmesi için Intel'e güvenirken, diğer yandan en büyük rakiplerinden birini finansal olarak güçlendirmek ne kadar mantıklı? Bu, 'kendi ipini çekecek cellada para vermek' gibi bir durumu ortaya çıkarabilir.
- Jeopolitik Baskılar ve Tedarik Zinciri Güvenliği: Nvidia, halihazırda ABD-Çin teknoloji savaşının tam ortasında yer alıyor. Şirketin, en yeni Blackwell çiplerinin performansını düşürerek Çin'e satma olasılığının bizzat eski ABD Başkanı Trump tarafından dile getirilmesi, Nvidia'nın ne kadar karmaşık bir jeopolitik denklemle karşı karşıya olduğunu gösteriyor. Bu durum, şirketi Tayvan merkezli TSMC'ye olan bağımlılığını azaltmak ve ABD topraklarında güvenilir bir üretim alternatifi yaratmak için Intel'e yatırım yapmaya itebilir (Trump ve Nvidia'nın Çin Anlaşması).
- Alternatif Planlar: Dört eski Intel yönetim kurulu üyesi ise fabrikaların tamamen ayrı bir şirket olarak yapılandırılmasını önermişti. Gerekçeleri ise müşterilerin, tasarımlarını rakip bir firmayla paylaşmak istemeyeceğiydi. Barrett bu fikri 'ciddi olun' diyerek küçümsese de, müşteri gizliliği ve çıkar çatışması endişeleri sektörde oldukça yaygın.
- Barrett'ın Kredibilitesi: Barrett'ın kendisi de sadece birkaç ay önce 'Intel geri döndü' şeklinde iddialı bir yorum yapmış, ancak bu yorum pek de doğru çıkmamıştı. Bu durum, mevcut önerilerinin de şüpheyle karşılanmasına neden olabilir.
Intel'deki Fikir Ayrılıkları Tablosu
Intel'in geleceği üzerine dönen tartışmaları daha net görmek için farklı görüşleri özetleyelim:
| Öneri Sahibi | Öneri | Gerekçe |
|---|---|---|
| Craig Barrett (Eski CEO) | Nvidia, Apple, Google gibi müşteriler 40 Milyar Dolar yatırım yapsın. | Intel'in tek başına gücü yok, müşterilerin TSMC'ye alternatif ikinci bir kaynağa ihtiyacı var. |
| Lip Bu Tan (Mevcut CEO) | Müşteri garantisi olmadan 14A teknolojisine yatırım yapılmasın. | Geçmişteki 'akılsızca ve aşırı' yatırımlardan kaçınarak riski azaltmak. |
| 4 Eski Yönetim Kurulu Üyesi | Intel'in üretim fabrikaları ayrı bir şirket olarak yapılandırılsın. | Müşterilerin, tasarımlarını rakip bir firma ile paylaşma endişesini (çıkar çatışmasını) gidermek. |
Gelecek Ne Getirecek?
Intel'in içindeki bu fikir savaşı, aslında tüm yarı iletken endüstrisinin ve hatta küresel teknoloji jeopolitiğinin bir yansıması. Bir yanda TSMC'nin ezici hakimiyeti, diğer yanda ABD'nin kendi topraklarında güçlü bir çip üreticisine sahip olma arzusu var. Craig Barrett'ın radikal önerisi, bu karmaşık denkleme yeni bir değişken ekliyor. Bu çağrının teknoloji devleri tarafından nasıl karşılanacağı ve Intel'in hangi yolu seçeceği, önümüzdeki yıllarda tüm teknoloji gündemini meşgul etmeye devam edecek gibi görünüyor.
Kaynak: Bu haberin oluşturulmasında PCGamer'da yer alan bilgilerden faydalanılmıştır.
