Küresel teknoloji arenasındaki en karmaşık mücadelelerden biri, yapay zeka çiplerinin tedarik zincirinde yaşanıyor. Özellikle Çin ve Amerika Birleşik Devletleri arasındaki teknoloji rekabeti, bu alandaki dinamikleri derinden etkiliyor. Son raporlara göre, Çin hükümetinin yerli yapay zeka çip üretimine yönelme çabalarına ve hatta firmaları bu konuda zorlamasına rağmen, ülkenin önde gelen teknoloji şirketleri hala ABD'li dev Nvidia'nın H20 yapay zeka çiplerini sabırsızlıkla bekliyor.
Reuters'ın kaynaklarına dayandırdığı bilgilere göre, TikTok'un ana şirketi ByteDance gibi büyük firmalar, ABD hükümetinin geçtiğimiz Temmuz ayında H20 çip satışına izin vermesinin ardından bu çipler için ön sipariş verdi. Ancak, bu durum Çin hükümetinin ulusal güvenlik endişeleri ve teknolojik bağımsızlık hedefleriyle çelişiyor.
Nvidia H20: Neden Bu Kadar Önemli?
Nvidia H20, şirketin amiral gemisi H100 GPU'sunun Çin pazarı için özel olarak 'düşürülmüş' bir versiyonu. Yüksek performanslı yapay zeka iş yükleri için tasarlanan bu çipler, büyük veri merkezlerinde ve yapay zeka modellerinin eğitilmesinde kritik rol oynuyor. Çinli firmaların yerel alternatiflere kıyasla Nvidia çiplerinin daha iyi performans gösterdiğini belirtmesi, bu tercihin ardındaki temel teknik nedeni oluşturuyor.
Bu yüksek performans arayışı, modern çip tasarımında da önemli bir değişimi tetikliyor. Tek bir devasa silikon yonga üretmenin fiziksel sınırlarına ulaşılmasıyla birlikte, endüstri 'chiplet' adı verilen çoklu yonga tasarımına yöneliyor. İşte bu devrimin merkezinde, farklı görevlere sahip küçük yongacıkların (chiplet) üzerine yerleştirildiği minyatür bir anakart görevi gören kritik bir katman olan **interposer** teknolojisi bulunuyor. Nvidia'nın GB200 gibi yeni nesil devasa yapay zeka yongaları dahi, iki ayrı GPU kalıbını birleştirmek için bu interposer teknolojisini kullanıyor. Bu sayede işlem birimi, grafik birimi, G/Ç birimi gibi farklı parçalar, tek bir uyumlu ve ultra hızlı işlemci olarak bir araya getirilebiliyor.
Çinli teknoloji firmaları, yerel üretim çiplerin Nvidia'nın mevcut ürünleriyle aynı performansı sunmadığını belirtiyor. Bu durum, teknolojik bağımsızlık hedefiyle pazarın gerçekleri arasında bir gerilim yaratıyor.
Olaylar Dizisi: Bir Kronoloji
Nvidia H20 çipleri etrafındaki gelişmeler, son aylarda adeta bir 'çip diplomasisi' örneği sunuyor:
- Mayıs: ABD'nin ihracat kontrolleri, H20 çipinin Nvidia için ticari ömrünü sona erdirdi.
- Temmuz: ABD, H20 çiplerinin satışına izin verdi, ancak belirli kısıtlamalar ve 'pay' karşılığında. Bu dönemde Nvidia'nın TSMC'den üretimi artırmasını istediği bildirildi.
- Ağustos Ortası: Çinli veri merkezi işletmecilerine, çiplerinin %50'sini yerli üreticilerden temin etmeleri talimatı verildi.
- Ağustos Sonu: Nvidia, Çin hükümetinin firmaların bu çipleri kullanmasını istememesi nedeniyle H20 çip üretimini durdurduğunu duyurdu. Bu çipleri kullanmak isteyen firmalar, Çin hükümetinin denetimine tabi tutuldu.
Güvenlik Kaygıları ve 'Arka Kapı' İddiaları
Çin'in H20 çiplerine karşı güvensizliği, ABD'li bazı politikacıların Nvidia teknolojisine 'arka kapılar' eklenmesi yönündeki tartışmalarıyla bağlantılıydı. Nvidia bu iddiaları kesin bir dille reddederek 'iyi bir gizli arka kapı diye bir şey yoktur' açıklamasını yaptı. Ancak bu durum, Çin hükümetinin kendi yerli üretimini hızlandırma konusundaki kararlılığını pekiştirdi.
Değerlendirme: Yapay Zeka Yarışı ve Ulusal Güvenlik
Bu olaylar zinciri, yapay zekanın sadece ticari bir rekabet alanı olmaktan çıkıp, ulusal güvenlik ve jeopolitik güç mücadelesinin merkezine oturduğunu gösteriyor. Ülkeler, yapay zeka yeteneklerini geliştirmek için çip teknolojisine erişimi hayati bir stratejik varlık olarak görüyor. ABD'nin tarife politikalarındaki öngörülemezlik, Çin gibi ülkeleri kendi kendine yeterliliğe itiyor ve bu da küresel teknoloji tedarik zincirlerinde yeni kırılımlara yol açabilir.
Bu küresel yarışta, sadece çip üretimi değil, çip paketleme ve bağlantı teknolojileri de kritik bir öneme sahip. Özellikle, farklı yonga parçalarını bir araya getiren interposer katmanlarının geliştirilmesi, yapay zeka çiplerinin performansını doğrudan etkiliyor. Japonya, bu alandaki liderliğini yeniden kazanmak amacıyla önemli bir adım attı. Elektrokimya devi Resonac Corporation liderliğinde, aralarında Hitachi, Synopsys ve Zuken gibi 27 önemli firmanın bulunduğu Joint3 adlı yeni bir konsorsiyum kurularak, geleceğin mega işlemcilerini bir arada tutacak yeni nesil interposer katmanlarını araştırma, geliştirme ve seri üretime geçirme hedefiyle yola çıktı. Bu çabalar, mevcut üretim yöntemlerini doğrudan kare üretim ve organik malzeme araştırması gibi yeniliklerle değiştirmeyi amaçlıyor. Bu ve benzeri konsorsiyumların çalışmaları, yapay zeka teknolojilerindeki bağımsızlık ve üstünlük arayışının sadece çip üretimiyle sınırlı kalmadığını, aynı zamanda tüm tedarik zincirindeki kritik bileşenleri kapsadığını gösteriyor. Daha fazla bilgi için Japonya Yarı İletken Joint3 Konsorsiyumu'nun interposer teknolojisi hakkındaki haberimize göz atabilirsiniz.
Geleceğe Bakış: B301 ve Ötesi
Çinli firmaların Nvidia'nın bir sonraki yapay zeka çipi olan ve Blackwell mimarisi üzerinde geliştirildiği iddia edilen B301 kod adlı çipi de yakından takip ettiği belirtiliyor. Bu durum, Çinli teknoloji devlerinin en son ve en iyi performansı sunan çipler için Batılı üreticilere bağımlılığının kısa vadede devam edeceğine işaret ediyor. Nvidia ise bu karmaşık politik ve ticari ortamda, hem ABD hükümetinin kısıtlamalarına uyarken hem de Çin gibi büyük pazarlardaki talebi karşılama dengesini bulmaya çalışıyor.
Bu gelişmeler, önümüzdeki dönemde küresel çip üretim ve tedarik ekosisteminde daha fazla siyasi müdahale ve stratejik hamlenin yaşanacağının sinyallerini veriyor. Her iki tarafın da teknolojik üstünlük arayışı, yenilikçiliği teşvik ederken aynı zamanda küresel ekonomide belirsizlikleri de beraberinde getiriyor.
Kaynak: PC Gamer
