ABD Federal Ticaret Komisyonu (FTC), dünya devi e-ticaret platformu Amazon.com ile milyonlarca tüketicinin rızası olmadan Prime aboneliğine kaydı ve abonelik iptallerini zorlaştıran uygulamaları nedeniyle devasa bir uzlaşmaya vardı. Bu uzlaşma, teknoloji devlerine karşı açılan davalar tarihinde rekor kırarak toplamda 2.5 milyar dolar gibi monumental bir rakama ulaştı.

Seattle'da başlaması planlanan jüri davasından sadece iki gün sonra açıklanan bu anlaşma, dijital platformlarda 'karanlık desenler' olarak adlandırılan manipülatif tasarım uygulamalarına karşı atılmış en sert adımlardan biri olarak görülüyor.

Uzlaşmanın Boyutları: 1.5 Milyar Dolarlık Tüketici İadesi

FTC Başkanı Andrew Ferguson, uzlaşmayı “Hileli abonelik tuzaklarından yorulan milyonlarca Amerikalı için rekor kıran, anıtsal bir zafer” olarak nitelendirdi. Amazon, bu anlaşma kapsamında iki ana kalemde ödeme yapmayı kabul etti:

Tazminatın 1.5 milyar dolarlık kısmı, istenmeyen Prime üyeliği veya iptalinin ertelenmesi gibi durumlarla karşılaşan tahmini 35 milyon tüketiciye iade edilecek. Bu, Amazon'un yanıltıcı uygulamalarıyla elde ettiği düşünülen haksız kazancın önemli bir kısmının tüketicilere geri döneceği anlamına geliyor.

İç Yazışmalarda Ortaya Çıkan 'Gizli Kanser' İfadesi

Dava öncesi süreçte ortaya çıkan belgeler, Amazon'daki üst düzey yöneticilerin ve çalışanların bu uygulamaların farkında olduğunu gösteriyor. Bu yazışmalarda, abonelik tuzağı kurma pratiklerinin “biraz gölgeli bir dünya” olduğu ve müşterilere istenmeyen abonelikler yüklemenin “dile getirilmeyen bir kanser” olduğu gibi ifadelerin kullanıldığı belirtildi. Bu tür iç kanıtlar, FTC'nin davasının ne kadar güçlü temellere dayandığını gözler önüne serdi.

FTC, Amazon’un, tüketicileri Prime’a kendi rızaları olmadan kaydetmek için kafa karıştırıcı ve hileli kullanıcı arayüzleri yarattığını öne sürdü. Ardından, iptal sürecini de kasıtlı olarak karmaşık ve zor hale getirerek kullanıcıların aboneliklerini sonlandırmalarını engellemeyi hedeflediği iddia edildi.

Amazon İçin Zorunlu Değişiklikler ve Yeni Kurallar

Uzlaşma, Amazon’un Prime abonelik sistemi üzerinde köklü değişiklikler yapmasını zorunlu kılıyor. Bu değişiklikler, tüketicilerin dijital hizmetlere olan güvenini artırmayı amaçlıyor ve 'karanlık desenler' ile mücadelede bir dönüm noktası oluşturuyor.

• Net Reddetme Butonu: Müşterilerin Prime üyeliğini reddetmeleri için açık ve belirgin bir düğme sunulması gerekiyor. Amazon, artık “Hayır, Ücretsiz Kargo İstemiyorum” gibi yanıltıcı ifadeler içeren bir düğme kullanamayacak.
• Şeffaf Şartlar: Abonelik sırasında (ücret, ödeme sıklığı, otomatik yenileme ve iptal prosedürleri gibi) tüm önemli koşullar hakkında net ve dikkat çekici açıklamalar yapılmalı.
• Kolay İptal Süreci: Tüketicilerin Prime'a kaydolmak için kullandıkları yöntemle (örneğin çevrimiçi bir düğme) aynı kolaylıkta iptal edebilmeleri sağlanmalı. İptal süreci zor, maliyetli veya zaman alıcı olamaz.
• Bağımsız Denetim: Tüketiciye iade sürecine uyumu izlemek için bağımsız, üçüncü taraf bir denetçi görevlendirilecek.

Amazon'un Savunması ve Gelecek Hukuki Sorunlar

Öte yandan, Amazon uzlaşmada herhangi bir yanlış eylemi kabul etmediğini belirtti. Şirket, “Her zaman yasalara uyduklarını” ve bu anlaşmanın ardından “ileriye odaklanarak müşteriler için yenilik yapmaya devam edeceklerini” ifade etti. Bu tür büyük davalarda, şirketlerin hukuki sorumluluktan kaçınmak için suçu kabul etmeden uzlaşmaya gitmesi yaygın bir stratejidir.

Bu uzlaşma Amazon için mevcut hukuki sorunların sonu değil. Şirket, fiyatları yükselttiği ve kaliteyi düşürdüğü iddia edilen tekelcilik uygulamalarıyla ilgili FTC tarafından açılan başka bir antitröst davasıyla daha karşı karşıya. O davanın duruşması Şubat 2027’de başlayacak.

Manipülatif dijital uygulamalara karşı küresel çapta artan düzenleyici baskının bir göstergesi olarak, Brezilya hükümeti de çocukları istismarcı para kazanma pratiklerinden korumak amacıyla önemli bir adım attı. Ülke, dijital platformlarda çocuk güvenliğini artırma çabaları kapsamında, 18 yaş altı kullanıcılar için tartışmalı oyun içi mekanikler olan loot box satışını resmen yasakladı. Bu tür kararlar, şeffaflık ve kullanıcı rızası konularının sadece e-ticaret devlerini değil, aynı zamanda oyun endüstrisini de kökten etkilediğini gösteriyor. Brezilya'daki bu önemli düzenleme hakkında daha fazla bilgi edinmek için, Brezilya 18 yaş altı loot box satışını yasakladı haberimize göz atabilirsiniz.

Dijital platformlarda şeffaflık ve kullanıcı rızası konularının giderek daha fazla mercek altına alındığı bir dönemde, bu rekor uzlaşma, diğer teknoloji şirketlerine de güçlü bir sinyal gönderiyor. Bu önemli uzlaşmanın detaylarına ve orijinal bilgilere ulaşmak için, Kaynak: PC Gamer'daki İlgili Haberi ziyaret edebilirsiniz.