Hollywood’un tanınan yüzlerinden James McAvoy, oyunculuk kariyerine bir virgül koyarak yönetmen koltuğuna oturdu ve ilk uzun metrajlı filmi ‘California Schemin’’ ile sinema eleştirmenlerinin karşısına çıktı. Gavin Bain’in gerçek yaşam öyküsünden yola çıkarak beyaz perdeye aktarılan film, Birleşik Krallık müzik endüstrisinin yüzeyselliğini, başarı hırsının getirdiği yozlaşmayı ve kimlik arayışını ironik bir dille ele alıyor.

Film, İskoçya’nın Dundee şehrinde bir çağrı merkezinde çalışan iki yakın arkadaş, Gavin Bain (Séamus McLean Ross) ve Billy Boyd (Samuel Bottomley) etrafında dönüyor. Rap yıldızı olma hayali kuran bu ikili, Silibil N’ Brains adıyla denedikleri her girişte kalın İskoç şiveleri yüzünden Londra’daki plak şirketleri tarafından alaycı bir şekilde reddediliyor. Bunun üzerine, “Madem İngiliz aksanıyla dalga geçiyorsunuz, neden Amerikan aksanı denemeyelim?” gibi absürt bir fikirle yola çıkıyorlar.

İki İskoç Gencin 'Amerikalı MC' Olma Oyunu

Gavin ve Billy, filmlerden ve TV dizilerinden aldıkları derslerle jenerik bir Amerikan aksanı geliştiriyor ve yeni persona'larıyla İngiliz hip-hop dünyasına sızıyor. Tessa (Rebekah Murrell) gibi yeni yüz menajerler ve McAvoy’un kendisinin canlandırdığı deneyimli plak şirketi başkanı Anthony Reid gibi isimler, ikilinin bu “tembel, yo-yo-yo” cephesine kolayca kanıyorlar.

Başlangıçta bu durum, Billy’nin kız arkadaşı Mary (Lucy Halliday) için de eğlenceli, büyük bir şaka olarak görülüyor. Mary, ikilinin zirveye ulaştıklarında gerçek kimliklerini açıklayarak müzik endüstrisinin manipülatif samimiyetsizliğini ifşa etmesini bekliyor. Ancak MTV’de yayımlanacak önemli bir performans anı geldiğinde, Gavin, kokain kokulu şöhretin baş döndürücü cazibesine kapılıyor ve anlaşmayı bozarak ifşa anını erteliyor.

Şöhretin Yozlaştıran Yüzü ve İronik Çelişkiler

McAvoy’un filmi, sadece müzik endüstrisinin ikiyüzlülüğüne değil, aynı zamanda başarının getirdiği kendine özgü sosyopatiye de keskin eleştiriler getiriyor. Özellikle Gavin, yeni statüsünü korumak için beklenmedik derecede acımasız bir tavır sergilemeye başlıyor. Film, bu noktada bir uyarıda bulunuyor: Şöhret oyununda istediğiniz kadar kumar oynayın, kasanın kazanma ihtimali her zaman daha yüksektir.

“California Schemin’”, hikayenin geçtiği dönemdeki İngiliz medyasındaki ironik bir çelişkiye de dikkat çekiyor. O yıllarda (örneğin 2000 yılında başlayan Big Brother’ın Geordie aksanlı anlatıcısı gibi) bölgesel aksanlar yaygınlaşmaya başlarken, sokak düzeyinde 'özgünlüğü' vurgulayan hip-hop endüstrisinin bu doğal seslere burun kıvırması, sahtekarlığın neden başarılı olduğunu açıklıyor.

Bu tür ikiyüzlülük, filmin ele aldığı dönemden günümüze kadar müzik endüstrisinin en temel sorunlarından biri olmaya devam ediyor. Günümüzde bile, plak şirketlerinin ve sektör devlerinin bağımsız ruhu öldürmesi ve sanatsal özerkliği kısıtlaması, ciddi eleştiri konusu. Şarkı yazarları hakları ve adil ücretlendirme konusunda büyük mücadeleler veriliyor; örneğin, şarkıcı-söz yazarı Raye'nin öncülük ettiği çalışmalar sonucunda, üç büyük plak şirketi, şarkı yazımı seanslarına katılan yazarlara günlük 75 Sterlin harcırah ödemeyi kabul etti. Bu gelişme, sektördeki manipülasyona ve kontrat şeffaflığı eksikliğine dikkat çeken büyük bir adım olarak görülüyor. Endüstrinin bu ekonomik çelişkileri hakkında daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz: Raye şarkı yazarlarının hakları için verdiği mücadeleyle Ivors Akademi'de öne çıktı.

McAvoy Yönetmen Olarak Ne Sunuyor?

McAvoy, Elaine Gracie ve Archie Thomson’ın senaryosundan yola çıkarak tanıdık 'yokluktan zenginliğe, oradan pişmanlığa' giden bu anlatıyı, izleyici dostu, ihracata uygun bir ritimle sunuyor. McAvoy, görsel bir stilist olarak belki henüz Danny Boyle’un ‘Trainspotting’ düzeyinde bir fark yaratamasa da (görüntü yönetmeni James Rhodes’un estetiği yer yer biraz yavan bulunmuş), hikayenin ana akışı dışındaki küçük serbest alanlarda keskin, karanlık köşelere değinerek, bir yönetmen olarak potansiyelini açıkça gösteriyor.

Özellikle kendi canlandırdığı plak şirketi patronu Reid rolündeki zehirli tasviri, McAvoy’un alışılmadık dokuları ortaya çıkarma konusundaki zekasını kanıtlıyor. Bu, filmi izlemek ve gelecekte kendi sesiyle neler yapabileceğini merak etmek için yeterince iyi bir sebep.

Öne Çıkan Yapım Bilgileri

Not: Haberde yer alan bilgiler, Variety'de yayımlanan ‘California Schemin’’ incelemesine dayanmaktadır. Kaynak: Variety – James McAvoy’un İlk Yönetmenlik Denemesi: California Schemin’.