Eurovision Şarkı Yarışması, önümüzdeki 2026 etkinliği öncesinde, onlarca yıldır görülmemiş bir siyasi fırtınayla karşı karşıya. Avrupa'nın dört bir yanından yükselen sesler, İsrail'in yarışmaya katılması halinde geri çekilme tehdidinde bulunuyor. Bu durum, Avrupa Yayın Birliği'ni (EBU) zorlu bir kararın eşiğine getirmiş durumda.
Hangi Ülkeler Tehdit Ediyor ve Neden?
İspanya Kültür Bakanı Ernest Urtasun'un RTVE'ye (İspanya Ulusal Kanalı) İsrail'in katılması durumunda çekilme çağrısıyla başlayan süreçte, İrlanda'nın RTÉ kanalı resmi olarak çekilme niyetini açıklayan ilk yayıncı oldu. RTÉ, kararını 'Gazze'deki süregelen ve dehşet verici can kaybı, gazetecilerin öldürülmesi ve medya erişimine getirilen kısıtlamalar' gerekçeleriyle duyurdu. Hemen ardından Hollanda'nın AVROTROS kanalı da Cuma günü benzer bir açıklama yaparak, 'İsrail EBU tarafından kabul edildiği sürece katılımın mümkün olmayacağını' belirtti ve yayıncının değerlerinin İsrail'in tutumuyla bağdaşmadığını savundu.
Slovenya'dan RTVSLO da mevcut koşullar altında katılmayacağını EBU'ya bildirirken, İzlanda'nın RÚV kanalı ise EBU Genel Kurulu'nun Aralık ayındaki kararını bekleyerek katılımının 'belirsiz' olduğunu işaret etti.
EBU'nun İkilemi ve Üzerindeki Baskı
Bu gerilim, EBU'nun iki temel prensibi dengeleme baskısıyla karşı karşıya kalmasına neden oluyor: bir yandan tüm aktif üyelerinin yarışmaya katılma hakkını garanti eden üyelik kuralları, diğer yandan ise insan hakları ve basın özgürlüğü gibi evrensel ilkeleri savunma çağrıları. Nihai katılım onayları için son başvuru tarihi zaten Aralık ayına ertelenmiş durumda.
Uzmanlar, EBU'nun bu çelişkili durumu nasıl yöneteceğinin, sadece Eurovision'un geleceği için değil, uluslararası yayıncılık kuruluşlarının etik sorumlulukları açısından da bir emsal teşkil edeceğini belirtiyor.
Eurovision'un Siyasi Geçmişi ve Potansiyel Sonuçlar
Eurovision, tarihinde daha önce de siyasi gerilimler yaşamıştı. 2022'de Rusya'nın Ukrayna işgali sonrası yarışmadan men edilmesi ya da 2017'de Kiev'in ev sahipliği teklifi etrafındaki tartışmalar gibi örnekler mevcut. Ancak mevcut durum, yarışmanın modern tarihinde eşi benzeri görülmemiş bir şekilde üye yayıncıları karşı karşıya getirerek içeriden bir bölünme tehdidi taşıyor.
Birden fazla yayıncının çekilmesi halinde, Avrupa'nın en çok izlenen eğlence programı olarak bilinen yarışma, hem kültürel hem de ticari açıdan önemli ölçüde zarar görebilir. 2026 edisyonunun önümüzdeki Mayıs ayında Avusturya'nın Viyana kentinde gerçekleşmesi planlanıyor.
Öne Çıkanlar:
- Hollanda, İrlanda, İspanya, İzlanda ve Slovenya'dan boykot tehdidi.
- Gerekçe: Gazze'deki insani durum ve insan hakları ihlalleri.
- EBU, üyelik kuralları ile etik sorumluluklar arasında sıkışmış durumda.
- Katılım onay süresi Aralık ayına ertelendi.
- Yarışmanın tarihinde benzeri görülmemiş bir iç bölünme riski.
Geçmiş Protestolar Işığında İsrail'in Katılımı
Gazze'deki son savaşın 7 Ekim 2013 saldırılarının ardından patlak vermesinden bu yana, İsrail iki Eurovision yarışmasına katıldı ve her ikisi de protestoların gölgesinde geçti. 2014'te İsveç'in Malmö kentinde binlerce kişi İsrail'in katılımını protesto etmek için toplandı. Bu yılın başlarında Basel'de ise protestocular, İsrailli şarkıcı Yuval Raphael'in performansını engellemek amacıyla sahneye girmeye çalışmıştı.
Gelecek Ne Getirecek?
EBU'nun Aralık ayında vereceği karar, sadece 2026 Eurovision'unun akıbetini değil, aynı zamanda uluslararası platformlarda siyasi ve etik duruşların ne denli belirleyici olabileceğini de şekillendirecek. Bu siyasi gerilim, yarışmanın evrensel birleştirici ruhunu koruyup koruyamayacağı konusunda ciddi soru işaretleri yaratıyor.
Bu haberin derlenmesinde Variety.com'un ilgili makalesinden faydalanılmıştır.
