Amerika Birleşik Devletleri'nde elektrikli araç (EV) benimseme cephesinde son dönemde bazı olumsuz rüzgarlar esiyor olsa da, beklenmedik bir gelişme sektörde dikkat çekiyor: EV şarj istasyonu kurulumlarının hız kazanması. Özellikle son dönemde federal EV vergi kredilerinin sona ermesi ve hükümetin temiz enerji yatırımlarına yönelik politikalarındaki değişimler, EV satışlarında bir yavaşlama öngörüsünü beraberinde getirdi. Federal hükümetin yeni elektrikli araçlar için sunduğu 7.500 dolarlık ve kullanılmış araçlar için sunduğu 4.000 dolarlık vergi kredisi desteğinin sona ermesinin hemen ardından, Colorado Eyaleti kendi teşvik programlarını güçlendirdiğini duyurdu. Ancak ilginç bir tezatla, bu olumsuz atmosfere rağmen, Ulusal Elektrikli Araç Altyapısı (NEVI) programı fonlarının devreye alınma süreci hızlanıyor. Bu durum, federal teşviklerin sona ermesine rağmen altyapı yatırımlarının ivme kazandığını gösteriyor; ABD elektrikli araç vergi kredisi sona erdi pazar tahminleri, pazarın bu zorlu test dönemini nasıl atlatacağını detaylıca inceliyor. Federal teşvikin sona ermesiyle birlikte üreticiler artık EV’lerini sadece fiyat ve kalite üzerinden satmak zorunda kalırken, bu durumun piyasaya yansımaları araştırılıyor. ABD elektrikli araç pazarında teşvikler bitti fiyat indirimleri başladı başlıklı haberimiz, bu yeni dönemin tüketici tercihlerini nasıl şekillendireceğini analiz ediyor.

NEVI Fonlarında Şaşırtıcı Hızlanma: İdari Engeller Kalkıyor

NEVI programı, Bipartisan Altyapı Yasası kapsamında DC hızlı şarj istasyonları için eyaletlere 5 milyar dolarlık fon ayırmıştı. Trump yönetiminin bu temiz enerji yatırımlarını iptal etme girişimleri federal mahkeme tarafından engellenmişti. İlginç olan nokta, bu engellemenin ardından 40'tan fazla eyaletin, hatta Texas ve Montana gibi Cumhuriyetçi ağırlıklı eyaletlerin bile, fonlarını kullanıma açmak için harekete geçmiş olmasıdır.

Bunun temel nedenlerinden biri, Ulaştırma Bakanlığı'nın (DOT) Ağustos ayında yayınladığı yeni rehberdir. Bu rehber, Biden yönetiminin getirdiği bazı zorlayıcı kuralları gevşetmiştir. Özellikle, ana otoyollar boyunca her 50 milde bir şarj cihazı zorunluluğu gibi uygulaması zor gereksinimler kaldırıldı. DOT sözcüsü Nathaniel Sizemore, eski yönetimin getirdiği kuralların karmaşık olduğunu ve fonların atıl kalmasının programın başarısızlığını gösterdiğini belirtmiştir.

Bu esneklik, özellikle Alaska gibi seyrek nüfuslu bölgelerde 80 millik kesintisiz yolların bulunduğu yerlerde şarj istasyonu yerleştirmeyi kolaylaştırıyor. Sektör analistleri, bu durumun şarj ağının stratejik olarak daha verimli noktalara, mevcut dinlenme tesisleri ve benzin istasyonlarının yakınına konumlandırılmasını sağlayacağını belirtiyor.

Diğer Önemli Gündem Maddeleri: Otomotiv Dünyasındaki Büyük Değişimler

Haber gündeminde sadece şarj altyapısı yok. Otomotiv sektörünün devlerinden Stellantis ve teknoloji devi Tesla da önemli gelişmeler yaşıyor.

Stellantis ABD Pazarına Odaklanıyor

Stellantis'in ABD'deki markaları Jeep ve Ram, şirketin kârının büyük bir kısmını oluşturmasına rağmen, Avrupa'daki yatırımlara öncelik verildiği eleştirileriyle karşı karşıyaydı. Bloomberg kaynaklarına göre, bu durum değişiyor. Stellantis, ABD operasyonlarına önümüzdeki yıllarda yaklaşık 10 milyar dolarlık yatırım yapmayı planlıyor. Bu yatırım, özellikle Jeep ve Ram modellerinin geleceği için kritik öneme sahip.

Bu hamle, Stellantis'in Avrupa'daki fabrika kapasitesi fazlalığı ve ABD'de Trump tarifelerinden kaynaklanan baskılar karşısında mantıklı bir stratejik geri çekilme olarak görülüyor. Ancak eleştirmenler, şirketin V8 motorlara olan bağımlılığını azaltıp hibrit ve EV teknolojilerine yeterince yatırım yapıp yapmayacağını merak ediyor.

Tesla'da Yüksek Devir Hız ve Elon Musk Faktörü

Tesla'da, şirketin erken dönem startup ruhuyla çalışmaya devam etmesi, yüksek personel devir hızına yol açıyor. Financial Times'ın raporlarına göre, satış, batarya ve hatta Optimus robot ekiplerinden önemli isimler son dönemde ayrıldı. Bu ayrılıkların bir kısmı kariyer değişikliği olsa da, bir kısmı da Elon Musk'ın stratejik dönüşümlerinden, kitlesel işten çıkarmalardan veya kişisel politikalarından duyulan hayal kırıklığı kaynaklı.

Amerika'nın EV Şarj İhtiyacı: Ne Zaman Yeterli Olacak?

Tartışmalar sürerken, Amerika'nın mevcut EV şarj kapasitesinin yetersiz olduğu aşikardır. Bazı uzmanlar, DC hızlı şarj cihazlarına aşırı odaklanıldığını, oysa sinema salonları veya apartman kompleksleri gibi yerlerde daha yavaş çalışan ancak daha yaygın olan Seviye 2 (Level 2) şarj cihazlarının sayısının artırılması gerektiğini savunuyor. EV'lerin bir dönüm noktasına ulaştığında 'yeterli' şarj altyapısının neye benzeyeceği sorusu, sektörün uzun vadeli stratejisi için kritik bir öneme sahiptir.

Tüm bu karmaşık siyasi ve endüstriyel manzaraya rağmen, federal fonların serbest bırakılması, Amerika'nın elektrikli mobiliteye geçişinin durdurulamaz bir süreç olduğunu gösteriyor. Bu süreç, federal vergi kredisinin sona ermesiyle birlikte tüketicinin tercihlerini ve pazar dinamiklerini değiştirecektir. Öte yandan, federal teşviklerin bitişi öncesinde, Temmuz-Eylül çeyreğinde tüketiciler son bir hamleyle rekor kırarak 410.000 yeni EV satışı gerçekleştirdi ve bu sayede pazar payı ilk kez %10 seviyesine ulaştı. Harris Poll anketine göre, tüketicilerin büyük çoğunluğu EV almayı hâlâ düşünüyor ancak tek şartları var: “Doğru fiyat.”

Colorado'dan 9.000 Dolarlık Rekor Destek Hamlesi

Colorado’nun araç değişim programı (Vehicle Exchange Program – VXC) kapsamında sunduğu teşvik miktarı, 3 Kasım itibarıyla önemli ölçüde artırıldı. Bu program, yüksek emisyonlu eski araçlarını hurdaya ayıran veya takasa veren düşük gelirli alıcılara yönelik tasarlandı. Colorado’nun bu agresif hamlesi, EV dostu politikalarıyla bilinen ancak bütçe sorunları nedeniyle teşvik fonlarını tüketen California, Washington ve Vermont gibi eyaletlerin sayısının artmasıyla daha da önem kazandı. Zira federal desteğin kalkmasının ardından, ülkenin genelinde halen indirim fırsatı sunan eyalet sayısı yaklaşık 15 civarındadır.

• Araç Değişim Programı (VXC): Teşvik miktarı 6.000 dolardan 9.000 dolara yükseltildi.
• Kullanılmış EV Kredisi: Kullanılmış elektrikli araçlar için sunulan kredi miktarı ise 4.000 dolardan 6.000 dolara çıkarıldı.

Bu artışlar, özellikle düşük gelirli eyalet sakinleri için, artık sona eren federal teşviklerden bile daha cazip bir geri ödeme imkanı sunuyor. Federal kredi, araçların menşei ve batarya bileşenleri konusunda katı gereklilikler içerirken, Colorado'nun bu yeni teşvik miktarı, birçok alıcı için net nakit avantajı anlamına geliyor.

Programın Avantajları ve Eleştirel Bakış Açısı

Colorado'nun agresif teşvik politikaları, eyaletin Kaliforniya’dan sonra ABD’deki EV pazarını domine etme hedefini gösteriyor. Ancak bu büyük miktardaki destek, bazı kısıtlamaları da beraberinde getiriyor.

Öte yandan, araç değişim programına hak kazanamayan Colorado sakinleri için eyaletin standart EV vergi kredisi 3.500 dolar olarak korunuyor. Bu kredi, yeni bir EV kiralaması veya satın alması için kullanılabilir.

Teşviğin Kalkmasına İlk Tepki: Tesla Kiralama Fiyatlarını Yükseltti

Federal teşvikin sona ermesine en hızlı tepki veren şirket ise Tesla oldu. Otomobil üreticileri uyum sağlamaya çalışırken, Tesla yeni EV modellerinin kiralama fiyatlarını (lease pricing) derhal güncelledi. Bu değişiklik sonucunda aylık kiralama fiyatları arttı: Model Y için fiyat aralığı 479-529 dolardan 529-599 dolara, Model 3 için ise 349-699 dolardan 429-759 dolara yükseldi. Bu durum, kredinin bitiminden hemen önce, kiralama piyasasında görülen inanılmaz cazip fırsatçı anlaşmaların (bazı modellerin aylık 99 dolara kiralanabilmesi gibi) hızla sona erdiğini gösterdi.

Kredinin bitiminden önce kiralama anlaşmalarının bu denli popüler olmasının temel nedeni, Enflasyon Azaltma Yasası'nın (IRA) getirdiği yasal bir boşluktu. Bu sayede ticari kuruluşlar, bireysel alımları kısıtlayan tedarik zinciri şartlarına takılmadan krediyi talep edebiliyor ve indirimi aylık ödemelere yansıtarak tüketicilere büyük bir avantaj sağlıyordu. Bu mekanizma, Temmuz ayında tüm EV işlemlerinin yaklaşık %70’inin kiralama olarak gerçekleşmesine yol açmıştı.

Piyasa Etkisi: İstifleme (Stacking) Olanağı Bitti mi?

Geçmişte, Colorado teşviklerini federal teşviklerle birleştirmek (stacking) mümkündü, bu da bazı alıcıların 10.000 doların üzerinde tasarruf etmesini sağlıyordu. Federal vergi kredilerinin sona erme telaşı nedeniyle, ABD’de üçüncü çeyrekte (Q3) rekor düzeyde (410.000 adet) bir satış zirvesi yaşandı ve pazar payı ilk kez %10 seviyesine ulaştı. Bu yüksek hacimli satışların etkisiyle, temmuz ve ağustos aylarında ABD'de elektrikli araçların ortalama satış fiyatının (44.908 dolar), ilk kez benzinli muadillerinin (45.521 dolar) altına düştüğü de gözlemlendi. Ancak yeni eyalet kredileri 3 Kasım’dan itibaren tek başına uygulanacağından, bireysel eyalet teşviği artmış olsa bile, tüketicinin toplam maksimum tasarrufu, federal desteğin olduğu zirve dönemine göre daha düşük olabilir. Bu durum, teşvik miktarının genel EV satış hacmi üzerindeki etkisini sınırlayabilecek önemli bir faktör olarak görülüyor. Ford CEO'su Jim Farley, teşviklerin kalkmasıyla pazar payının %10-%12 seviyesinden %5'e kadar düşebileceği uyarısında bulunmuştu, bu da potansiyel olarak pazarın yarıya inmesi anlamına geliyor. Farley, özellikle 75.000 dolar ve üzerindeki pahalı EV'lere olan tüketici ilgisizliğini bu sert düşüşün temel nedeni olarak gösteriyor.

Teşviklerin temel amacı, EV fiyatları düşene kadar geçen bu geçiş döneminde pazarı ayakta tutmaktır. Üreticiler de, devletler de, temiz araçlara geçişi hızlandırmak için maliyetler düşene kadar destek sunmaya gönüllü görünüyor.

Colorado’nun bu hamlesi, federal desteğin sona ermesinin EV endüstrisi için yolun sonu olmadığını gösteriyor. Eyaletler ve üreticiler, özellikle çalışan kesim için elektrikli araçları daha erişilebilir kılmak adına yenilikçi çözümler üretmeye devam ediyor. Bu eyaletlerin başında ise, uzun süredir sunduğu cömert teşviklerle bilinen Colorado geliyor. Orijinal bilgilere Nexus Haber üzerinden ulaşabilirsiniz.

Kaynak: Bu haber, elektrikli araç altyapısındaki son gelişmeleri ve otomotiv sektöründeki haber akışını derleyerek hazırlanmıştır. Orijinal bilgilere InsideEVs üzerinden ulaşabilirsiniz.